قالیباف: عدم تطابق مرزهای استانی با حوضه‌های آبریز، چالشی جدی در حکمرانی آب است

به گزارش خانه ملت،  محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در نشست علنی عصر امروز (سه شنبه، ۲ دی ماه) مجلس شورای اسلامی در جریان رسیدگی به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی و دانشگاه تهران در خصوص راهبردها، سیاست‌ها و شیوه‌های حکمرانی مطلوب آب و تعدیل مصرف آب بخش کشاورزی ضمن قدردانی از دانشگاه تهران، وزارت علوم و همه دانشگاه‌هایی که در استان‌ها برای ارائه این گزارش همراهی کردند، گفت: همانطور که رئیس جمهور اشاره کرد بی شک اگر هر تصمیم گیری به درستی انجام شود، تصمیم گیری درست نیز اتفاق می‌افتد، این بحث روشن است و طبیعتا دانشگاه ها، اندیشکده‌ها و پژوهشکده‌ها به صورت تخصصی در حوزه‌های مختلف باید به این بحث بپردازیم. از همه دست اندرکاران مجلس شورای اسلامی که مرکز پژوهش‌ها را ایجاد کردند که در بخش‌های مختلف به مجلس کمک می‌کند و برای کار خود از همه ظرفیت‌های سایر اندیشکده‌ها نیز استفاده می‌کند، تشکر می‌کنم.

اولویت اصلاح در حکمرانی آب با حوزه مصرف است

قالیباف با اشاره به نظرات و جمع بندی دانشگاهی و گزارش کارشناسان مرکز پژوهش‌های مجلس، گفت: همه این گزارش‌ها نشان می‌دهد که موضوع حکمرانی آب دچار اشکال است. این موضوع صرفا به آب محدود نمی‌شود بلکه در حوزه انرژی نیز شاهد مشکلاتی هستیم و عمده مشکلات نیز در حوزه مصرف است. چنانچه در حوزه آب نیز مهم‌ترین اشکال ما به حوزه مصرف باز می‌گردد تا حوزه تولید.

رئیس قوه مقننه در ادامه با بیان اینکه قوانینی که به آن اشاره شد قطعا برخاسته از نظرات کارشناسی پژوهشکده‌ها و دانشگاه‌ها است، اظهار داشت: ممکن است یک طرح خوب و علمی باشد، اما در آن به امکان، ظرفیت مالی و میزان توان دولت توجه نشود لذا در زمان تنظیم باید به این موضوعات توجه شود. ماده ۳۸ برنامه هفتم به حوزه حکمرانی اشاره دارد که مرکز پژوهش‌ها و دانشگاه تهران باید به حکمرانی با اولویت حوزه مصرف بپردازند که چگونه به صورت واقعی گام برداریم.

عدم مدیریت واحد استانی به دلیل نحوه مرزبندی‌های استانی باعث بروز چالش‌های آب شده است

وی در ادامه با اشاره به موضوع مدیریت و حکمرانی آب گفت: ما ۶ حوضه اصلی آبریز در کشور داریم و حدود ۳۰ حوضه فرعی آبریز و نواحی داریم که زیرمجموعه حوضه‌های اصلی است. یک اشکال اساسی که کمتر به آن توجه شده در زمینه سازماندهی سیاسی فضاست که زمانی که استانداری‌ها و فرمانداری‌ها که شکل گرفتند، عوامل طبیعی که یکی از آنها آب و حوضه‌های آبریز است با عوامل انسانی در زمینه تعیین مرز‌های استانی منطبق نشدند؛ از این رو حوضه مرکزی و حوضه‌های فرعی یک استان مدیریت واحدی ندارند و این یکی از مشکلات جدی ماست و عدم حکمرانی ما از اینجا شروع می‌شود.

قالیباف در ادامه با اشاره به مسئولیت‌ها و نحوه مدیریت در زمینه مصرف، عنوان کرد: وقتی آب از چاه استخراج می‌شود، تنها حدود ۲۰ درصد آن سازماندهی شده و مدیریت شده تحویل داده می‌شود و در حوزه مدرنیزه کردن بخش‌ها نیز بقیه آب ما به صورت فله‌ای (حجمی) می‌رود و از میزانی که آقای کوچک زاده می‌گوید که ۱۲۰ میلیارد مترمکعب است که شاید در فصل خشکسالی به ۵۰ تا ۶۰ میلیارد متر مکعب برسد حدود ۷۵ درصد به صورت فله‌ای (حجمی) به بخش کشاورزی می‌رود.

ضرورت جلوگیری از تخصیص آب کشاورزی به صورت حجمی

رئیس نهاد قانونگذاری کشورمان در ادامه با تأکید بر اینکه ما باید از مصرف فله‌ای (حجمی) آب در این بخش جلوگیری کنیم که در برنامه هفتم نیز بر آن تأکید شده، گفت: در ماده ۳۸، ۳۹ و ۴۰ فصل هشتم برنامه هفتم بر این موضوع تمرکز شده است. ما باید موضوع حکمرانی آب را به صورت عملیاتی و با کمک دانشکده‌ها و پژوهشکده ها، با اولویت مصرف از حالت فله‌ای (حجمی) درآوریم تا گرفتار نمی‌شویم. امروز ۶۰۹ دشت داریم و ۴۰۸ دشت ممنوعه شده و اکثر تالاب‌ها خشک شده‌اند که نشان می‌دهد حکمرانی در این حوزه ایراد دارد.

وی در ادامه با یادآوری اینکه دولت و مجلس باید دست به دست هم بدهیم و به توافقی در چارچوب قانون برسیم، ابراز داشت: اگر قانون ایراد داشت، دولت لایحه دهد که ما ۴۵ روزه اصلاح می‌کنیم. ما باید قانون را مبنا قرار دهیم و اولویت‌ها را پیش ببریم. به یاد دارم که زمانی که ۱۵ سال قبل، چالش‌های کشور در مجمع تشخیص مصلحت بررسی می‌شد، اولین چالش با فاصله، موضوع بحران آب در کشور بود، اما طی این سال‌ها چه اقدام عملی میدانی مؤثر دنبال کرده‌ایم؟

رئیس مجلس شورای اسلامی در پایان با بیان اینکه امروز یک شهر هم نمی‌تواند بگوید ما مشکل آب نداریم، خاطرنشان کرد: امروز حتی شهر‌هایی هستند که با باران‌های سیل آسا خسارت می‌بینند و ما باید آن را جبران کنیم در حالی که نعمت خداست. همه اینها به مدیریت و حکمرانی آب مرتبط است. از رئیس جمهور وزرا دانشگاه تهران و همه مهمانان تشکر می‌کنم که در این جلسه حضور پیدا کردند. کمیسیون اصل نود مجلس نیز در حوزه آب اقدامات قابل توجهی داشته است که باید مورد توجه واقع شود.