تشخیص

بهینه‌سازی نتایج درمان با داروهای روانگرا منوط به در نظر گرفتن پنج D می‌باشد: تشخیص (Diagnosis)، انتخاب دارو (Drug selection)، دوزاژ (Dosage)، طول مدت (Duration) و گفتگو (Dialogue).

تشخیص

یک بررسی تشخیصی دقیق باید علایم اختصاصی هدف را به‌گونه‌ای مشخص کند که بتوان پاسخ درمانی را با آنها به‌طور عینی ارزیابی کرد.

انتخاب دارو

عواملی که در انتخاب دارو نقش دارند، عبارتند از تشخیص، سابقه شخصی یا خانوادگی از پاسخ به یک عامل خاص، و وضعیت طبی کلی بیمار. برخی داروها از گردونه حذف می‌شوند، زیرا درمان داروئی همزمان اختلالات طبی و سایر اختلالات روانپزشکی خطر تداخل داروئی را به‌وجود می‌آورد. برخی داروهای دیگر به‌علت عوارض جانبی ناخوشایندشان رد می‌شوند. داروی انتخابی ایده‌آل باید براساس تجربیات و ترجیح‌های پزشک برگزیده شود.

اداره اجراء دارو (Drug Enforcement Administration ـ DEA) داروها را براساس احتمال سوءمصرف طبقه‌بندی کرده است (جدول خصوصیات داروهای هر سطح از اداره اجراء دارو) و به پزشکان توصیه می‌شود هنگام تجویز مواد کنترل‌شده دقت نمایند.

جدول خصوصیات داروهای هر سطح از اداره اجراء دارو

	سطح (برنامه) کنترل DEA			خصوصیات دارو در هر سطح کنترل			مثال‌هایی از داروهای هر سطح کنترل
	I			قابلیت زیاد برای سوءمصرف بالا. در حال حاضر در ایالات متحده هیچ مورد استفاده پذیرفته‌شده‌ای در درمان طبی ندارند و بنابراین قابل نسخه کردن نمی‌باشند. می‌توانند برای پژوهش مورد استفاده قرار گیرند.			لیزرژیک اسید دی‌اتیل آمید (LSD)، هروئین، ماری‌جوآنا، پیوتی(۱) ، ۳، ۴ - متیلن دی‌اکسی متامفتامین (MDMA)، متکاتینون، گاما هیدروکسی بوتیرات (GHB) فن‌سیکلیدین (PCP)، مسکالین، پسیلوسیبین، نیکوکدئین، نیکومورفین
	II			قابلیت زیاد برای سوءمصرف احتمال وابستگی جسمی شدید احتمال وابستگی روانی شدید تجدید نسخه یا تجویز تلفنی پذیرفته نمی‌شود.			آمفتامین، تریاک، مورفین، کدئین، هیدرومورفین، فن‌مترازین، آموباربیتال، سکوباربیتال، پنتوباربیتال، متیل‌فنیدیت، کتامین
	III			قابلیت سوءمصرف کمتر از I و II احتمال وابستگی جسمی متوسط یا کم احتمال [وابستگی] روانی زیاد پس از ۶ ماه یا ۵ بار تجدید نسخه نسخه باید بازنویسی شود.			گلوتتیماید، متی‌پریلون، تالورفین، سولفون‌متان، بنزفنامین، فندی‌مترازین، کلرفن‌ترمین، ترکیبات دارای کدئین، مورفین، تریاک، هیدروکودون، دی‌هیدروکدئین، نالترکسون، دی‌اتیل‌پروپیون، درونابینول
	IV			قابلیت کم برای سوءمصرف احتمال وابستگی جسمی محدود احتمال وابستگی روانی محدود پس از ۶ ماه یا ۵ بار تجدید نسخه، باید نسخه بازنویسی شود.			فنوباربیتال، بنزودیازپین‌ها(۲)، کلرال هیدرات، اتکلروینول، اتینامات، مپروبامات، پارالدئید، فنترمین
	V			کمترین احتمال سوءمصرف در بین مواد کنترل‌شده			فرآورده‌های مخدر دارای مقادیر محدودی محتویات داروئی فعال غیرمخدر

(۱) . Peyote: داروئی که از یک نوع کاکتوس مکزیکی گرفته می‌شود و توهم‌زا می‌باشد. مترجم.

(۲) . در ایالت نیویورک، بنزودیازپین‌ها به‌عنوان مواد برنامه II در نظر گرفته می‌شوند که نیاز به یک نسخه سه‌گانه برای حداکثر یک ماه دارند.

دوزاژ

شایع‌ترین علل شکست درمان با داروی روانگرا، دوز ناکافی و کارآزمائی درمانی ناکافی یک دارو است. هنگامی‌که تصمیم به درمان یک فرد با دارو گرفته شد، باید تلاش کرد تا برای یک دوره درمانی کافی، به دوزهای درمانی برسیم تا بتوان درباره کارآئی آن ارزیابی درستی داشته باشیم.

طول مدت

برای داروهای آنتی‌پسیکوتیک، ضدافسردگی و تثبیت‌کننده خلق، کارآزمائی درمانی باید برای ۴ تا ۶ هفته ادامه یابد. در درمان این وضعیت‌ها، کارآئی درمانی باید برای ۴ تا ۶ هفته ادامه یابد. در درمان این وضعیت‌ها، کارآئی دارو با گذشت زمان بهتر می‌شود، در حالی‌که قطع دارو اغلب باعث عود می‌گردد. برعکس، بیشترین اثر داروهای ضداضطراب و محرک معمولاً در عرض یک ساعت پس از تجویز نمایان می‌شود.

گفتگو

اگر درباره عوارض جانبی به افراد توضیح داده شود، معمولاً کمتر از وقوع آنها ناراحت می‌شوند. پزشکان باید بین عوارض جانبی محتمل یا مورد انتظار و عوارض نادر یا غیرمنتظره، افتراق قائل شوند.

افراد اغلب احساس می‌کنند که مصرف یک داروی روانپزشکی به این معنی است که آنها واقعاً بیمار هستند یا بر زندگی خود کنترل ندارند، یا اینکه ممکن است به دارو معتاد شوند و مجبور شوند آن را برای همیشه مصرف کنند. یک رویکرد ساده برای این مسائل این است که به بیمار توضیح داده شود، اختلال روانپزشکی که بیمار برای آن درمان می‌شود، باعث یک عدم تعادل شیمیائی در مغز می‌شود، همانند عدم تعادل‌های شیمیائی که در بیماری دیابت در خون ایجاد می‌شوند. پزشکان باید تفاوت بین شیوه‌ای که داروهای روانگرای مورد سوءمصرف بر مغز اثر می‌گذارند و شیوه‌ای را که داروهای روانگرای تأییدشده باعث اصلاح اختلالات هیجانی می‌شوند، برای بیماران توضیح دهند.

ملاحظات خاص

- کودکان:

بهتر است که با دوز کم شروع شود و به‌تدریج افزوده شود تا آثار بالینی مشاهده شوند. البته، در صورتی‌که دوز مورد استفاده در بزرگسالان در کود کمؤثر باشد و عوارض جانبی ظاهر نشود، پزشک نباید در تجویز این دوز تردید کند.

- سالمندان:

پزشکان معمولاً باید درمان بیماران سالمند را با دوز کم، معمولاً حدود نصف دوز معمول، شروع کنند. دوز باید به مقادیر کم افزوده شود تا اینکه یا اثر بالینی ظاهر شود یا عوارض جانبی غیرقابل قبولی به‌وجود آید. اگرچه بسیاری از بیماران مسن تنها به مقدار کمی از دارو نیاز دارند، بقیه به دوز معمول بزرگسالان نیاز خواهند داشت.

- زنان باردار و شیرده:

به پزشکان توصیه می‌شود که از تجویز هر داروئی به یک زن باردار (به‌خصوص در سه ماهه اول) یا شیرده خودداری کنند. البته گاه لازم است که این قانون شکسته شود، هنگامی‌که اختلال روانپزشکی مادر شدید می‌باشد. خطر برای مادر و جنین در اختلال روانپزشکی درمان‌نشده، باید در مقابل خطر استفاده از داروی روانگرا در طی بارداری سبک و سنگین شود. مطرح شده است که قطع کردن یک دارو در حین بارداری می‌تواند باعث سندرم قطع در مادر و جنین شود.

- افرادی که بیماری جسمی دارند:

مانند کودکان و سالمندان، افرادی که بیماری جسمی دارند باید با محافظه‌کارانه‌ترین روش طبابت بالینی درمان شوند که عبارت است از شروع با دوزکم، افزایش آهسته و مراقبت از نظر عوارض جانبی و آثار بالینی. در صورت امکان، تعیین غلظت‌های پلاسمائی دارو در طی درمان این افراد می‌تواند به‌خصوص مفید باشد.