توفان آذرماه در بازار ارز؛ چرا دلار به ۱۳۰ هزار تومان رسید؟

بازار ارز ایران در آذرماه ۱۴۰۴ یکی از پرتلاطم‌ترین دوره‌های تاریخ خود را سپری کرد. اسکناس آمریکایی که سال را در محدوده‌ای بسیار پایین‌تر آغاز کرده بود، در نیمه آذرماه با جهشی بی‌سابقه مرز روانی ۱۳۰ هزار تومان را در نوردید. این صعود پرشتاب که نبض سایر بازارها به‌ویژه طلا و خودرو را نیز تندتر کرد، محصول هم‌افزایی چندین متغیر بنیادین، ساختاری و روانی است که در این یادداشت به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.