پاورقیسم فرهنگی؛ تهدیدی تمدنی

انسانِ واکنش‌محور که در حاشیه می‌نشیند و تنها به آنچه رخ‌داده پاسخ می‌دهد، هرگز «شهراندیش» نخواهد بود. او نه می‌تواند میدان بیافریند، نه افق بگشاید و نه قواعد زندگی جمعی را سامان دهد؛ تنها انرژی‌های پراکنده خود را در هیجان‌های لحظه‌ای هدر می‌دهد و از متن تمدن به حاشیه رانده می‌شود.