توسعه پژوهش در زنجان نیازمند تقویت زیرساخت‌ها

به گزارش ایرنا، پرداختن به مقوله تحقیق و پژوهش، اساسی‌ترین رکن گسترش علم و همچنین رشد و پیشرفت هر جامعه ای محسوب می شود که می تواند زمینه ساز بزرگترین تحولات و جهش علمی در یک کشور باشد.

با توجه به اینکه پژوهش، رکن اساسی و اصلی پیشرفت جوامع بشری محسوب می شود می توان با برنامه ریزی و تمرکز بر روی آن به نتایج و تاثیرات شگفت انگیزی در جامعه دست یافت.

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ۲۵ آذر در تقویم ایران از سوی شورای فرهنگ عمومی کشور به نام روز پژوهش نامگذاری شد ثبت شد و جالبتر اینکه از سال ۱۳۷۹ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در اقدامی چهارمین هفته آذرماه را «هفته پژوهش» نامید و پس از سال ۱۳۸۴ این عنوان به «هفته پژوهش و فناوری» تغییر نام یافت.

با توجه به اهمیت این موضوع، خبرنگار ایرنا با محمد بابا اکبری ساری، پژوهشگر برگزیده استانی در رشته کشاورزی، عضو هیات علمی گروه علوم و مهندسی خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان، مجری و همکار ۱۲ طرح پژوهشی در استان و کشور و دارای بیش از ۴۲ مقاله علمی و پژوهشی در مجلات داخلی و خارجی گفت و گو کرده است.

ایرنا: از نظر شما علت اهمیت پژوهش چیست؟

کشورهای پیشرفته با تکیه بر پژوهش و تحقیقات در زمینه های مختلف پیشرفت کرده و با استفاده از نتایج پژوهش های کاربردی توانسته اند مشکلات خود را حل کنند و به توسعه پایدار دست یابند که همین موضوع اهمیت پژوهش را نشان می دهد.

بین پیشرفت، توسعه و رفاه جوامع با پژوهش، تحقیق و توسعه رابطه مستقیم وجود دارد.

در کشورهای در حال توسعه مانند ایران با توجه به چالشها و مشکلات در بخش های مختلف، نیاز به پژوهش بیشتر است، اگر بخواهیم حداقل بخشی از مشکلات را حل کنیم و یا حداقل جلوی مشکلات و بحران های بیشتر را بگیریم باید به پژوهش، توجه بیشتری داشته باشیم.

برای افزایش بهره وری و کاهش هدر رفت منابع تولید و انرژی، حفظ محیط زیست و توسعه پایدار به افزایش دانش و توسعه و گسترش پژوهش های تقاضا محور نیاز داریم.

اینگونه پژوهشها و نتایج آن باعث توسعه فعالیت های صنعتی، کشاورزی، خدماتی، اجتماعی و حفظ منابع تولید و محیط زیست برای نسل های بعدی خواهد شد.

به عبارت دیگر توسعه پایدار علمی، صنعتی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور با سرمایه گذاری در پژوهش و آموزش محقق خواهد شد.

ایرنا: وضعیت حال حاضر پژوهش در کشور چگونه است؟

وزارت علوم و معاونت علمی ریاست جمهوری و سایر سازمان های مرتبط در حد توان خود تلاش می کنند تا بودجه های مورد نیاز را برای تهیه تجهیزات به روز، امکانات پژوهشی در دانشگاهها، پژوهشکده ها و موسسات تحقیقاتی فراهم کنند اما با توجه به محدودیت های موجود هنوز تا نقطه ایده آل فاصله زیادی وجود دارد و کارهای فراونی انجام نشده است که باید مورد توجه قرار گیرد.

در حال حاضر در بسیاری از بخش ها به انجام پژوهش های بنیادی و کاربردی و پاسخ به سوالات بهره برداران بخش دولتی و خصوصی نیاز وجود دارد.

خوشبختانه در دهه های گذشته تعداد زیادی مراکز تحقیقاتی و آموزشی راه اندازی و نیروی ماهر پژوهشی از مراکز علمی دانش آموخته شده اند که توان انجام پژوهش ها را دارند و به عبارت دیگر نیروی متخصص برای پژوهش در حوزه های مختلف به اندازه کافی وجود دارد.

در صورت تعیین فهرست مشکلات و چالش ها امکان ارائه راهکارهای علمی فراهم است و با سرمایه گذاری جدی در این زمینه بهره وری منابع تولید و انرژی افزایش خواهد یافت و از بروز بسیاری از مشکلات در آینده نزدیک جلوگیری خواهد شد.

در این راستا توجه جدی به دانش آموختگان و پژوهشگران و به کارگیری آنها برای انجام پژوهش های کاربردی و ارائه راهکارهای علمی پیشنهاد می شود که در این زمینه به سرمایه گذاری و تهیه تجهیزات و امکانات جدید در مراکز تحقیقاتی و اختصاص بودجه مستقل پژوهشی لازم است.

ایرنا: چه مسائل و مشکلاتی پیش روی پژوهشگران قرار دارد؟

دانشگاهیان هم جزئی از جامعه هستند و از مشکلات و چالش های موجود متاثر می شوند، در حال حاضر یکی از مشکلات اصلی پژوهش های بنیادی و کاربردی کمبود زیرساختها، امکانات و تجهیزات به روز و پیشرفته است.

از طرفی ارتباط بین پژوهشگران داخلی و خارجی کاهش پیدا کرده است که باعث ایجاد فاصله بین محققان داخلی و خارجی می شود.

مشکلات اقتصادی هم ممکن است تمرکز پژوهشگران را برای کارهای تحقیقاتی کاهش دهد و زمان انجام طرح های تحقیقاتی را افزایش دهد.

یکی از مشکلات دیگر هزینه های بالای پژوهش های بنیادی، کمبود بودجه و منابع مالی است که دستگاههای آزمایشگاهی به روز و پیشرفته برای انجام تحقیقات لازم به نظر می رسد.

همچنین ارتباط با صنعت و بخش های اجرایی، کشاورزی، مراکز پژوهشی و دانشگاهی باید بیش از پیش افزایش یابد تا چالش مسائل موجود مشخص و روی آن تمرکز شود.

پیشنهاد می شود تامین هزینه ها و حل مشکلات اقتصادی و معیشتی نخبگان دانشگاهی مورد توجه قرار گیرد تا شرایط کاری و اقتصادی مناسبی برای تمرکز بر فعالیت های پژوهشی و علمی خود داشته باشند.

از طرفی سازمانها و مراکز مختلف به تخصیص بخشی از بودجه های خود برای پژوهش و آموزش ملزم باشند و مشکلات خود را با کمک مراکز پژوهشی حل کنند.

ایرنا: نگاه مسوولان به پژوهش و پژوهشگران چگونه است؟

اگرچه فعالیت هایی برای بهبود شرایط پژوهشگران و فعالیت های تحقیقاتی انجام شده است اما با توجه به حجم زیاد مشکلات و چالش های کشور توجه بیشتری در این زمینه لازم است.

کشور در بخش های مختلف به انجام پژوهش های بنیادی و کاربردی نیاز دارد تا بتوان منابع تولید و انرژی را مدیریت کرد.هم اکنون نگاه مسوولان به پژوهش نگرشی سطحی و مقطعی است و به نگاه جدی‌تر و اصلاح نگرش در این مورد نیاز داریم.

یکی از مواردی که باعث ایجاد مشکلات و چالش هایی در بخش های مختلف شده است، بی توجهی به نتایج و پیشنهادهای پژوهش های انجام شده است.

بسیاری از مشکلات امروز و دلایل بروز و راهکارها و راه حل های آن در دهه های گذشته توسط کارشناسان و پژوهشگران دانشگاه های داخلی بیان شده بود اما توجه کافی به آنها نشد و امروزه آثار منفی آن مشاهده می شود.

یک نمونه بحران آب، تخریب خاک و مشکلات محیط زیستی مانند آلودگی هوا است که در دهه های قبل بارها توسط دانشگاهیان هشدارهای لازم داده شده بود اما جدی گرفته نشد.

امروز هم مسائل و موضوعات فراوان برای انجام پژوهش های کاربردی در بخش های مختلف وجود دارد که لازم است با سرمایه گذاری کافی مورد توجه قرار گیرد.