تعلیم و تعلّم سنتی فقه اسلامی هر حُسنی که داشته باشد، این کاستی را دارد که از بیرون و بالا به فقه نگاه نمیکند. شاهدمثال این امر نادیده گرفتن تاریخ فقه است. منظور از تاریخ در اینجا توجه به احکام و نظریات فقهی در زمان خطی نیست، بلکه لحاظ تاریخ با همۀ جامعیت آن است؛ یعنی، برای مثال، به دادوستد نظریات فقهی با شرایط اجتماعی و سازوکار قدرت سیاسی توجه شود که چگونه در شکلگیری فقه مؤثر بودهاند