جمعه, ۳۱ فروردین, ۱۴۰۳ / 19 April, 2024


۱۳۹۹/۰۵/۰۹ / /
کد ۲۴ چگونه ساخته شد؟
کتاب «کد ۲۴ یا بوف کور چگونه ساخته و پرداخته شد؟» اثر حبیب احمدزاده است که انتشارات سوره مهر با همکاری پژوهشکده دانشگاه هنر منتشر کرده است. این کتاب حاصل تحقیق مفصل و هفت ساله حبیب احمدزاده درباره چگونگی نگارش بوف کور به قلم صادق هدایت است. آنچه حبیب احمدزاده در پژوهش انجام داده، در تحقیقات قبلی بوف کور وجود نداشته و از منظری بکر است. با آنکه بیش از نیم قرن از مرگ صادق هدایت می‌گذرد، تاکنون جوابی درخور و منطقی برای این پرسش داده نشده و با اینکه تفاسیر بسیاری در مورد این کتاب نوشته‌اند، عده‌ای هدایت را همچون شیطان مجسم می‌دانند که کتاب‌هایش را باید سوزاند، در موردش نباید هیچ‌ بحثی کرد، کتاب‌هایش را نباید تجدید چاپ کرد، کتاب‌هایش را باید سانسور کرد و... از سوی دیگر، عده‌ای نیز به هدایت نگاهی ماورایی دارند و قدیس‌وار ‌ هر گونه نگاه زمینی و منطقی‌ به او را  بر‌ نمی‌تابند. این نوشتار قصد دارد بی‌اعتنا به این رویکردها، فقط با استفاده از روش نقد تکوینی و جست‌وجو در روابط بینامتنی، به درک آثار هدایت با تمرکز بر داستان بوف ‌کور کمک کند. احمدزاده به تاثیرپذیری هدایت از فرهنگ همد و سینمای اکسپرسیونیستی دهه بیست پرداخته. نقش عدد مرموز 24 را به عنوان رمزی کارگشا در جای‌جای متن جست‌وجو کرده. منابع مورد استفاده احمدزاده هم منابع معتبری است. حسین پاکدل، خسرو سینایی، رضا کیانیان، اکبر عالمی، رضا امیرخانی، جهانگیر هدایت و عده‌ای دیگر از اهالی فرهنگ و هنر با گرایش‌های فکری متفاوت درباره کتاب اظهارنظر کرده‌اند. «تاثیر و تاثر هنری به دو شکل کلی صورت می‌گیرد؛ در‌ زمانی و همزمانی. متن‌ها به دو صورت با هم مرتبط می‌شوند و بر همدیگر تاثیر می‌گذارند؛ بدین‌ صورت که یا یک متن گذشته بر متن حاضر یا دو متن حاضر بر یکدیگر تاثیر می‌گذارند. از طرفی، این تاثیرات به دو شکل ممکن است: به‌طور مستقیم یا به‌طور غیرمستقیم. به عبارت دیگر، یک متن میراث‌‌دار تمام متن‌های پیشین خود است و ویژگی خود را مرهون تمام متن‌هایی است که همانند پیشینیان خود گذشته آنها را در خود دارد. بر همین اساس، باید تاکید کرد هنگامی