آسمان و زمین - HEAVEN & EARTH

سال تولید : ۱۹۹۳
کشور تولیدکننده : امریکا
محصول : آلیور استون، آرنن میلکان، رابرت کلاین و ا. کیتمن هو
کارگردان : استون، بر مبنای خود سرگذشت‌نامه‌های زمانی که آسمان و زمین جای خود را عوض کردند نوشتهٔ له لای هی اسلیپ و جی وورتس و فرزند جنگ و زن صلح نوشتهٔ له لای و جیمز هی اسلیپ
فیلمنامه‌نویس : استون، بر مبنای خود سرگذشت‌نامه‌های زمانی که آسمان و زمین جای خود را عوض کردند نوشتهٔ له لای هی اسلیپ و جی وورتس و فرزند جنگ و زن صلح نوشتهٔ له لای و جیمز هی اسلیپ
فیلمبردار : ربرات ریچاردسن
آهنگساز(موسیقی متن) : کیتارو
هنرپیشگان : تامی لی جونز، جون چن، هینگ س. نگور، هیپ تی له، دبی رنولدز، بوسارو سانروک، مای له هو، لونگ نگوین، ویویان وو و سوپاک پیتیتام
نوع فیلم : رنگی، ۱۴۰ دقیقه


ـ ̎له لای̎ (سانروک) ششمین بچهٔ خانوادهٔ ̎فونگ̎ است که کودکی خود را میان برنج‌کاران ̎کای لا ̎ نزدیک دانانانگ، مرکز ویتنام می‌گذراند. اگرچه اهالی دهکده برای مدتی کوتاه در دههٔ ۱۹۵۰ توسط فرانسوی‌ها مورد تهدید قرار گرفته‌اند ولی تا سال ۱۹۶۳ در آرامش و صفا زندگی کرده‌اند. وقتی ̎له لای̎ دوازده ساله است، سر و کلهٔ ویت کنگ‌ها پیدا می‌شود که علیه دولت ویتنام جنوبی و متحدان امریکائی‌شان به اهالی هشدار می‌دهند. برادر ̎له لای̎ به ویت کنگ‌ها می‌پیوندد و همراه با آنان به هانوی می‌رود. سپس هلی‌کوپترهای دولتی می‌ایند و به اهالی دهکده دستور داده می‌شود که در نابودی ویت‌کنگ‌ها به آنان کمک کنند و ̎له لای̎ (تی له) نوجوان بر سر یک دوراهی اخلاقی گیر می‌کند که از کدام طرف حمایت کند. نیروهای دولتی او را به خاطر همدلی با ویت‌کنگ‌ها دستگیر و شکنجه می‌کنند ولی مادرش با استفاده از جهیزیه‌اش، او را آزاد می‌کند. آزادی زود هنگام او باعث سوءظن ویت‌کنگ‌ها می‌شود و می‌خواهند او را بکشند ولی در نهایت فقط مورد اذیت و آزار قرار می‌گیرد. ̎له لای̎ با مادرش به سایگون فرای می‌کند و در آنجا خواهرش، ̎های̎ (له هو) کاری در خانهٔ فردی مرفه به نام ̎آن لین̎ (نگوین) برایشان پیدا می‌کند. ̎ آن̎ که جذب پیشخدمت جوان خود شده، با او رابطه برقرار می‌کند ولی ̎مادام لین̎ کاتولیک (وو) مخالف آن است که شوهرش یک زن دوم بگیرد، بنابراین ̎له لای̎ به دانانگ که امریکائی‌ها در آنجا هستند، بر می‌گردد. سپس به دهکده‌شان می‌رود تا پدرش (نگور) را یک بار دیگر پیش از مرگ ببیند. پدر به ̎له لای̎ ـ که حالا بچه‌ای هم به نام ̎جیمی̎ دارد ـ توصیه می‌کند برای بزرگ‌کردن بچه مبارزه کند. پس از مراسم تدفین، ̎له لای̎ در یک کازینوی کره‌ای در دانانگ مشغول به کار می‌شود. در آنجا مورد توجه یک سرباز خستهٔ امریکائی، ̎استیو باتلر̎ (جونز) قرار می‌گیرد. در سه سال زندگی با او باور می‌کند که امریکائی‌ها بهشتی در روی زمین پدید آورده‌اند و در نهایت نیز همراه با او از ویتنام فرار می‌کند و به کالیفرنیا می‌رود. اما رویای امریکائی خیلی زود رنگ می‌بازد و تأثیر خشونت‌بار جنگ ویتنام باعث می‌شود که ̎استیو̎ خودکشی کند.
ـ سومین فیلمی از استون که بر مبنای داستانی از جنگ ویتنام ساخته شده است؛ فیلم‌های قبلی، دستهٔ نظامی (۱۹۸۶) و متولد چهارم ژوئیه (۱۹۸۹) بودند. فیلم از نگاه خود استون دو ویژگی داشته؛ یکی نگاه از دریچهٔ خشم یک زن به زندگی. از میان این دو نگاه، اولی تا حدی اتفاق افتاده ولی دومی به دلیل ذات خشن فیلم از کار درنیامده است. آسمان و زمین بر مبنای کتاب خاطرات له لای ساخته شده؛ کتابی که عنوان فرزند جنگ و زن صلح را بر خود دارد. فیلم اتفاقاً بر همین اساس به شدت به وضعیت خود فیلمساز نزدیک است. استون یک امریکائی است که بر مبنای کتاب یک ویتنامی فیلمی دربارهٔ جنگ امریکا و ویتنام ساخته و همین دوگانگی امریکائی بودن یا ویتنامی بودن در سرتاسر فیلم هم به چشم می‌خورد. در واقع آسمان و زمین برزخ استون است. او نمی‌داند کدام یک از چیزهائی که روایت می‌کند، درست است و همین مسئله اصلی‌ترین مشکل فیلم است.