چنین به نظر میرسد که یکی از راههای اساسی بررسی و شناخت درست فرهنگ و تمدن ایرانی در طی تاریخ دیرینه سال، آن از هزارههای پیش از میلاد مسیح - و مخصوصا از دوره استقرار و سکونت آریاها و حاکمیت آنان در نجد ایران - تا هنگام آشنایی ایرانیان با فرهنگ و تمدن غربی و برخی تاثیرات زیان بار آن در روزگار معاصر، آگاهی از چند و چون فن قناتسازی یا به اصطلاح «تمدن کاریزی» در این سرزمین است.