خصوصیات تکنوپل‌ها در برزیل

تكنوپل‌های برزیل را می‌توان نماگری از دو وضعیت در نظر گرفت:
۱) مجتمع‌هایی با قابلیت‌های علمی و تكنیكی بالا كه به منظور توسعه فعالیت‌های فناوری و صنعتی در مناطق معینی ایجاد شده‌اند.
۲) مكان‌هایی كه قبل از درنظر گرفتن یك چارچوب نهادین مشخص،‌ دارای توانمندی‌های فنی و علمی بوده‌اند و ارائه این چارچوب،‌ موجب تمركز و ارتقای ظرفیت‌های صنعتی،‌ علمی و تكنیكی در آن منطقه یا شهر شده است.
از طرف دیگر تكنوپل‌ها را می‌توان ساختاری دانست كه مدیریت تكنولوژی و رابطه متقابل میان آموزش، پژوهش و سازمان‌های صنعتی را تسهیل می‌كنند. مطالعه قطب‌های تكنولوژیكی برزیل نشان می‌دهد كه چگونه همكاری میان مؤسسات آموزشی و پژوهشی، شركت‌ها و دولت می‌تواند نوآوری‌های تكنولوژیكی را تسهیل كند. همچنین می‌توان مشاهده كرد كه تكنوپل‌ها، مدیریت تولیدات تكنولوژیكی و فرایند انتقال تكنولوژی را تسهیل می‌كنند. علیرغم تعابیر مختلف، می‌توان ملاحظه نمود كه نكته كلیدی در تكنوپل‌ها آن است كه شركت‌ها و مؤسسات براساس یك هدف دور هم گرد آمده‌اند و با یكدیگر همكاری می‌كنند و آن هم این است كه دستاوردها و نوآوری‌های تكنولوژیكی را به اتفاق ایجاد كرده و به كار گیرند. در برزیل چند عامل تشكیل و موفقیت تكنوپل‌ها را تضمین می‌نمایند كه عبارتند از:
▪ ارتباط مابین بخش تولید و بخش‌های تحقیقاتی
▪ وجود نیروی تحقیقاتی با قابلیت‌های بالای علمی و پژوهشی
▪ وجود افراد و مؤسساتی كه می‌توانند تحقیقات را به نوآورهای تكنولوژیكی تبدیل سازند
▪ وجود رهبران محلی و كارآفرینی كه به وقایع سیاسی روز آگاهند و قادرند از تعابیر جدید مرتبط با منافع ملی، سود جسته و اهداف خود را با این تعاریف و منافع همگام سازند.
باتوجه به تكنوپل‌های برزیل می‌توان نتیجه گرفت كه برای تسهیل در نوآوری‌های تكنولوژیكی و بهبود شرایط اقتصادی و اشتغال در یك شهر یا منطقه لازم است شركت‌ها، مؤسسات آموزشی و پژوهشی و دولت در سطوح مختلف ملی، استانی و شهرستان با یكدیگر همكاری كنند. در عین حال برای موفقیت تكنوپل‌ها، لازم است دولت نقش سنتی خود را به عنوان سرپرست تكنوپل، به حامی و پشتیبان برای مجموعه تكنوپل تقلیل دهد و به جای آنكه تأمین مالی پروژه‌ها را در مراحل مختلف تحقیقات و فرایند ساخت به عهده بگیرد، به مشاركت مالی با شركت‌های خصوصی در ایجاد بنگاه‌های جدید بپردازد.
همانگونه كه بیان شد انواع مختلفی از تكنوپل در برزیل وجود دارد كه بررسی تك تك آنها بدون فایده نخواهد بود. لیكن تجربه تكنوپل الكترونیك و تكنولوژی برتر كامپیناس نكته‌های قابل توجهی دارد كه در زیر بررسی خواهد شد.
● تكنوپل كامپیناس
ظهور كامپیناس به عنوان یك مركز تكنولوژی برتر، ارتباط تنگاتنگی با استراتژی بخشی دولت برزیل در زمینه ایجاد صنعت الكترونیك و انفورماتیك داشت.
همانگونه كه ذكر شد دولت برزیل با اعمال سیاست «رزرو بازار داخلی» در اواخر دهه ۱۹۷۰، سعی نمود تا از طریق ایجاد موانع تجاری فضای لازم را برای شكل‌گیری صنایع داخلی فعال در این رشته‌ها فراهم آورد. بسیاری از تمهیداتی كه در رابطه با این سیاست انجام شد به نحوی با ایالت سان پاولو و بخصوص شهر كامپیناس مرتبط بود و بخش مهمی از دستاوردهای این سیاست در این محدوده متمركز گردید.
مركز تحقیقات مخابرات Telebras و مركز تحقیقات كامپیوتر CTI كه به منظور فعال نمودن توانمندی‌های تكنولوژی داخلی در راستای سیاست بازار رزرو شده راه‌اندازی شده بودند به این منطقه منتقل شدند.
علاوه بر آن با جذب چندین نفر از موفق‌ترین محققین و دانشمندان برزیلی كه در مهمترین مراكز تحقیقاتی آمریكا مانند AT&T و Bell Labs كار می‌كردند توسط دانشگاه جدید التأسیس كامپیناس، فعالیت‌های علمی مربوط به مخابرات و الكترونیك به تدریج در شهر پا گرفت. این فعالیت‌های گسترده، تعداد قابل توجهی از نیروهای متخصص را به منطقه جذب نمود. در عین حال تحقیقات این مراكز كه روی تكنولوژی‌های پیشرفته(Hi-Tech) متمركز بود و شكل‌گیری شركت‌هایی كه قابلیت تولید كالاهای جدید و بعضاً صدور آن به سایر كشورها را داشتند، موجب جذب شركت‌های دیگری به این منطقه شد.
در مجموع حضور دانشگاه‌های بسیار معتبر در زمینه علوم مرتبط با تكنولوژی بالا (Hi-Tech)، شركت‌های چندملیتی معظم همچون: IBM، COMPAQ، TEXAS INSTRUMENT، NORTHERN TELECOM و دیگر شركت‌های آمریكایی و اروپایی، استقرار مهمترین مراكز تحقیقاتی مخابرات و كامپیوتر و وجود یك دولت محلی و شهرداری بسیار كارا و توانمند در شهر كامپیناس این شهر را به یكی از مولدترین و موفق‌ترین شهرهای آمریكای جنوبی تبدیل كرد.
با بررسی سیاست‌های اعمال شده در كامپیناس می‌توان نتیجه گرفت، سیاست‌های صنعتی در سطح ملی، توانایی‌های منطقه برای ایجاد مراكز تحقیقاتی معتبر و جذب توانمندترین متخصصین و برخورداری از یك نظام اداری توانمند و آینده‌نگر در سطح محلی موجب شده است كامپیناس از سیاست‌های اتخاذ شده در سطح ملی بهترین استفاده را كرده و خود را تبدیل به مهمترین مركز صنایع مخابراتی و كامپیوتری در برزیل و در آمریكای جنوبی نماید.

برگرفته از تحقیق آقای دكتر رضوی
شركت شهركهای صنعتی ایران

منبع : پارک فناوری پردیس