ایرانی‌ها از قدیم قلم و مرکب و مهر همراه داشتند/ قلمدان در ایران سه هزار سال سابقه دارد/قدیمی‌ترین مینیاتور از دورۀ عباسیان در بغداد مانده

نقاشی و صورت‌نگاری هم به علت نهی آن در احکام اسلامی چندان پیشرفت نکرد. اما در این دوره نگارگری در هند بیش از ایران ترقی یافت. در ایران از روزگار شاه عباس بزرگ نگارگران با این که در شمار اندک بودند، با کشیدن تصاویری به سبک نقاشی خاور دور که تفاوت دور و نزدیک در آن نموده نمی‌شد، یا سایه روشن نداشت - نقاشی را پویا نگه داشتند؛ و در دوره متأخر در نقاشی رنگ و روغن به شیوۀ اروپا طبع آزمودند. این، هنر چنانکه ازین پس یاد خواهم کرد، در ایران ترقی چشمگیری یافت.