این آیین با هدف ترویج فرهنگ ایثار، فداکاری، نوع‌دوستی و اشاعه ارزش‌های انسانی در بین دانشجویان از سال ۱۳۸۳ تاکنون همزمان با روز دانشجو برگزار می‌شود و نفرات برگزیده پس از استعلام و بررسی در جلسات کمیته داوری به شورای سیاست‌گذاری معرفی می‌شوند. شورای سیاست‌گذاری که متشکل از وزارت بهداشت و درمان، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، سازمان انتقال خون، بهزیستی، بسیج، کمیته امداد و هلال‌احمر است، دانشجویان فعال و داوطلبی را که در عرصه‌های پیشگیری، مهار حوادث و سوانح و ارایه خدمات بشردوستانه برای نجات جان انسان‌ها اقدامات گسترده‌ای داشته‌اند، شناسایی و از آنان تقدیر می‌کند. به گفته محمدرضا منصوری، سرپرست معاونت جوانان و دانشجویی سازمان جوانان هلال‌احمر، هر سال فراخوانی به سازمان‌های امداد و نجات، داوطلبان و جوانان در کل کشور داده می‌شود و افرادی که خدمات موثری در عملیات‌های مختلف داشته و باعث نجات جان انسان‌ها شده‌اند یا در شرایطی اقدامات ویژه‌ای در راستای فداکاری و خدمت به هم‌نوعان انجام داده‌اند مانند سیل امسال، شناسایی می‌شوند و برای تقدیر، لوح و نشان فداکاری به آنان اهدا می‌شود تا هم برای خودشان و هم برای دیگران انگیزه‌ای برای انجام کارهای خیر باشد.
شانزدهم آذر و روز دانشجو بهانه‌ای است تا از جوانانی که در کانون‌های دانشجویی در طول سال فعالیت داشته‌اند، تقدیر شود، اما این مراسم برای فاصله‌گرفتن از رویکردهای سیاسی و ارزش قائل شدن برای بُعد فرهنگی و انسان‌دوستانه آن، با فاصله‌ای چند روزه از روز دانشجو، امسال بیستم آذرماه برگزار می‌شود. منصوری در این‌باره توضیح می‌دهد: «کاندیداها و برگزیدگان مراسم امسال مشخص هستند و افرادی که به مرحله نهایی راه پیدا کرده‌اند در این مراسم شرکت می‌کنند و با حضور مسئولان فرهنگی و دانشجویی کشور از آنها تقدیر خواهد شد و تندیس و لوح فداکاری و همچنین هدیه‌ای ویژه به آنها اهدا می‌شود.
هدف از چنین مراسمی که با حضور فعالان عرصه خدمت‌رسانی انجام می‌شود، تقویت روحیه فداکاری، نوع‌دوستی و بشردوستی است؛ ایثارگرانی که در حوزه‌های مختلف فعال بوده‌اند، شهیدان گمنام هستند یا افرادی که پس از مرگ مغزی اعضای بدن‌شان را اهدا کرده‌اند، همگی از نگاه هلال‌احمر انسان‌های فداکار و نوع‌دوستی هستند که در جامعه و در میان جوانان دیگر به‌عنوان الگو و اسوه معرفی می‌شوند ت