قلم توتم من است

یادش به خیر زمانی مرحوم شریعتی نوشت «و قلم توتم من است». کلی تلاش کرد و قلم فرسود تا نشان بدهد که قلم مقدس است، قلم معشوق و محبوب است. قلم معبود است. لذا باید آن را حرمت نهاد و حریمش را مقدس شمرد. تعبیر «توتم» را‌ که از جامعه‌شناسی وام گرفته بود، تازه می‌نمود. اما اصل ایده تازگی نداشت. قرآن کریم نیز به قلم و مرکب آن سوگند می‌خورد: «نون والقلم و ما یسطرون.» این سنت حرمت نهادن به قلم در سنت‌های گوناگون وجود داشته و حتی اصحاب کنشگری اجتماعی و جریانات چپ نیز آن را دستکم در مقام سخن پاس می‌داشتند و می‌گفتند «بشکنی ‌ای قلم ‌ای دست اگر/ پیچی از خدمت محرومان سر».