در احزابی که در داخل ایران امروز فعال هستند، یگانه حزبی که شاید بتوان آن را بیرونی دانست نهضت آزادی است چراکه وقتی بزرگان نهضت آزادی میخواهند از تاریخچه آن صحبت کنند، نقطه آغازین آن را از سال ۱۳۲۰ و ریشههای نهضت آزادی مطرح میکنند که در درون انجمنهای اسلامی و نهادهای مدنی مختلف زمینههای شکلگیری نهضت آزادی ایجاد شده است.