فرسودگی ۷۰ درصدی مدارس آذربایجان غربی؛ فاصله معنادار با شاخص‌های کشوری

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها، سکینه اسمی: آذربایجان غربی به‌عنوان یکی از استان‌های پرجمعیت و مرزی کشور، سال‌هاست با کمبود جدی فضای آموزشی روبه‌رو است. بررسی شاخص‌های آموزشی نشان می‌دهد سرانه فضای آموزشی این استان نه‌تنها از متوسط کشوری، بلکه از اهداف تعیین‌شده در برنامه هفتم توسعه نیز فاصله معناداری دارد.

پایین بودن سرانه، فرسودگی گسترده مدارس، وجود مدارس کانکسی و تراکم بالای کلاس‌های درس، مجموعه‌ای از چالش‌ها را پیش روی آموزش و پرورش استان قرار داده است؛ چالش‌هایی که مستقیماً بر کیفیت آموزش، عدالت آموزشی و آینده تحصیلی دانش‌آموزان تأثیر می‌گذارد و نیازمند نگاه ویژه و برنامه‌ریزی جدی در سطح ملی و استانی است.

سرانه فضای آموزشی در استان آذربایجان غربی با ثبت ۴.۰۴ متر مربع به ازای هر دانش‌آموز، همچنان فاصله قابل توجهی با استانداردها و میانگین کشوری دارد؛ موضوعی که به یکی از چالش‌های جدی نظام آموزشی استان تبدیل شده و لزوم تسریع در توسعه و نوسازی فضاهای آموزشی را دوچندان کرده است.

سرانه فضای آموزشی در استان آذربایجان غربی با ثبت ۴.۰۴ متر مربع به ازای هر دانش‌آموز، همچنان فاصله قابل توجهی با استانداردها و میانگین کشوری دارد مشکلات حوزه آموزش و پرورش آذربایجان غربی تنها محدود به سرانه فضای آموزشی نمی‌شود، آمار بالای بیش از ۵ هزار دانش‌آموز بازمانده از تحصیل، وجود مدارس کانکسی، فرسودگی فضای موجود آموزشی از دیگر چالش‌های نظام آموزشی در استان به شمار می‌رود.

هر چند در سال‌های اخیر با همت خیرین و رویکرد مدیران استان روند مدرسه سازی در استان شتاب گرفته اما آمارهای موجود و عقب ماندگی تاریخی این حوزه با احداث چند مدرسه رفع نمی‌شود بلکه نیازمند ورود جهادی دولت، خیرین، مردم و … را طلب می‌کند تا شاید این استان مرزی از این چالش اساسی بتواند عبور کند.

با وجود تلاش‌های صورت گرفته، در حال حاضر بخش عظیمی از دانش آموزان به ویژه در شهرهای بزرگ آذربایجان غربی، در شیفت‌های دوگانه تحصیل می‌کنند که این روند در بسیاری از کشورها منسوخ شده و باید این استان نیز به سمت توسعه فضاهای آموزشی و تبدیل شیفت‌های دوگانه به تک گانه حرکت کند که البته رسیدن به این هدف، راهی طولانی است که نباید در آینده نزدیک چشم داشتی در این خصوص داشته باشیم.

سرانه فضای آموزشی آذربایجان غربی به ۴.۰۴ مترمربع رسید

مدیرکل آموزش و پرورش آذربایجان غربی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه هم اکنون سرانه با احتساب تمامی فضاهای آموزشی استان به ۴.۰۴ مترمربع رسیده است، گفت: این در حالی است که سرانه متوسط استاندارد کشوری ۸.۴۰ مترمربع و متوسط کشوری ۵.۴۵ مترمربع است.

علی اکبر صمیمی با بیان اینکه هدف برنامه هفتم توسعه کشور در بخش سرانه فضای آموزشی ۶.۲۰ مترمربع است، اظهار کرد: مساحت فضاهای آموزشی ۱۹ هزار و ۴۴۵ کلاس درس به مساحت ۲۲۵ هزار و ۷۶۵ مترمربع است.

وی ادامه داد: برای توسعه نهضت عدالت آموزشی بیش از ۲۵۰ تیم مردمی متشکل از فرهنگیان و خیران تشکیل شده است که یک‌هزار و ۷۲۰ نفر در این تیم‌ها سازماندهی شده‌اند تا اهداف تعیین‌شده دولت در این زمینه سریع‌تر محقق شود.

مدیرکل آموزش و پرورش آذربایجان غربی با بیان اینکه هم اکنون بالای ۷۰ درصد مدارس فرسوده و نیازمند بازسازی هستند، عنوان کرد: برای رسیدن به استاندارد واقعی، استان نیازمند احداث تعداد بالای مدارس و کلاس درس است که احداث این تعداد کلاس به اعتباری حدود ۲۰ همت نیاز دارد که تأمین آن از طریق اعتبارات دولتی امکان پذیر نیست و باید خیرین و مشارکت مردمی پای کار بیایند.

آذربایجان غربی ۳۴ هزار کلاس درس برای رسیدن به استاندارد کشوری نیاز دارد

صمیمی با بیان اینکه آذربایجان غربی برای رسیدن به استاندارد کشوری ۳۴ هزار و ۲۰۰ کلاس درس نیاز دارد، گفت: برای رسیدن به هدف برنامه هفتم استان به ۱۹ هزار و ۴۰۰ کلاس درس و برای رسیدن به متوسط کشوری ۱۴ هزار و ۴۰۰ کلاس درس نیاز داریم.

وی با اشاره به وجود مدارس کانکسی عنوان کرد: هم اکنون ۲۸۸ مدرسه کانکسی در استان داریم که ۶۱ مدرسه از این تعداد که بیش از ۱۰ دانش‌آموز داشتند، به طور کامل جمع‌آوری شده و دیگر فعال نیستند.

صمیمی افزود: از تعداد باقی‌مانده، ۱۰۰ کانکس فعلاً به‌عنوان فضاهای ضمیمه مدارس دیگر مورداستفاده قرار گرفته‌اند؛ مناطقی که به دلیل افزایش تعداد دانش‌آموزان، به طور موقت از این فضاها کمک گرفته‌اند و ممکن است با کاهش دانش‌آموزان، این کانکس‌ها نیز برچیده شوند، ۱۰۰ کانکس دیگر نیز در روستاها و مناطق دورافتاده قرار دارند که تعداد دانش‌آموزانشان معمولاً کمتر از پنج یا شش نفر است.

مدیرکل آموزش و پرورش آذربایجان غربی با بیان اینکه یکی از اولویت‌های مهم دولت در نهضت توسعه عدالت در فضاهای آموزشی است، اظهار کرد: ما معتقدیم آموزش کیفی زمانی محقق می‌شود که زیرساخت‌های فیزیکی و امکانات آموزشی در همه مناطق به‌صورت عادلانه در دسترس دانش‌آموزان قرار گیرد.

یک هزار و ۷۱۱ کلاس درس در آذربایجان غربی در دست احداث است

صمیمی در خصوص ساخت مدارس جدید در استان گفت: در حال حاضر یک هزار و ۷۱۱ کلاس درس در استان در قالب ۲۹۳ پروژه در حال ساخت است که امیدواریم بخشی از این کلاس‌های درس دهه فجر امسال به بهره برداری برسند.

در حال حاضر یک هزار و ۷۱۱ کلاس درس در استان در قالب ۲۹۳ پروژه حال ساخت است وی تعداد کلاس‌های درس و تراکم دانش آموزشی در استان را مورد اشاره قرار داد و گفت: هم اکنون ۲۸ هزار و ۱۹۵ کلاس درس در استان داریم که از این تعداد ۲۳ هزار و ۴۲۰ کلاس درس دولتی است و تراکم دانش آموزان در مدارس دولتی ۲۵.۲۸ دانش‌آموز است.

صمیمی با تاکید بر اینکه عدالت فقط در ساختمان و تجهیزات خلاصه نمی‌شود؛ بلکه عدالت در کیفیت آموزشی، محور دوم دولت چهاردهم است، ادامه داد: کیفیت نرم‌افزاری و سخت‌افزاری مدارس در همه مناطق باید هم‌تراز باشد، برای این منظور، دوره‌های ویژه ارتقای مهارت حرفه‌ای معلمان، بازآموزی روش‌های نوین تدریس و به‌روزرسانی محتوای آموزشی در دستور کار ما قرار دارد تا هیچ دانش‌آموزی در هیچ نقطه‌ای از استان احساس فاصله نکند.

وی با اشاره به اینکه دانش آموزان آذربایجان غربی نیازمند کلاس‌های بهتر و با جمعیت کمتر هستند اظهار کرد: با اهتمام دولت چهاردهم بارقه امیدی در دل دانش آموزان مناطق محروم مرزی در این استان در زمینه حذف کلاس‌های کانکسی و سنگی زده شده است و امیدواریم در مدت اندک این کلاس‌ها به طور کامل از استان برچیده شود.

۵۶۰۵ دانش‌آموز بازمانده از تحصیل در آذربایجان غربی شناسایی شد

مدیرکل آموزش و پرورش آذربایجان غربی در خصوص دانش آموزان بازمانده از تحصیل در استان نیز گفت: هم اکنون ۵ هزار و ۶۰۵ دانش‌آموز بازمانده از تحصیل در استان شناسایی شده که از این تعداد یک هزار و ۳۸۱ دانش‌آموز جذب تحصیل شده‌اند.

وی تعداد دانش آموزان استثنایی در استان را دو هزار و ۸۰۰ دانش‌آموز عنوان کرد و افزود: این دانش آموزان که در ۲۸ مدرسه مستقل مشغول به تحصیل هستند با کمبود فضای آموزشی مناسب با نیازهای ویژه دانش آموزان، کمبود تجهیزات توانبخشی و عدم مناسب سازی کامل سرویس‌های بهداشتی برای دانش آموزان جسمی حرکتی مواجه هستند.

صمیمی تاکید کرد: آموزش و پرورش آذربایجان غربی با توجه به مشکلات متعدد در زمینه فضای آموزشی و کمبود امکانات، نیازمند همکاری همه‌جانبه از سوی مسئولان استانی و کشوری است. تنها با تخصیص منابع کافی و همکاری تمامی ارگان‌ها می‌توانیم شرایط بهتری برای دانش‌آموزان استان فراهم کنیم.

کمبود فضای آموزشی در آذربایجان غربی یک واقعیت انکارناپذیر است

رئیس مجمع نمایندگان آذربایجان‌غربی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به وضعیت سرانه آموزشی استان آذربایجان‌غربی گفت: واقعیت این است که سرانه فضای آموزشی در استان، به‌ویژه در شهر ارومیه و مناطق پرجمعیت، پایین‌تر از میانگین کشوری است و این مسئله طی سال‌های گذشته به‌صورت انباشته باقی مانده است.

کمبود مدرسه، تراکم بالای دانش‌آموز در کلاس‌ها و فرسودگی بخشی از فضاهای آموزشی از چالش‌های جدی استان است حاکم ممکان با بیان اینکه کمبود مدرسه، تراکم بالای دانش‌آموز در کلاس‌ها و فرسودگی بخشی از فضاهای آموزشی از چالش‌های جدی استان است، اظهار کرد: نمی‌توان با آمار سازی یا گزارش‌های خوش‌بینانه، واقعیت مدارس استان را پنهان کرد. امروز در برخی مناطق، کلاس‌هایی با تراکم بالای ۳۵ تا ۴۰ نفر داریم که این شرایط علاوه بر ایجاد مدارس سه شیفته، کیفیت آموزش را به‌طور مستقیم تحت تأثیر قرار می‌دهد.

وی افزود: آذربایجان‌غربی استانی جوان با نرخ بالای جمعیت دانش‌آموزی است، اما توسعه زیرساخت‌های آموزشی متناسب با این رشد جمعیتی پیش نرفته است، بخشی از این عقب‌ماندگی به کم‌توجهی‌های گذشته بازمی‌گردد و بخشی نیز ناشی از محدودیت منابع و توزیع نامتوازن اعتبارات در سطح ملی بوده است.

آذربایجان‌غربی در حوزه فضای آموزشی نیازمند نگاه جبرانی است

رئیس مجمع نمایندگان آذربایجان‌غربی با تأکید بر اینکه مدرسه‌سازی نباید صرفاً به یک اقدام نمادین یا مناسبتی تبدیل شود، تصریح کرد: ساخت مدرسه باید مبتنی بر نیاز واقعی مناطق، نقشه جمعیتی و پیش‌بینی رشد آینده باشد. متأسفانه در برخی سال‌ها، پروژه‌هایی اجرا شده که اولویت‌دار نبوده و در مقابل، مناطق پرنیاز مغفول مانده‌اند.

ممکان ادامه داد: مجلس و دولت باید در این حوزه به یک نگاه مشترک برسند. افزایش سرانه آموزشی فقط با وعده محقق نمی‌شود؛ نیازمند تخصیص واقعی اعتبارات، استفاده از ظرفیت خیرین مدرسه‌ساز و همچنین بازنگری در سیاست‌های توزیع بودجه آموزشی است.

وی با اشاره به پیگیری‌های انجام‌شده در سطح ملی گفت: در جلسات متعدد با وزارت آموزش و پرورش و سازمان برنامه و بودجه، موضوع ارتقای سرانه آموزشی استان به‌صورت جدی مطرح شده و تلاش کرده‌ایم پروژه‌های نیمه‌تمام آموزشی با اولویت مناطق پرتراکم و کم‌برخوردار به سرانجام برسد.

نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: اگر به دنبال عدالت آموزشی هستیم، باید بپذیریم که آذربایجان‌غربی در این حوزه نیازمند نگاه جبرانی است. آینده توسعه استان از کلاس‌های درس آغاز می‌شود و هرگونه نگاه سیاسی و تعلل در این زمینه، هزینه‌های اجتماعی و اقتصادی سنگینی در سال‌های آینده به‌همراه خواهد داشت.

برنامه جامع برای تک تک مدارس آذربایجان غربی تهیه شود

استاندار آذربایجان غربی نیز در آخرین جلسه شورای آموزش و پرورش استان با ابراز تأسف از عقب ماندگی سرانه فضای آموزشی در استان گفت: این عقب‌ماندگی در سرانه فضای آموزشی قابل قبول نبوده و باید هرچه سریع‌تر جبران شود.

رضا رحمانی، کمبود ۸ هزار کلاس درس در استان را غیرقابل قبول دانست و گفت: باید از ظرفیت خیرین در ارتقای سرانه فضای آموزشی استان استفاده کرد.

استاندار آذربایجان غربی خواستار احصای مناطق مورد نیاز برای احداث مدرسه شد و گفت: برای احداث تک تک مدارس باید برنامه‌ای جامع تهیه و گزارش شود.

وی با تاکید بر ضرورت بهره‌گیری آموزش و پرورش از ظرفیت‌های گسترده موجود در مدارس، گفت: این نهاد می‌تواند با ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی کوچک مقیاس، بخشی از هزینه‌های خود را تأمین کند.

استاندار آذربایجان غربی با بیان اینکه مدارس استان دارای پشت بام‌ها و محوطه‌های بزرگ هستند، افزود: این ظرفیت ارزشمندی برای تولید انرژی خورشیدی و کسب درآمد پایدار به شمار می‌رود.

نیاز به بیش از ۳۴ هزار کلاس درس در آذربایجان‌غربی و قرار گرفتن این استان در ردیف استان‌های محروم بیانگر نگاه و فعالیت جهادی برای رفع محرومیت در حوزه آموزشی در این استان مرزی است.

سرانه فضای آموزشی پایین در آذربایجان‌غربی به عنوان یک چالش جدی هر چند محصول یک عقب ماندگی تاریخی است اما باید منتظر ماند و دید دولت چهاردهم می‌تواند گام اساسی برای رفع این محرومیت بردارد یا نه؟