مفهوم «تنهایی استراتژیک» ایران در سالهای اخیر در تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، بهویژه در سایه تحولات منطقهای، فشارهای بینالمللی و بحرانهای داخلی، بسیار برجسته شده است. این مفهوم میکوشد وضعیت خاص ایران را در نظام جهانی توضیح دهد. در این میان، دو روایت اصلی از این مفهوم شکل گرفته است: خوانش نخست، ارائهشده توسط محیالدین مصباحی در سال 2011 و خوانش جدیدتر و پرطنینتر ایرانشهری از سوی آرش رئیسینژاد.