چالش بین قانون و شریعت موضوعی تاریخی است

به گزارش ایسنا، محمدجواد مظفر در نشست بررسی کتاب چالش قانون و شریعت از دیروز تا امروز که در کانون توحید برگزار شد، اظهار کرد: به دوستان توصیه می‌کنم حتی اگر کل کتاب را نمی‌خوانند، حتما مقدمه مفصل نوشته‌شده توسط جواد نوری‌زاده را مطالعه کنند، چراکه این مقدمه به‌تنهایی حاوی حجم قابل توجهی از منابع، نام کتاب‌ها و پژوهش‌های مرتبط در این حوزه است و برای مخاطب بسیار آموزنده خواهد بود.

وی افزود: طبیعی است که به‌عنوان ناشر کتاب از آن دفاع کنم، اما نقد و بررسی آن بر عهده صاحب‌نظران است. با این حال، عنوان کتاب به‌درستی به چالش قانون و شریعت از گذشته تا امروز اشاره دارد؛ چالشی که دست‌کم ۱۲۰ تا ۱۳۰ سال است در تاریخ ایران جریان دارد و به نظر می‌رسد همچنان پایانی برای آن متصور نیست.

مظفر ادامه داد: در تمام این سال‌ها همواره تلاش‌هایی برای حاکم شدن قانون صورت گرفته، اما این روند مدام با رفت‌وبرگشت همراه بوده و به نهادینه شدن کامل نرسیده است. بررسی‌های کتاب درباره دوره ناصرالدین شاه و اقدامات میرزا حسین‌خان سپهسالار و مشاورانش نشان می‌دهد که این مسئله ریشه‌ای و ساختاری است.

وی با اشاره به تداوم این تعارض پس از انقلاب اسلامی گفت: پس از انقلاب و ورود به عرصه اداره کشور، دوباره با این پرسش اساسی روبه‌رو شدیم که چگونه می‌توان میان قانون و شریعت آشتی برقرار کرد. 

مدیر انتشارات کویر با اشاره به برخی نکات کتاب گفت: یکی از جملات کلیدی منسوب به سپهسالار این است که در طریق عقل اختلاف نیست و این جمله نشان‌دهنده تلاش برای عقلانی کردن اداره کشور در دوره‌ای است که ساختارهای سنتی و متصلب دینی پذیرش چنین نگاهی را بسیار دشوار می‌کردند. ورود به دنیای مدرن در قرن نوزدهم برای جامعه‌ای با ساختار سنتی کار ساده‌ای نبود. به اعتقاد من، منافع قشری و جایگاه اجتماعی و اقتصادی روحانیت سنتی از جمله عواملی بود که پذیرش حاکمیت قانون را با مقاومت جدی مواجه می‌کرد.

وی ادامه داد: تاریخ ایران نشان می‌دهد که شخصیت‌هایی مانند عباس میرزا، قائم‌مقام، امیرکبیر و سپهسالار در این مسیر هم موفقیت‌هایی داشتند و هم ناکامی‌هایی اما آنچه مسلم است این است که تاریخ و هویت امروز ما حاصل همان تلاش‌ها، رنج‌ها و فداکاری‌هایی است که این افراد، حتی با از دست دادن جان خود، در راه اصلاح و نهادینه‌کردن قانون متحمل شدند.

منبع : ایسنا