چرا از دیدن فوتبال لذت نمی‌بریم؟

به گزارش خبرنگار ورزشی خبرگزاری دانشجو، شب گذشته محمدرضا زنوزی در ادعایی جنجالی و عجیب گفت: «شعارهای قومیتی که در بازی تراکتور ـ چادرملو هماهنگ شده بود؛ یکی از اعضای هیئت مدیره یا مدیر عامل پرسپولیس این اتفاق را رقم زدند!» به همین بهونه میخواهیم به دلایل این فحاشی ها و سنگ پرانی ها در سکوهای ورزشگاه بپردازیم.

سهم فدراسیون در قوانین انضباطی

سال‌ها بیشتر بر جریمه مالی تکیه داشته و این تکرار جریمه، به عادی شدن توهین و خشونت منجر شده است. تصمیم‌های متناقض درباره برگزاری با تماشاگر یا بدون تماشاگر و نبود برنامه ملی برای «فرهنگ هواداری» باعث شده پیام فدراسیون به سکوها مبهم باشد و حس بی‌عدالتی و خشم را تقویت کند.

سهم باشگاه‌ها

بر اساس مقررات، مسئولیت رفتار هواداران بر عهده باشگاه میزبان است، اما بسیاری از باشگاه‌ها نه برنامه آموزشی دارند و نه ساختار حرفه‌ای برای مدیریت لیدرها و جو ورزشگاه. مربیان و مدیرانی که در مصاحبه‌ها مدام داور، فدراسیون یا حریف را متهم می‌کنند، با تحریک احساس مظلومیت و «حق‌کشی» در هواداران، فضا را برای پرخاشگری روی سکو آماده می‌کنند.

سهم مردم و هواداران از دیدگاه روانشناختی

پژوهش‌ها نشان می‌دهد هوادار برای فرار از مشکلات، تخلیه خشم، احساس هویت جمعی و غرور اجتماعی به ورزشگاه می‌آید و اگر این هیجان هدایت نشود، به فحاشی و خشونت تبدیل می‌شود. در جمع‌های بزرگ، احساس مسئولیت فردی کاهش می‌یابد و خشم جمعی، فرد آرام را هم با خود می‌کشد؛ مخصوصاً وقتی احساس بی‌عدالتی، کیفیت پایین خدمات و نبود راه ارتباط محترمانه با داور و مسئولان فدراسیون و باشگاه وجود دارد.

البته قابل گفتند است، برخی رسانه ها از واژه «هولیگانیسم» استفاده کردند در این باره که بار فرهنگی منفی و تحقیرآمیزی دارد و به‌سختی با واقعیت جامعه ایران همخوان است. بسیاری از روان‌شناسان اجتماعی معتقدند رفتارهای پرتنش روی سکوهای فوتبال ایران اگرچه ناپسند است، اما از جنس «خشونت سازمان‌یافته» یا «بی‌فرهنگی» نیست؛ بلکه بیشتر واکنشی هیجانی به عوامل بیرونی، بی‌اعتمادی های انباشته شده است. استفاده از واژه‌هایی مانند «هولیگان» عملاً به برچسب‌زنی منجر می‌شود و گفت‌وگو و اصلاح را دشوارتر می‌کند. بهتر است رسانه‌ها به‌جای تکرار این مفهوم غربی، از تعابیری چون «تنش روانی جمعی»، «هیجان کنترل‌نشده» یا «فرهنگ هواداری ناپایدار» استفاده کنند؛ واژه‌هایی که ضمن نقد رفتار، کرامت اجتماعی مردم را نیز حفظ می‌کنند.

انتهای پیام/