|
| انواع معلوليت و نارسائى کودکان
|
|
|
|
|
| نارسائى‌ها در شنوائى متعدد و گوناگون است و ما در اين زمينه به نکات و مسائلى توجه خواهيم کرد که اهمّ آنها بدينقرارند:
|
|
|
|
| آنها که دچار چنين اختلالى هستند توان و امکان يادگيرى ندارند. برخى از اينان قادر به سخن گفتن نيستند، در کلاس از شرايط عادى نمى‌توانند استفاده کنند. اغلب آنان دچار ناسازگارى اجتماعي، اخلاقى و رفتارى هستند. نياز به آموزش ويژه‌اى دارند.
|
|
| ممکن است هوش آنان خوب باشد، ولى در عين‌حال در آموختن عقب بمانند. گاهى ممکن است آنان جز يک صدا را نشنوند، زمانى ممکن است چندصدا در گوش آنها تداخل کند و توان شنيدن را از آنان سلب نمايد و اينها همه مشکل بحساب مى‌‌آيند.
|
|
|
|
| براى آنها که کاملاً ناشنوا هستند شيوه لب‌خوانى در مدارس استثنائى عمل مى‌شود. گاهى از بينائيشان مى‌توان براى آموزش آنها کمک گرفت، گاهى از حواس ديگر آنان، ...
|
|
| براى آنان که نقص در شنوائى دارند اقداماتى مى‌کنند از جمله: واداشتن به گوش‌دادن اصوات، واداشتن به شنيدن صداهاى ضبط شده، توجه به اصواتى که معلم خود ايجاد کند، آشنا کردن به انواع صداها به صورت رمز، مثل صداى خوردنى‌ها، صداى بهم‌زدن چيزى سخت، آشنا کردن به صداهاى دور و نزديک تعقيب جهت صدا.
|
|
|
|
| نوع اختلالات در شنوائى شامل موارد زيراست:
|
|
| - اختلال در انتقال امواج که به مشکلى برخورد کند و خوب نشنود.
|
|
| - اختلال در اعصاب شنوائى که مربوط مى‌شود به سيستم عصبى و اشکالات مربوط به آن.
|
|
| - اختلال در مرکز شنوائى که زمينه را براى کرى در افراد فراهم مى‌آورد.
|
|
| براى شناخت وضع شنوائى ضرورى است که معاينه‌اى پزشکى صورت گيرد و آنها از ضعف شنوائى و درجه آن آگاه شوند و درمان آن هم از آن طريق است.
|
|
|
|
| اينان ممکن است افرادى نابينا باشند و يا ضعف چشم داشته باشند و اين امر باعث مى‌شود که آنها در امر تحصيل داراى مشکلاتى باشند. در مورداينان اقدامات گوناگونى بايد صورت بگيرد و مسائلى درباره آنها مطرح است که برخى از آنها بدينقرارند:
|
|
|
|
| اختلال چشمى را بايد خيلى زود شناخت تا در صورت امکان درمان بتوان در اين رابطه اقدامى کرد و حتى در رابطه با مدرسه و کيفيت تحصيل آنان اقدامى بعمل آيد. اگر امکان پزشکى براى شناخت آنان نباشد مى‌تواند از علائمى بشرح زير از آنان سر درآورد:
|
|
| وضع نامناسب صورت، پائين‌انداختن سر، اخم‌کردن آنها، قرمز شدن، تورم پلک‌ها، حرکات بسيار سرد، دقت بسيار در خواندن، گم کردن محل خواندن، حساسيت نسبت به نور، نزديک کردن به چشم، تهٌوع در حين خواندن.
|
|
|
|
| اغلب نابينايان و يا آنها که ضعف بينائى دارند علاوه بر ناراحتى‌هاى جسمانى دچار نابهنجارى‌هاى رفتارى و اشکالات يادگيرى هستند و در روابط اجتماعى و نيز سازگارى خود با محيط اشکالاتى دارند و گاهى بعلت ضعف در سازگارى خود با محيط اشکالاتى دارند و گاهى بعلت ضعف در سازگارى ممکن است سر از انزوا و گوشه‌گيرى درآورند.
|
|
| پيشرفت تحصيلى آنان کندتر است و ممکن است تا دوسال از ديگران عقب بيفتند. البته اينان اگر نابينا باشند شنوائيشان بسيار قوى‌تر است. از شرايط و اوضاع خود ناراحتند بويژه آنها که علاقمند به کار و تحصيلى باشند و در آن توفيق نيابند.
|
|
|
|
| براى اصلاح وضع آنها به تناسب اوضاع و شرايط و حدود بينائيشان استفاده از حروف، اعداد، بازى‌ها، استفاده از لمس، استفاده از گويائى مطرح است. اگر اينان از تربيت درستى برخوردار گردند بخوبى مى‌توانند مطالب را بياموزند و حتى وارد دوره عالى در دانشگاه شوند.
|
|
|
|
| براى آموزش آنها که نابينا هستند استفاده از حروف بريل مطرح است که توسط لوئيز بريل ابداع شده و خود از دانش‌آموزان نابينا بود. اساس آن يک کد با يک رمز است حروفى است برجسته که با انگشتان مى‌توان آن را خواند.
|
|
| در سيستم بريل يادگيرى تاحدود يک‌سوم يا يک‌چهارم از حدمعمول کندتر است و تازه همين ضعف هم با استفاده از ضبط صوت جبران مى‌شود. هم‌چنين براى آموزش آنها از لمس اشياء، لمس اشکال، وزن اشياء، دريافت لمسي، اعداد و حروف برجسته، استفاده مى‌کنند.
|
|
| گاهى کودک را به تمرين عملى در بينائى وامى‌دارند مثل طرٌاحى با منجوق، کشيدن شکل از روى ديگري، طبقه‌بندى اشياء، کاغذهاى طراحي، جورکردن اشکال هندسي، طراحى با مکعب چوبي، پلاستيکى و ...
|
|
|
|
| زبان از مهمترين وسايل ارتباط است و آنکس مى‌تواند در روابط اجتماعى موفق‌تر باشد که قدرت بيان بهترى داشته باشد.
|
|
|
|
| مشکل اساسى اين است که برخى از کودکان دچار اختلال در گويائى هستند، که آن خود بصورت لکنت‌زبان، شکاف در استخوان کام، نارسائى در زبان و عدم‌توان بيان مطالب است.
|
|
| اين اختلال به نوبه خود در اختلالات ديگر، در سازگارى و در روابط اجتماعى تأثير مى‌گذارد. ريشه و علت آن ممکن است جسمانى باشد يا روانى يا عاطفى و گاهى هم اساس آن تربيتى و اجتماعى است، يا مادر لال است و کودک هم لال مى‌باشد.
|
|
| گاهى ممکن است ريشه آن روانى باشد و ترس يا اضطرابى شديد و زمانى هم احساس گناه او را به اين وادى بکشاند. ضربه‌هاى ناگهاني، واردآمدن شوک‌ها در اين رابطه بسيار مؤثرند.
|
|
|
|
| براى درمان آنها ضرورى است ريشه ناراحتى‌ها کشف شوند، در محيط خانه آرام و بدور از اضطراب گردد، به کودک اعتمادبه نفس بيشترى داده شود. و حتى در مواردى از طريق روان‌درمانى درباره او اقدام گردد.
|
|
|
|
| برخى از کودکان نارسائى‌هاى حرکتى دارند که جلوه آن را در بيمارى صرع، تشنج‌هاى خفيف و شديد که گاهى هم ممکن است طولانى باشد مى‌بينيم. در اينان اختلال در ماهيچه‌ها، مفاصل و استخوان‌ها ممکن است پديد آيد و اعمالشان غيرطبيعى است.
|
|
|
|
| غرض از نارسائى‌هاى ذهنى مشکل در درک‌وهوش است. معمولاً اين مشکل براى کسانى است که درجه هوش آنان از ۸۰ يا ۷۰ پائين‌تر است و اينان خود در سه گروه عمده قرار مى‌گيرند:
|
|
| - گروه آموزش‌پذير که قادر به تربيت‌پذيرى و آموزش خط و خواندن هستند.
|
|
| - گروه تربيت‌پذير که در سطحى پائين‌تر هستند و نمى‌توانند خواندن و نوشتن بياموزند.
|
|
| - گروه عميق که امکان تربيت‌پذيرى و نوشتن و خواندن در آنان نيست.
|
