شجریان بودن، شجریان شدن، شجریان ماندن؛ بدرود خُنیاگر بزرگ

محمد رضا شجریان را تنها با موسیقی و آواز نباید شناخت یا شناساند. حتی با هنر و خود می گفت: «صدای من بازتاب وقایع تاریخ معاصر ایران است. استاد اصلی من زندگی و شرایطی است که بر من گذشته. چرا که من از هر پدیده ای درس گرفتم. من هر چه دارم از آموخته‌هایم است.»