چهره دوگانه هخامنشیان؛ بهشت و جهنم در یک امپراتوری | چگونه رویا و وحشت در هم تنیده شد؟

اندیشه‌ی جهان پس از مرگ و داوری نهایی نخستین بار در آیین‌های ایران باستان شکل گرفت. ایرانیان رویای رستگاری را «پردیس» نامیدند: باغ‌هایی منظم و محصور که بعد‌ها نامشان به یونانی و سپس به زبان‌های اروپایی راه یافت و امروز در واژه‌ی paradise باقی مانده است. اما این تنها یک سوی ماجرا بود. در پسِ این تصویر مینوی و تسکین‌بخش، دستگاهی دینی–سیاسی پنهان بود که برای حفظ قدرت خود، نمایش‌های خوف‌انگیز، شکنجه‌های آیینی و خشونت سازمان‌یافته را ضروری می‌دانست. باورشان این بود که رنج‌های هولناک می‌تواند گناه را از …