شنوندگان مرگ

[راضیه نعمتی‌تبار] در طول دهه‌ها کودتا، اشغال و جنگ بی‌پایان، افغانستانی‌ها هر روز صبح ساعت 7 و عصرها ساعت 4و 5دقیقه رادیوی خود را بر روی موج رادیو افغانستان تنظیم می‌کردند تا اسامی افرادی را بشنوند که اخیرا فوت شده‌اند. به گزارش نیویورک‌تایمز یکی از صداهایی که اغلب از این رادیو شنیده می‌شد صدای محمد آقازکی بود که بیشتر از 42‌سال در خبرگزاری دولتی مشغول به کار بوده است. در طول خدمتش در رادیو، همکار او ضیاءالدین عزیز بود. ضیاءالدین همواره با عجله اعلامیه‌های فوتی را که مردم از طریق دریچه کوچک پیشخوان «آگهی‌های فوت» به رادیو تحویل می‌دادند به آقا زکی می‌رساند. آقا زکی امروز صبح درحالی‌که نیمه خواب بود در را به روی آقا عزیز باز کرد و پرسید:   «آگهی‌های امروز را آوردی؟» در محوطه بیرونی رادیو افغانستان پرنده‌ها چهچه می‌زدند و نور ملایم روز جدید بلندی‌های درختان کاج را در برگرفته بود.  آقا عزیز با نوعی حس بی‌تفاوتی همراه با ناامیدی گفت: «نه.» هفته‌ها بود که آنها آگهی فوتی دریافت نکرده بودند. تنها چهار آگهی در 40روز درحالی‌که قطعا آمار فوت‌شدگان بیش از اینها بوده است. گوینده سالخورده و باتجربه، با وجود اینکه شب‌ها در دفتر خبر روی مبل می‌خوابید اما بیدار شدنش از خواب شبیه جشنی بود که دهه‌ها تکرار شده است؛ بالش و مبل، با گذر زمان شکل بدن او را گرفته، گود افتاده و فرسوده شده بود. پشت میز بزرگی بر روی دیوار 300 عکس با عنوان «گویندگان گرامی از دیروز تا امروز» قرار گرفته است. بعضی فوت کرده‌اند و بسیاری در خارج از کشور هستند. عکس سیاه و سفید آقا زکی هم که شروع کارش در رادیو به زمانی باز می‌گردد که دانشجوی بیست ساله رشته ادبیات بوده، روی دیوار قرار دارد. عکسی قدیمی که چهره او را با سبیل سیاه و موهای کاملا شانه شده نشان می‌دهد. حالا آقا زکی در همین اتاق با ریش‌های سفیدی که تا سینه‌اش می‌رسد و چشمانی خسته در کنار عکسش حضور دارد. در این اتاق، زمان محو می‌شود و تاریخ به‌عنوان مجموعه‌ای از خبرهای دور افتاده از مردم، خود را آشکار می‌کند. وقتی آقا زکی