شنبه, ۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 20 April, 2024


۱۳۹۹/۰۷/۱۴ / /
از ری تا قصران
به چهاردهم مهرماه روز تهران که می‌رسیم، هویت تاریخی و جغرافیایی پایتخت ایران محور تمامی گفت‌وگوها می‌شود؛ گویی برای یک روز هم که شده چشم و گوش دل ما در پی زیبایی‌ها و ریشه‌ها می‌شود. برای یک روز، چشم را می‌بندیم و برمی‌گردیم به روزگاری که باغ‌ها و عمارت‌های پر از اطوار و لوند پایتخت بلعیده نشده بود به دهان این هیولای خفته بر دود و غبار. مجامع و جلسات را در این روز حول تهران‌گردی، تهران‌پژوهی و تهران‌شناسی پر رونق‌تر برگزار می‌کنیم. تهران تاریخی ما بسان سفالینه‌ای زرین فام که از بستر زندگی حقیقی خود دور افتاده و اکنون در ویترین موزه جلوه‌گری می‌کند، کماکان سوژه پررونقی برای کشف و جست‌وجوست ولی از پشت ویترین تاریخ. مجال ما جرعه‌ای از خیال و خاطره شد. آنچه ما به روزگار خویش دیدیم شکل‌گیری شهری بود که نام خویش را عاریه گرفته بود و دهان طماعش از ری تا قصران را بلعید و از یک سو رو به دماوند تاخت از یک سو رو  به کرج. و این تهران بود که به سوی شمیران و ری بسط می‌یافت و نه برعکس. شهری که در برابر دیدگان نسل ما بالید، کمتر زمینه جذابی برای پژوهش دارد. آیندگان نیز چون ما به جست‌وجوی تهران قدیم برخواهند آمد. و ناگزیر به سراغ میراث و مکتوبات کسانی می‌روند که تهران را دیدند، شمیران را لمس کردند، به شهر ری مسافرت کردند برای زیارت حضرت عبدالعظیم حسنی و تفاوت سایه سار باغات قصران و رودبار قصران را چشیده بودند. بعید است کسی به تاریخ تهران و شمیران علاقه‌مند باشد و  نام  دکتر حسین کریمان را نشنیده باشد، حسین کریمان در 17 آبان 1297 در قریه آهار (شمیرانات) چشم به جهان گشود و نویسنده، ادیب، مورخ و جغرافیدان بود. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در تهران به پایان برد. از سال ۱۳۱۵ تدریس خود را در مدارس تهران مانند حافظ، منوچهری، ایمان و اتحاد آغاز کرد. در سال ۱۳۲۴ موفق به دریافت لیسانس در رشته زبان و ادبیات فارسی از دانشسرای عالی شد. در همین سال به قم رفت و تحصیل و تدریس خود را در دبیرستان حکیم نظامی این شهر آغاز کرد. در طول اقامت در قم به فراگیری علوم اسلامی در حوزه علمیه قم پرداخت. در سال ۱۳۳۵ دوره دکترای خود در رشته زبان و ادبیات فارسی را به پایان رساند