مسئولیت اجتماعی ایرانی هنوز پیکان است

‏  [مهسا علی‌بیگی| پژوهشگر مسئولیت اجتماعی بنگاه‌های اقتصادی ] بنیان‌گذار نوستالژیک‌ترین برند ایرانی، پیکان، ابتدای هفته جاری درگذشت؛ «محمود خیامی» به همراه برادرش «احمد» در سال‌های نخست دهه 40 شمسی، در خیابان اکباتان تهران کارخانه‌ای ایجاد کردند که سال 1346 خط تولید پیکان را در دل خود جای داد. خیامی‌ها در تاریخ معاصر کشور به دلیل ماشین‌دار‌کردن بسیاری از خانواده‌های ایرانی محبوبیت فوق‌العاده‌ای دارند. این محبوبیت البته صرفا جنبه اقتصادی ندارد. بسیاری احمد و محمود خیامی را «کارآفرینان خیّر» می‌دانند، چراکه آنها در تمام طول عمر حرفه‌ای خود تلاش کردند تا در کنار بنگاهداری اقتصادی، فعالیت‌های انسان‌دوستانه یا به ‌قول امروزی‌ها مسئولیت اجتماعی‌شان را نیز فراموش نکنند. رویکردی که انتظار می‌رود سایر بنگاه‌های اقتصادی نیز آن را فرو نگذارند. اما سوالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که آیا امروز هم می‌توان مثل خیامی‌ها عمل کرد؟ آیا می‌توان اقدامات آنها در قالب مدرسه‌سازی برای کودکان و نوجوانان محروم یا آپارتمان‌سازی برای کارگران را مسئولیت اجتماعی نام‌گذاری و با تأسی به این دو برادر کسب‌وکاری مسئولانه ایجاد کرد؟ عمل به مسئولیت اجتماعی در دهه 90 شمسی چه تفاوت‌هایی با مسئولانه عمل‌کردن در دهه‌های 40 و 50 دارد و آیا «پیکان» مسئولیت اجتماعی نیاز به به‌روزشدن ندارد؟ در اینجا تلاش خواهم کرد به این سوالات پاسخ دهم، ولی در ابتدا لازم است مروری بر فعالیت‌های خیرخواهانه احمد و محمود فرزندان علی‌اکبر خیامی داشته باشیم.