«بررسی و شناخت نقادانه، دقیق و عالمانه تاریخ تفکر جدید در ایران از بایستهترین و فوریترین کارهایی است که بر عهده پژوهشگران تاریخ معاصر ایران است.» داریوش رحمانیان با چنین اعتقادی، در کتاب «تاریخ علتشناسی انحطاط و عقبماندگی ایرانیان و مسلمانان» قصد دارد به اساسیترین محور تاریخ تفکر جدید بپردازد که از نظر او، علتشناسی انحطاط و عقبماندگی است.