برجام، نخستین امتحان بایدن

جو بایدن، رییس‌جمهور آینده ایالات‌متحده امریکا فعالیت خود به عنوان سکاندار کاخ سفید را از ابتدای بهمن ماه آغاز خواهد کرد و پس از 4 سال پرچالش، امور اجرایی سیاست امریکا را به اردوی دموکرات‌ها خواهد آورد. این سیاستمدار کهنه‌کار که دو دوره معاونت ریاست‌جمهوری و 3 دوره ریاست کمیته روابط خارجی سنا را در کارنامه خود دارد، دولتی را تحویل خواهد گرفت که درگیر مسائل بسیاری در داخل و خارج از کشور است. مسائلی همچون بحران در روابط با اتحادیه اروپا،کانادا، مکزیک و چین، بحران کنترل نامطلوب ویروس کرونا و به تبع آن بحران اقتصادی و رشد بیکاری، رشد پدیده نژادگرایی پس از قتل جورج  فلوید و تبدیل این مساله به بحران اجتماعی. تصمیمات جنجالی دولت ترامپ جدا از مفید یا غیرمفید بودن برای سیاست ایالات‌متحده، تاثیرات جهانی گسترده‌ای نیز داشت. مانند تصمیم افزایش 25 درصدی تعرفه بر کالاهای چینی صادر شده به امریکا با هدف کسری تجارت مستقیم دو کشور که این تصمیم در باب رابطه اقتصادی با اتحادیه اروپا، مکزیک و کانادا نیز اتخاذ شد. انتخاب موارد صادق در این تصمیم ترامپ، با نگاه به سیاست داخلی صورت گرفته بود تا به حمایت از اقتصاد داخلی به خصوص در ایالات کنتاکی، آیوا و فلوریدا ختم شود. اما آنچه از نتیجه انتخابات 2020 مشاهده می‌شود نشان‌دهنده شکست سنگین ترامپ در تحقق این هدف است. ادعای تلاش در جهت تحقق صلح  جهانی، مهم‌ترین رکن استمرار نظم جهانی‌ای بود که از سال 1945توسط فرانکلین روزولت بنا شده بود. در این مدت ایالات ‌متحده با این ادعا در ابعاد نظامی، دیپلماتیک و هژمونیک به استیلای بر کشورها و بعضا به استعمار آنها در مناطق مختلف جهان دست زده بود تا از این طریق بتواند منافع ملی خود را خارج از مرزهای ملی محقق کند. اما جایگزینی شاخصه اقتصاد به جای شاخصه‌های نظامی، دیپلماتیک و هژمونیک آن هم به شکل کاملا غیراصولی یعنی با بهره‌گیری از ابزارهای تحریم، تعرفه گمرکی، مالیاتی و امثال آن، تصمیم اشتباهی بود که جز به خطر انداختن نظام اقتصادی بین‌المللی هیچ ثمره دیگری نداشت.  چرخش تئوریک سیاست خارجی ایالات ‌متحده درقبال خاورمیانه تصمیم دیگری بود که نه تنها به تحقق منافع ایالات‌متحده ختم نشد بلکه به آشوب، درگیری و تنش‌های