مصائب بودجه‌ در عصر کرونا

شاید کمتر کسی اواخر سال 98 تصور می‌کرد، در سال 99 محور تصمیم‌گیری در هر حوزه‌ای از اقتصاد و سیاست تا اجتماعی و فرهنگی یک بیماری ویروسی همه‌گیر باشد. کووید-19 این‌ روزها اما محور هرکنش و واکنشی برای همه دولت‌های جهان است؛ پاندمی که امروز معیشت مردم و شاید به بیانی کلان‌تر اقتصاد را آنقدر تحت تاثیر خود قرار داده که شاید به ‌جرات بتوان گفت اغلب دولتمردان جهان کم و بیش پس از توجه به این بحران سلامت هم به فکر تامین معاش روزمره شهروندان‌شان هستند که احتمالا متاثر از کرونا نوسان محسوسی داشته است و هم به فکر راهکارهایی برای خروج از وضعیت اقتصادی هستند که احتمالا میراث کرونا برای آنها خواهد بود. جمهوری اسلامی نیز از قاعده مستثنی نیست؛ اگرچه ایران جزو کشورهایی به حساب می‌آید که پیش از شیوع کرونا نیز پیش‌بینی می‌شد که سال سخت اقتصادی در پیش داشته باشد. جمهوری اسلامی که 2 سال سخت را پس از خروج یک‌جانبه امریکا از برجام و شدت یافتن تحریم‌ها پشت سر گذاشته، حالا به باور بسیاری از ناظران و کارشناسان باید خود را با خلل‌های ایجاد شده بر سر فروش نفت برای اقتصاد خود که وابستگی بسیاری به «طلای سیاه» دارد، مهیا کرده و آثار جدی این مهم را بر خرد و کلان اقتصاد خود مدیریت کند.این میان از مهم‌ترین دغدغه‌های ناظران در سال 99 بحث کسری بودجه دولت بود و برخی نیز معتقد بوده و هستند که لایحه بودجه‌ای که از سوی دولت به مجلس تقدیم شده، آنچنان که باید و شاید واقعی نیست. البته مقامات دولتی از جمله مسوولان اقتصادی در سازمان برنامه و بودجه اغلب در مواجهه با روایت‌هایی از این دست موضع‌گیری کرده و حتی زمانی که گزارشی منتسب به مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در مورد کسری بودجه 99 منتشر شد، این سازمان از تشکیل اتاق جنگ رسانه‌ای علیه بودجه 99 سخن گفت. اگرچه این گزارش و محتوای آن که حاکی از کسری بودجه شدید در سال 99 بود، در ادامه از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس تکذیب شد، اما همان روزهای دی‌ماه 98، مژگان خانلو، سخنگوی ستاد بودجه سازمان برنامه‌ و بودجه گفته بود که میزان در نظر گرفته‌ شده به عنوان سقف فروش نفت را در راستای «روحیه و امیدآفرینی» یک میلیون بشکه در نظر