چگونه فرهنگ عربی - اسلامی با فهم عقلانی گذشته خود، می تواند امروز و فردایی عقلانی تر بیابد؟

به کرسی‌نشاندن «عقل جهان‌شمول» در فرهنگ عربی‌اسلامی کار ساده‌ای نبوده است، این فرهنگ بین دو نظام معرفتی ناهمگون تقسیم شده بود. نظام بیانی و ایدئولوژی سنّی از یک‌سو و نظام عرفانی و ایدئولوژی شیعه از سوی دیگر. از این‌رو نظام برهانی در فرهنگ عربی‌اسلامی در سرشت و رشد خود به تن‌دادن به مبارزه بین «بیان» و «عرفان» محکوم است.