آیا تغییرات فرهنگی عمومی تابع اراده بشر است؟

فرهنگ یک پدیده پویاست، یعنی در طول زمان دستخوش تغییر می‌شود اما این تغییر و سمت و سوی آن متاثر از بسیاری عوامل خرد و کلان است که بر کنش تک‌تک افراد و گروه‌های جامعه تاثیر می‌گذارد و تغییر مناسبات بین افراد و گروه‌هاست که تغییرات فرهنگی را پدید می‌آورد. بنابراین در یک کلام باید گفت فرهنگ نه به اراده ما شکل می‌گیرد و نه تغییرات آن تابع اراده ماست.