سهمیه ۱۶۰ لیتری و نورم ۰.۲ درصدی؛ ابعاد مصوبه جدید بنزین

به گزارش ایسنا، اوایل آذرماه هیات وزیران در چارچوب سیاست‌های مدیریت مصرف و اصلاح نظام توزیع حامل‌های انرژی مصوبه جدیدی با هدف استفاده حداکثری از کارت سوخت شخصی و ساماندهی استفاده از کارت اضطراری جایگاه‌ها را ابلاغ کرده که بر اساس آن نرخ بنزین سهمیه اول( ۶۰ لیتر – ۱۵۰۰ تومان) و و دوم (۱۰۰ لیتر - ۳۰۰۰ تومان) خودروهای سواری شخصی ثابت می‌ماند و نرخ سوختگیری بنزین خودروها با استفاده از کارت اضطراری جایگاه ۵۰۰۰ تومان می‌شود. (معادل ۱۰ درصد قیمت خرید بنزین از پالایشگاه‌ها که در حال حاضر ۵۰ هزار تومان است). به تأکید مسئولان این تصمیم با هدف یکسان‌سازی مبانی محاسباتی بهبود رصد مصرف و ایجاد قابلیت اعمال سیاست‌های تکمیلی در حوزه‌های نظارتی و حمل ونقل اتخاذ شده است.      

بر اساس این مصوبه، میزان سهمیه بنزین نرخ‌های اول و دوم خودروهای سواری شخصی به ترتیب ۶۰ لیتر( ۱۵۰۰ تومان) و ۱۰۰ لیتر ( ۳۰۰۰ تومان) بدون تغییر باقی می‌ماند. نرخ سوخت گیری بنزین خودروها با استفاده از کارت اضطراری جایگاه و مازاد بر سهمیه کارت شخصی ۵۰۰۰ تومان تعیین می‌شود.  

حجم و نرخ سهمیه سوخت خودروهای عمومی بنزینی از جمله تاکسی‌ها و وانت‌بارها بدون تغییر باقی می‌ماند. همچنین سهمیه نخست خودروهای عمومی دوگانه‌سوز، از جمله تاکسی‌ها و وانت‌بارها، تغییری نخواهد داشت. اما سهمیه دوم خودروهای عمومی دوگانه‌سوز با کاهش ۵۰ درصدی مواجه می‌شود و سهمیه دوم خودروهای شخصی دوگانه‌سوز نیز ۵۰ درصد کاهش خواهد یافت.

طبق مصوبه مذکور  تبدیل خودروهای تک سوز (بنزینی) به دوگانه سوز برای همه خودروها با رعایت آئین نامه اجرایی ماده ۸ قانون هوای پاک به صورت رایگان انجام می‌شود؛ همچنین حجم و نرخ سهمیه آمبولانس‌ها بدون تغییر باقی می‌ماند و خودروهای دارای پلاک جانبازان و معلولین مشمول حذف سهمیه نمی‌شوند.   

وضعیت فعلی بنزین در کشور چگونه است؟

در حال حاضر تولید بنزین در کشور حدوداً ۱۱۰ میلیون لیتر در روز و مصرف آن ۱۳۵ میلیون لیتر در روز بوده که بررسی‌ها نشان می‌دهد امسال به ۶ میلیارد دلار واردات نیاز است. بررسی‌ها حاکی از آن است که ارزش این ۶ میلیارد دلار واردات سالانه معادل: 

 ۱_ حدود ۱.۵ برابر کل یارانه نقدی ای که در سال پرداخت می‌شود.

۲_  سرمایه مورد نیاز برای افزایش ظرفیت روزانه ۵۰۰ هزار بشکه نفت سرمایه

۳_ مورد نیاز برای احداث حدود ۳۰۰۰ کیلومتر اتوبان در سال

۴_  سرمایه مورد نیاز برای احداث حدود ۳۰۰۰ کیلومتر راه آهن در سال است. 

ارزش هر لیتر بنزین وارداتی ۶۶ هزار تومان ارزیابی شده، بنابراین در خصوص بنزین تولید داخل حتی اگر ارزش نفت مصرف شده را صفر در نظر بگیریم هزینه‌های استخراج و انتقال و پالایش نفت و انتقال بنزین و حق العمل جایگاه هزینه تمام شده آن را به حدود ۱۰ هزار تومان می‌رساند. این یعنی دولت پس از اجرای مصوبه برای هر لیتر بنزین وارداتی که توسط کارت جایگاه مصرف شود، همچنان ۶۱ هزار تومان و برای هر لیتر بنزین داخلی ۵۰۰۰ تومان از منابع خود را صرف می‌کند. منابعی که میتوانست خرج، کالابرگ دارو یارانه نقدی و حمایت از اقشار ضعیف جامعه شود.  

ادامه روند کنونی ممکن است؟ 

حتی با فرض بهره برداری از پالایشگاه‌های در دست احداث شامل مهرخلیج فارس و آدیش جنوبی در یک سال پیش رو با ادامه این روند رشد مصرف رقم واردات بنزین در سال‌های آینده به ۸، ۱۰ و ۱۳ میلیارد دلار می‌رسد؛ اعدادی که به هیچ وجه با توجه به منابع دولت قابل تأمین نیستند.

به اعتقاد کارشناسان مصوبه مذکور ویژگی های متعددی دارد که می‌توان به مواردی مانند پایان شوک درمانی، اطلاع رسانی پیشینی و عدم محرمانگی با انتشار مصوبه چند هفته پیش از اجرا برای اولین بار، امکان کسب نظرات اصلاحی و پیشنهادهای کارشناسان، اقدامات غیرقیمتی قبل از اعمال تغییرات قیمتی، تغییر ترجیح رفتاری در استفاده از کارت جایگاه ها، ایجاد انگیزه برای استفاده از سوخت پاک CNG و  خروج از چرخه بی تصمیمی درباره بنزین اشاره کرد.  

تأثیرات و مزایای اجرای مصوبه

برآوردهای کارشناسی نشان می‌دهد سهمیه ۱۶۰ لیتری برای اکثر خودروها کافی است و اثر تورمی این مصوبه را ۰.۲ درصد برآورد می‌شود. همچنین اجرای این مصوبه با هدف جلوگیری از نیاز واردات و بازگشت به دوره صادرات بنزین خواهد بود. 

علاوه بر موارد گفته شده اجرای این مصوبه انگیزه استفاده از سوخت پاک CNC را تقویت خواهد کرد که در کاهش آلایندگی مؤثر است و عوائد حاصل از اجرای این مصوبه صرف ارائه کالابرگ به مردم خواهد شد.

منبع : ایسنا