سوختگىهاى سطحى عموماً به آنتىبيوتيکهاى موضعى نياز ندارند. ثابت شده که پوشانيدن زخم و به حداقل رسانيدن ميزان تماس آن با هوا، سرعت اپىتلياليزه شدن مجدد را افزايش و درد را کاهش مىدهد. اگر زخم عفونى نشود، خود بهخود ترميم خواهد شد.
اهداف درمانى در سوختگىهاى با ضخامت کامل (درجهٔ سوم) عبارتند از: پيشگيرى از عفونتهاى تهاجمى (مثل سپسيس ناشى از زخم)، برداشتن بافتهاى مرده و پوشانيدن هرچه سريعتر زخم با پوست.
تمامى آنتىبيوتيکهاى موضعى تا درجاتى ترميم زخم را به تعويق مىاندازند و درنتيجه بايد تنها در سوختگىهاى درجهٔ دوم و سوم و زخمهائى که خطر عفونت در آنها بالا است استفاده شوند.
داروهاى ضد ميکروبى موضعى
سولفاديازين نقره بر روى طيف وسيعى از ارگانيسمهاى گرم منفى مؤثر است و تا حدودى نيز مىتواند به اسکار حاصل از سوختگى نفوذ کند. مصرف سولفاديازين نقره در سوختگىهاى وسيع غالباً با يک لکوپنى موقت ثانويه به سرکوب مغز استخوان همراه است ولى اين واکنش معمولاً خود بهخود برطرف مىشود.
مافنيد به اسکار حاصل از سوختگى نفوذ مىکند و آنتىبيوتيک قوىترى محسوب مىشود ولى مصرف آن با عوارض بيشترى همراه است. استعمال اين پماد در بيش از نيمى از بيماران باعث ايجاد درد مىشود. مافنيد همچنين يک مهارکنندهٔ کربنيک انهيدراز است و اگر بر روى سطح زيادى از بدن - بهخصوص در کودکان و سالمندان - مصرف شود، اسيدوز متابوليک ايجاد خواهد کرد. البته در صورتىکه بيمار دچار عوارض ريوى نشده باشد، در اکثر موارد مىتواند CO2 اضافى را از طريق ريه دفع کند ولى بيماران دچار نارسائى تنفسى ممکن است قادر به تحمل مافنيد نباشند. اين پماد عمدتاً زمانى بهکار مىرود که زخم حاصل از سوختگى عفونى شده و يا زمانى که سولفاديازين نقره ديگر قادر به جلوگيرى از رشد باکترىها نيست.
مقايسهٔ درمان باز با درمان بسته
در درمان باز پس از آنکه پماد دو يا سه بار در روز بر روى زخم ماليده مىشود، هيچ نوع پوششى روى زخم قرار داده نمىشود. از مزاياى اين روش اين است که برخلاف مواردى که زخم پوشانيده مىشود، رشد باکترىها محدود باقى مىماند و علاوه بر اين زخم قابل رؤيت و در دسترس است. از اين روش غالباً در سوختگىهاى سر و صورت استفاده مىشود. از جمله معايب اين روش مىتوان از درد زياد و بالا بودن ميزان حرارت هدررفته نام برد.
در درمان بسته، پوششى بر روى پماد ماليده شده بر روى پوست قرار مىگيرد. اين پوشش معمولاً روزانه دوبار تعويض مىشود. از عيوب بزرگ اين روش آن است که اگر پوشش مذکور دو بار در روز تعويض نشود، بهشدت بر سرعت رشد باکترىها مىافزايد، بهخصوص در مواردى که اسکار زخم ضخيم باشد. از مزاياى اين روش کم بودن ميزان درد و حرارتى است که به هدر مىرود. معمولاً روش درمان بسته ترجيح داده مىشود.
جايگزينهاى موقتى پوست
در سوختگىهاى با ضخامت کامل يا با جراحت تميز مىتوان بهجاى پمادهاى موضعى از جايگزينهاى پوستى استفاده کرده. برشهاى ضخامتى پوست خوک براى گزنوگرافت بهصورت تجارتى در دسترس مىباشند و ممکن است بهعنوان يک پوشش بيولوژيک براى زخمهاى نيمه ضخامت تميز بهکار گرفته شوند و يا در مواردىکه پيوند پوست بايد به تعويق بىافتد يا زمانى که امکان انجام اتوگرافت وجود ندارد براى پوشانيدن زخم بهکار روند. هموگرافتها (پوست انساني) براى اين منظور براى بهتر از گزنوگرافتها هستند ولى تهيهٔ آنها مشکلتر است. از جمله جايگزينهاى ديگر تعدادى از پوستهاى سنتتيک مثل بيوبران هستند که يک غشاء پلاستيکى نازک است و تبخير آب از سطح زخم را کاهش مىدهد.
اين پوششها بهخصوص براى سوختگىهاى درجهٔ دوم کاربرد دارند. در صورتىکه بلافاصله پس از شستشوى اوليه و جدا کردن تاولها از زخم، اين پوششها بهکار بروند، از هدر رفتن مايعات و خطر عفونت پيشگيرى مىشود و درد کاهش مىيابد. بيمار مىتواند بلافاصله به راحتى حرکت کند و ترميم با کمترى اسکار صورت مىپذيرد.
آبدرمانى
استفاده از آبدرمانى در درمان سوختگى هنوز مورد بحث است. با اينحال، پس از دبريدمان و بستن زخمها، آبدرمانى از انواع مفيد فيزيوتراپى محسوب مىشود. همچنين در بيمارانى که وضعيت پايدارترى دارند، حمام رفتن براى شستشوى زخم بسيار مفيد است.