شنبه, ۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 20 April, 2024


۱۳۹۹/۰۸/۱۴ / /
۴۱ سال پس از تسخیر
 سیزدهم آبان‌ماه ۴۱ سال پیش، گروهی از دانشجویان و فعالان دانشجویی 4 دانشگاه تهران که خود را دانشجویان پیرو خط امام می‌نامیدند، به سفارت ایالات متحده امریکا در تهران واقع در خیابان طالقانی حمله کرده و دیپلمات‌های امریکایی را گروگان گرفتند. ماجرا از آنجا کلید خورد که شاه پس از خروج از کشور و بعد از مدتی سرگردانی در اینجا و آنجای جهان، به امریکا رفت. موضوعی که خشم طیفی از دانشجویان را به دنبال داشت و در نتیجه گروهی از آنان تصمیم گرفتند در جریان راهپیمایی ۱۳ آبان که به مناسبت سالروز کشتار دانش‌آموزان در سال ۵۷ رخ داده بود، سفارت امریکا را تسخیر کنند. اعتراض نسبت به پذیرش شاه ازسوی دولت امریکا، اعتراض به عملکرد دولت موقت در ماه‌های پس از انقلاب، شناسایی جاسوسان امریکایی و عوامل داخلی آنها، پایان دادن به توطئه‌گری و سلطه‌جویی‏های امریکاییان در ایران، نشان دادن ضربه شستی به ایالات متحده به تلافی طراحی و اجرای کودتای ۲۸ مرداد ۳۲، اعتراض به امریکا به‌علت ایجاد فشار تبلیغاتی انحصاری و کمک و حمایت از افراد ضدانقلاب و فراری علیه انقلاب اسلامی ازجمله مواردی بود که ازسوی دانشجویان به عنوان دلایل تسخیر سفارت عنوان شد. ماجرایی که ابتدا از حمله گروهی ۳۰ نفره به این سفارتخانه آغاز شد اما با تسخیر کامل محل و همچنین گروگان‌ گرفتن ۶۶ دیپلمات امریکایی و کارکنان سفارت ایالات متحده در تهران ادامه یافت و درنهایت ۵۲ نفر از این افراد، 30 دی‌ماه 59 یعنی ۴۴۴ روز بعد از تسخیر سفارت آزاد شدند. غائله تسخیر اما در این 444 روز چنان جدی شد که بسیاری از آن به عنوان بزرگ‌ترین و آغازگر بحران‌های میان دو کشور ایران و امریکا و بعضا «انقلاب دوم» یاد می‌کنند؛ اقدامی که اگرچه سال‌های بعد بسیار محل بحث کارشناسان قرار گرفت اما دستکم در آن روزها، با اجماعی نسبی مورد حمایت بود. بماند که حالا پس از گذشت سالیان، بیش از آنکه نفس تسخیر سفارت مورد انتقاد باشد، ادامه آن تا بیش از یک سال محل بحث است. چنانچه علی مطهری، فرزند شهید مطهری و نایب‌رییس مجلس دهم در چهل و یکمین سالگرد تسخیر سفارت امریکا بار دیگر بر این مهم تاکید کرده و گفته است که «اگر تسخیر سفارت امریکا را با شرایط ویژه اول انقلاب توجیه کنیم ادامه 444 روزه آ