بحران سوءمدیریت؟

فاطمه امین‌الرعایاکاغذ، کاغذ و باز هم کاغذ. روزی نیست که خبری درباره کاغذ منتشر نشود، یک روز قیمتش سر به آسمان می‌گذارد، یک روز مثل پر سیمرغ نایاب می‌شود، یک روز خبر ورود محموله جدید به گوش می‌رسد، یک روز می‌گویند بحران به پایان خواهد رسید اما روز دیگر فریاد «وای از بحران کاغذ» از سوی مصرف‌کنندگان بلند می‌شود و این قصه همچنان ادامه‌ دارد.اینکه آیا می‌توان به جریانی که نزدیک به دو سال از شروع آن می‌گذرد همچنان بحران گفت یا نه، کمی جای تامل دارد. نیمه دوم سال 96 آغاز ماجرای پیچیده کاغذ بود. سوم آذر همان سال بود که محمود آموزگار، رئیس وقت اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران اعلام کرد به دلیل متوقف شدن ثبت سفارش واردات این کالا 20 درصد افزایش داشته است. اما دلیل توقف ثبت سفارش چه بود؟ افزایش قیمت ارز باعث شده بود که برخی از کالاها مشمول ارز مبادله‌ای شوند و مابقی با ارز آزاد خرید و فروش شوند. آن زمان 7 کالا در این دسته جا داشتند که کاغذ جزوشان نبود. علاوه بر آن بحث افزایش نرخ تعرفه واردات کاغذ از ۵ به ۱۰ درصد نیز برای بار دیگر مطرح شد و همه این عوامل دست به دست هم داد تا قیمت کاغذ با افزایش 20 درصدی روبه‌رو شود و این نقطه آغاز یک بحران پیچیده، طولانی و مزمن بود!بالا رفتن قیمت ارز، افزایش قیمت جهانی خمیر کاغذ و عدم همخوانی عرضه و تقاضا همچنان باعث افزایش قیمت کاغذ می‌شد تا اینکه اواخر سال 96، سید عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در توئیتی دراین‌باره نوشت: «کاغذ در لیست کالاهای اساسی همچون مواد غذایی و دارویی قرار گرفت و از تفاوت ارزی که دولت تامین می‌کند، برخوردار خواهد بود. برای ناشران، نویسندگان و اصحاب مطبوعات خبر خوشایندی است که دولت نیاز فرهنگی را چون نان، غذا و دارو برای کشور مهم و اساسی می‌داند».با اعمال تحریم‌های یک‌سویه از سمت آمریکا وضعیت خرید و فروش کاغذ دوباره دچار ناآرامی شد. البته در این میان برخی دست‌های پشت پرده با دلالی و سوءاستفاده نیز بازار را دچار نوسان و التهاب چندین برابر می‌کردند تا قیمت کاغذ افزایش پیدا کند. همان زمان علی فاضلی، رئیس وقت اتاق اصناف ایران در نامه‌ای که به وزیر صمت نوشته بود به این موضوع اشاره کرد.به واسطه دور اول تحریم‌ها، برخی کشورها تنها تا مرداد که زمان اجرایی شدن آن‌ها بود سفارش قبول می‌کردند و همین موضوع، قیمت کاغذ را تحت‌