کنارگذر (باىپس) يکسوم انتهائى رودهٔ باريک در موارد نادر در افرادى که هيپرکلسترولمى غيرقابل کنترل با روشهاى طبى دارند، انجام مىشود. چرخهٔ رودهاى - کبدى نمکهاى صفراوى مختل مىشود و تبديل کلسترول به نمکهاى صفراوى افزايش مىيابد. سطح کلسترول پلاسما حدود ۲۵% پائين مىآيد. کلسترول LDL حدود ۴۰% کاهش، و کلسترول HDL بهطور متوسط ۸% افزايش مىيابد. اين اثرات براى مدت ۲۰ سال يا بيشتر باقى مىمانند. اسهال معمولاً شديد نيست. کاهش وزن بهطور متوسط حدود ۱۰% است.
باىپس ناقص ايلئوم بيشتر براى بيماران دچار هيپرکلسترولمى فاميلى هتروزيگوت انجام مىشود. عمل کنارگذر روده در هيپرترىگليسريدمى فاميلى ممنوع است.
درمان
درمان سندرم رودهٔ کوتاه شديد را مىتوان به سه مرحله تقسيم کرد:
مرحلهٔ (تغذيهٔ وريدى)
در اين مرحله - که ۳-۱ ماه طول مىکشد. بيماران نبايد هيچ غذائى از طريق دهان دريافت کنند. درمان دقيق وريدى با آب و الکتروليتها و تغذيهٔ غيرخوراکى بايد انجام شوند. ديگر اقدامات مهم شامل کاهش ترشح معده با بلوککنندههاى H2 وريدي، کنترل اسهال (مثلاً با لوپراميد)، و حفاظت پوست اطراف مقعد از تحريک هستند.
مرحلهٔ (تغذيهٔ وريدى و خوراکى)
تغذيهٔ خوراکى را تا زمانىکه اسهال به کمتر از ۵/۲ ليتر در روز نرسد، بايد شروع کرد. تغذيهٔ وريدى بايد در حين شروع تغذيهٔ خوراکى ادامه يابد.
شير ممکن است اسهال را بدتر کند، چرا که بهدنبال برداشتن وسيع روده، فعاليت کل لاکتاز رودهاى بهشدت کاهش مىيابد؛ پنير تحمل مىشود، چرا که لاکتوز اين محصول قبلاً هضم شده است. افزايش حجم صبحانه به نحوىکه حجيمترين غذاى روزانه باشد، ممکن است فوايدى داشته باشد، چرا که بهعلت پرشدن کيسه صفرا در طول ناشتائى شبانه، صبح مىتواند زمانى باشد که در آن بيشترين مقدار نمکهاى صفراوى در رودهٔ پروگزيمال وجود دارند.
مرحلهٔ (تغذيهٔ خوراکى کامل)
پس از حدود ۶ ماه، در بيمارانى که ۲-۱ متر رودهٔ باريک باقىمانده دارند، مىتوان انتظار وابستگى کامل به تغذيهٔ خوراکى را داشت، ولى انطباق کامل ممکن است تا ۲ سال بهطول بىانجامد.
بيمارانى که رودهٔ باريک آنان به ميزان وسيعى برداشته شده است، براى زندگى نياز به ويتامين B12 تزريقى دارند. از هيپراگزالورى اغلب مىتوان با رژيمى کمچربى و کم اگزالات پيشگيرى کرد؛ کلسيم يا سيترات خوراکى مکمل ممکن است مؤثر باشند. آنزيمهاى پانکراسى مکمل نيز مىتوانند اسهال را کاهش دهند. استئومالاسى شايع است و در بسيارى از موارد، عکسهاى راديوگرافى نتايج منفى کاذب دارند؛ تشخيص تنها با بيوپسى ممکن است. سندرم حلقهٔ کور ممکن است نياز به درمان داشته باشد. بروز سنگ صفراوى در بيماران دچار سندرم رودهٔ کوتاه افزايش مىيابد، و بايد بهدنبال نشانههاى آن گشت. جالب اين جا است که سنگها ممکن است بهجاى کلسترول از رنگدانه تشکيل شده باشند.