ضايعهٔ اوليه معمولاض يک کارسينوم مجرائى انفيلتراتيو است که به‌خوبى تمايز يافته است. اپى‌تليوم نوک پستان مورد تهاجم قرار گرفته ولى تغييرات ماکروسکوپى در نوک پستان جزئى است و ممکن است توده‌اى در پستان لمس نشود. اولين علامت غالباً خارش يا سوزش نوک پستان است که ممکن است با زخم سطحى يا اولسر همراه باشد. تشخيص با بيوپسى از زخم قطعى مى‌شود.
کارسينوم پاژه شيوع زيادى ندارد (حدود ۱% از کل سرطان‌هاى پستان) ولى از اهميت زيادى برخوردار است چون اغلب به‌صورت يک ضايعهٔ خوش‌خيم تظاهر پيدا مى‌کند. اغلب به‌عنوان درماتيت يا عفونت باکتريائى تشخيص داده شده و تحت درمان قرار مى‌گيرد که درنتيجه باعث تأخير در تشخيص سرطان مى‌شود. در صورتى‌که ضايعه فقط نوک پستان را درگير کرده باشد، احتمال متاستاز به غدد لنفاوى زير بغل حدود ۵% و پيش‌آگهى عالى است.
کارسينوم التهابى
اين بيمارى بدخيم‌ترين نوع سرطان پستان است و کمتر از ۳% از کل موارد را تشکيل مى‌دهد. يافته‌هاى بالينى عبارتند از: رشد سريع و گاه دردناک توده که باعث بزرگى پستان مى‌شود پوست روى ضايعه، قرمز، ادماتو و گرم مى‌شود. معمولاض تودهٔ واضحى وجود ندارد چون تومور، پستان را به‌صورت منتشر درگير مى‌کند. تشخيص زمانى قطعى مى‌شود که بيش از يک‌سوم از پوست روى پستان قرمز شده باشد و در بيوپسي، سلول‌هاى تومورال به مجارى لنفاوى زيرپوستى هجوم آورده باشند. تغييرات التهابى که معمولاً با يک پروسهٔ عفونى اشتباه گرفته مى‌شوند، به‌علت تهاجم تومور به مجارى لنفاوى پوستى ايجاد مى‌شوند که منجر به ادم و پرخونى پستان مى‌شود. در صورتى‌که پزشک ضايعه را عفونى تشخيص داده باشد ولى بيمار سريعاً به آنتى‌بيوتيک‌ها پاسخ ندهد (طى ۲-۱ هفته) بايد از ضايعه بيوپسى تهيه شود. کارسينوم التهابى خيلى سريع و گسترده متاستاز مى‌دهد و به‌همين دليل به‌ندرت درمان‌پذير است. انديکاسيون ماستکتومى - اگر هم وجود داشته باشد - نادر است. با ارزش‌ترين روش‌هاى درمانى عبارتند از: پرتودرماني، هورمون‌درمانى و شيمى‌درمانى ضد سرطان.
سرطان پستان در حاملگى يا شيردهى
تنها ۲-۱% از موارد سرطان پستان هنگام حاملگى يا شيردهى ديده مى‌شوند. سرطان پستان تقريباً در يک مورد از هر ۳۰۰۰ حاملگى ديده مى‌شود. تشخيص غالباً به تأخير مى‌افتد، چون ممکن است تغييرات فيزيولوژيک پستان ماهيت واقعى ضايعه را پنهان کنند. متاستاز به غدد لنفاوى زيربغل معمولاً در ۷۰-۶۰% از بيماران در زمان تشخيص وجود دارد و در اين موارد ميزان بقاء ۵ ساله بعد از ماستکتومي، تنها ۴۰-۳۰% است. حاملگى (يا شيردهي) کنتراانديکاسيونى براى عمل جراحى محسوب نمى‌شود و درمان براساس مرحلهٔ بيمارى بايد همانند يک زن غيرحامله (يا غيرشيرده) اجراء شود.
سرطان دوطرفه پستان
سرطان دوطرفهٔ پستان، که در دو پستان همزمان و از نظر بالينى آشکار باشد، در کمتر از ۱% از موارد ديده مى‌شود، ولى احتمال عود بعدى سرطان در پستان مقابل ۸-۵% است. سرطان دوطرفه در زنان زير ۵۰ سال بيشتر ديده مى‌شود و هم‌چنين، در صورتى‌که تومور اوليه لبولار باشد، شايع‌تر است. احتمال عود سرطان پستان رابطهٔ مستقيمى با مدت عمر بيمار پس از سرطان اوليه دارد - حدود ۵/۰% در هر سال.
سرطان غيرمهاجم
سرطان غيرمهاجم ممکن است از درون مجارى (کارسينوم مجرائى در محل in situ) يا لبول‌ها (کارسينوم لبولار در محل in situ) برخيزد. کارسينوم مجرائى محدود به محل چيزى شبيه به يک بدخيمى ابتدائى است، در حالى‌که کارسينوم لبولار محدود به محل را بهتر است نئوپلازى لبولار بناميم. کارسينوم مجرائى معمولاً يک طرفه است و غالباً به سرطان مهاجم تبديل مى‌شود. حدود ۶۰-۴۰% از زنان مبتلا به کارسينوم مجرائى محدود به محل که فقط با بيوپسى درمان مى‌شوند، مجدداً به سرطان مهاجم در همان پستان مبتلا خواهند شد. حدود ۲۰% از زنان مبتلا به کارسينوم لبولار محدود به محل بعداً به سرطان مهاجم (معمولاً مجرائي) مبتلا مى‌شوند. احتمال بروز اين نوع سرطان مهاجم در هر دو پستان برابر است.
محل رسپتورهاى هورمونى
وجود يا نبود رسپتورهاى استروژن و پروژسترون در سيتوپلاسم سلول‌هاى تومورى از اهميت زيادى در درمان تمامى بيماران مبتلا به سرطان پستان برخوردار است، به‌خصوص در بيمارانى که سرطان عودکرده يا متاستاز داده است. تا حدود ۶۰% از بيماران مبتلا به سرطان متاستاتيک پستان، در صورتى‌که تومور آنها حاوى رسپتورهاى استروژن باشد به درمان هورمونى پاسخ مى‌دهند، در حالى‌که کمتر از ۵% از بيماران مبتلا به تومورهاى متاستاتيک و ER منفي، به صورتى موفقيت‌آميز با درمان هورمونى درمان مى‌شوند.
رسپتورهاى پروژسترون حتى ممکن است - در مقايسه با رسپتورهاى استروژن - شاخص حساس‌‌ترى براى پيش‌بينى پاسخ بيمار به درمان هورمونى باشند. به‌نظر مى‌رسد که حتى تا ۸۰% از بيماران مبتلا به تومورهاى متاستاتيک داراى رسپتور پروژسترون به درمان هورمونى پاسخ مى‌دهند. رسپتورها احتمالاً ارتباطى با ميزان پاسخ به شيمى‌درمانى ندارند.
بررسى رسپتورهاى استروژن و پروژسترون بايد به‌صورت متداول در هر بيمار مبتلا به سرطان پستان به‌هنگام تشخيص اوليه انجام شود. وضعيت رسپتورها ممکن است بعد از هورمون‌درماني، پرتودرمانى يا شيمى‌درمانى تغيير کند.
