کالابرگ، مهمان تکراری اقتصاد

کیمیا نجفیکوپن، خاطره روز‌های شروع جنگ برای نسلی است که آن روزها وقتی از هر خیابانی رد می‌شدند شاهد صف‌های طولانی توزیع کالای اساسی بودند. از گوشت و مرغ گرفته تا روغن و شکر همه و همه به شکل کوپن میان افراد توزیع می‌شد و مردم ساعت‌ها در صف‌ خرید کالاهای اساسی می‌ماندند. حالا پس از سال‌ها قرار است دوباره کوپن با شکل و شمایلی به روزتر مهمان اقتصاد ایران شود.کوپن از سال 1359 با شروع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران با هدف اینکه که اگر کالایی کمیاب یا گران شد، از طریق توزیع کوپنی به دست مصرف‌کنندگان برسد به میان آمد. این روش توزیع کالاهای اساسی مشکلات بیشماری را به همراه داشت اما بسیاری از صاحب‌نظران در آن شرایط کوپن را تنها گزینه‌ برای تقسیم عادلانه کالاهای اساسی میان افراد می‌دانستند. حالا پس از سال‌ها بازهم به سراغ کوپن البته با ظاهری جدیدتر رفته‌ایم.کمک دولت به خانوارهاپس از افزایش قیمت بسیاری از کالاهای اساسی دولت تصمیم گرفت یارانه کمک خرید کالای اساسی به خانوارها تخصیص دهد، البته از همان ابتدا گفته شد که این یارانه تنها برای دو ماه بوده و پس از ۲ ماه قرار است چیزی شبیه به کالابرگ وارد اقتصاد ایران شود. این مسئله واکنش‌های مختلفی را به دنبال داشت و بسیاری از کارشناسان معتقد بودند که کالابرگ به معنای برگشت به کوپن بوده و این مسئله می‌تواند چالش‌های تازه‌ای را برای اقتصاد و جامعه به وجود بیاورد. به گفته کارشناسان یکی از چالش‌های احتمالی، می‌تواند خرید و فروش کالابرگ‌ها باشد. هرچند که سازوکار اجرای این طرح هنوز به طور دقیق مشخص نیست اما برخی از گفته‌ها نشان می‌دهد که ممکن است به زودی با چالش معامله کالابرگ‌ها روبه‌رو باشیم.بر اساس گزارشی از انتخاب، قائم‌مقام وزیر صمت در امور بازرگانی در خصوص امکان فروش و یا واگذاری بخشی از این یارانه و یا امکان اختصاص کل مبلغ یارانه به خرید یک کالای اساسی مانند روغن، توضیح داد: «به‌طور طبیعی، مانند گذشته این شرایط شکل خواهد گرفت، هرچند موافق این کار نیستیم، زیرا مقادیر کالایی تعیین‌شده (میزان گوشت و مرغی که بناست در قالب کالابرگ تحویل شود) بر اساس استاندارد‌های بهداشت و تغذیه است، اما از آنجا که به توافق فرد صاحب کالا و مغازه‌دار برمی‌گردد، ما قرار نیست در این خرده معاملات دخالت کنیم.»وی در مورد اینکه آیا امکان معامله کالابرگ وجود دارد، گفت