ببینید: وقتی به تیغ روسها، خون از سر تبریز گذشت / روایتی از اشغال تبریز در سال ۱۲۹۰
روس وارد تبریز میشوند، با لشکری گسترده. آنها انگار نه در مخالفت با استخدام یک مستشار آمریکایی بلکه برای انتقامی بزرگ از مشروطهخواهان آمدهاند؛ با توپ و تفنگ و بمب. اواخر پاییز است و مردم تبریز باید آماده جانسپردن در راه آزادی شوند. روسها بیامان تیراندازی میکنند و مجاهدان تبریز مقاومت، اما لشکر تزاری به قدری انبوه است که چارهای نیست مگر ایستادن به وقت جان دادن و همین است که تبریزِ مشروطهخواه چند روزِ سرخ را به خود میبیند؛ از اشغال این شهر به دست روسها در سال ۱۲۹۰ سخن میگوییم.