روز عقوبت بدحسابان

نرخ ارز در بازار غیررسمی پس از دو هفته پرالتهاب و نوسان قیمتی، روز گذشته ریزش کرد تا کمی از نگرانی فعالان اقتصادی و صاحبان سرمایه، مبنی بر کاهش بیش از پیش ارزش ریال کاسته شود. درباره دلایل کاهش نرخ ارز گفته می‌شود که اصلاح برخی سیاست‌های ارزی مثل حذف رویه واردات در مقابل صادرات و تخصیص ارز از سامانه نیما به کالاهای مشمول واردات، شرایطی را به وجود آورده که نقش بازار غیررسمی در تامین ارز بازیگران عمده اقتصاد کمرنگ‌تر شود. این در حالی است که امروز، ‌مهلت تعیین‌شده بانک مرکزی به صادرکنندگان برای فروش ارزهای حاصل از صادرات کالا در داخل به اتمام می‌رسد و فضای اقتصادی در انتظار تعیین تکلیف 27 میلیارد دلار ارزی است که به گفته سیاست‌گذار پولی به چرخه اقتصادی کشور بازنگشته است. بانک مرکزی در این باره وعده داده که اسامی فعالان اقتصادی که ارز صادراتی را برنگردانند منتشر و آنها را به دستگاه قضایی معرفی می‌کند. گفته می‌شود درحالی که مهلت صادرکنندگان برای بازگشت ارزهای صادراتی رو به اتمام است ولی همچنان برخی صادرکنندگان به ‌امید تمدید این مهلت از سوی بانک مرکزی، نسبت به بازگشت ارز صادراتی خود تردید دارند و از این کار امتناع می‌کنند. مشخص نیست پس از اولتیماتوم بانک مرکزی به صادرکنندگان برای بازگشت ارز صادرات در سال‌های 97 و 98، ‌چه میزان از این ارزها به چرخه اقتصادی بازگردد. اما برخی فعالان بازار اتمام این مهلت و خروج بخش بزرگی از تقاضا برای ارز را دلیل عمده معکوس شدن روند نرخ ارز عنوان کرده‌اند؛ ضمن اینکه تداوم روند کاهشی نرخ ارز در بازار به میزان بازگشت ارز صادرکنندگان و شرایط آینده صادرات غیرنفتی ایران بستگی مستقیمی دارد. با بازگشت ارزهای حاصل از صادرات، دولت قادر خواهد بود بخش زیادی از نیاز وارداتی خود را برطرف کند. اما برآورد می‌شود اگر تمام رقم 27 میلیارد دلار ارز صادراتی که به کشور بازنگشته، به چرخه اقتصادی وارد شود؛ گشایش‌هایی در بازار ارز به وجود خواهد آمد. مهم‌ترین نیاز ارزی کشور، ‌واردات کالای اساسی است که تخمین زده می‌شود 11 میلیارد دلار ارز برای واردات محصولات استراتژیک نیاز است. از طرف دیگر، واردات کالای سرمایه‌ای و مواد اولیه برای بنگاه‌های تولیدی نیز نیاز به ارز