شنبه, ۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 20 April, 2024


۱۳۹۸/۱۰/۳۰ / /
اقتصاد سیاسی کولبری
‏  [احمد غلامی| جامعه‌شناس] اقتصاد کولبری به نظر مسئولان شکلی از اقتصاد سیاه یا اقتصاد زیرزمینی است که هر چند با نام کولبران شناخته شده است، اما در عمل مجموعه‌ وسیعی از روابط مالی-سیاسی را در برمی‌گیرد که عامل و حامل این شکل از سودآوری است. حیات کولبران در حال حاضر با استناد به ساختار سیاسی و اقتصادی ایران به‌ویژه بعد از انقلاب و تحولات منطقه‌ای و همچنین شرایط زیستی و ژئوپولیتیکی شهرستان‌های مرزی در غرب و در این میان شهرهای کردستان، یکی از آن پدیده‌های اجتماعی‌ای است که سویه‌های اقتصاد سیاسی را به تصویر می‌کشد. این شکل از زندگی در حال حاضر نبض اقتصادی جامعه کردستان است که می‌تواند اقتصاد سیاسی این منطقه را بازتعریف و بازنمایی کند. تا قبل از سیل عظیم کولبران، استانداری استان آذربایجان ‌غربی از طریق اعطای کارت پیله‌وری به تعداد 4هزار نفر از ثبت‌نام‌کنندگان شهرستان تمرچین  پیرانشهر در پی نظارت و مدیریت این افراد بود. کولبران به واسطه‌ شناخت مناطق مرزی و با توجه به اینکه بیشتر آنان ساکنان روستاهای مرزی کردستان و دیگر مناطق مرزی غرب‌ هستند، راه‌های مناسب و ایمن‌تر برای ورود یا خروج کالا از طریق باربری یا از راه اسب‌هایشان را برعهده دارند که تعداد آنان به‌ویژه از سال‌های 1384 به بعد فزونی یافته است. کم‌توجهی و گاهی بی‌توجهی در سیاست‌گذاری‌های اقتصادی در نواحی مرزی که ریشه در فشارهای امنیتی ناشی از تحرکات مخالفان نظام در سال‌های اول انقلاب دارد، موجب شد تا مرزها به محلی برای تنش‌های سیاسی-اقتصادی و کاهش میزان فرصت‌های شغلی و بر این اساس فزونی مشاغلی چون کولبری شود؛ به‌طوری که شغل کولبری به‌عنوان مصداق فعالیت غیرقانونی و حتی ناامن‌سازی منطقه قلمداد شده است. گذر غیرقانونی از مرز و ورود یا خروج کالاهای غیرگمرکی مصادیق تغییر در برنامه‌های اقتصادی-سیاسی مناطق مرزی است. مسأله‌ای که در هر دو حالت نهادهای امنیتی را حول مفهوم «امنیت» گرد می‌آورد. بر اساس دیدگاه سیاسی-اقتصادی کنونی، امنیت از طرفی به‌عنوان مفهومی سیاسی که کولبر را در هیأت قانون‌شکن بازمی‌شناسد و از طرف