مردم در ایران چقدر به یکدیگر اعتماد دارند؟ / ۷۵ درصد مردم مخالف وکاملا مخالف هستندکه ظاهر و باطن افراد جامعه یکی است

بطورکلی دو عامل عمده بیرونی و درونی در استناد به متظاهر بودن ایرانیان نقش داشته است. در عوامل بیرونی نقش هجوم اقوام بیرونی از قبیل عرب، مغول و... در عدم امنیت ایرانیان و رفتار دوگانه نقش مهمی داشته است و نیز برساخت شرق­ شناسان و سفرنامه­ نویسان خارجی در نسبت دادن ایرانیان به پرتره ­هایی از قبیل مسئولیت ناپذیر، تنبل، دوچهره، عقب مانده و...اشاره کرد. در حوزه داخلی می­ توان به سابقه طولانی استبداد اشاره کرد