شکست ایده ترمیم کابینه/ کاسه صبر مجلس لبریز می‌شود؟

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو؛«استیضاح حق مجلس است، اما دولت هیچ وزیری را عوض نمی‌کند!» نقل قولی از سوی جعفر قائم پناه معاون اجرایی رئیس جمهور که در حاشیه برنامه اخیر حیاط دولت در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالی درباره رویکرد نظارتی مجلس نسبت به دولت مطرح شد. البته موضع قاطع دولت نسبت به عدم تغییر در کابینه چندی پیش هم از سوی محسن حاجی میرزایی رئیس دفتر رئیس جمهور نیز مطرح شده بود؛ در عین حال اظهارات اخیر قائم پناه نشان داد که هیچ‌گونه عزم و اراده‌ای از سوی دولت برای ترمیم کابینه و تغییر وزرا وجود ندارد.

موضوع گیری اخیر دولتی‌ها درحالی است همچنان طرح استیضاح چهار وزیر دولت یعنی وزرای کار، راه و شهرسازی، جهاد کشاورزی و نیرو در هیات رئیسه مجلس خاک می‌خورد و گویا بهارستان، فعلا بنای مواجهه مستقیم و استفاده از تیغ استیضاح برای نظارت بر عملکرد کابینه چهاردهم را ندارد. البته ناگفته نماند که سنگ بنای تعامل با دولت از همان روز رای اعتماد به تمام وزرای پیشنهادی کابینه گذاشته شد؛ اما رفته رفته به ویژه بعد از استیضاح عبدالناصر همتی وزیر سابق اقتصاد، ماه عسل دولت و مجلس نیز به پایان خودش نزدیک شد.

با این حال، اما همچنان بهارستان نشینان به ویژه هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی به دلایلی، تمایل چندانی به استیضاح وزرای دولت ندارند؛ چرا که معتقدند بهتر است بجای فرآیند زمانبر استیضاح و معرفی وزیر جدید، دولت خود دست بکار شده و با کنار گذاشت وزرای ناکارآمد اقدام به ترمیم کابینه کند. رویکردی که البته نشان داد آنچنان هم که باید و شاید موفقیت آمیز نبوده و دولت بنایی بر تغییر و یا ترمیم ندارد.

ایده ترمیم کابینه بجای استیضاح

دست فرمان مجلس برای استفاده نکردن از ابزار سخت برای مواجهه با دولت زمانی بیشتر خود را نشان داد که استیضاح چهار وزیر دولت از سوی دولت اعلام وصول نشد. با این حال، اما ابتکار جدید مجلس در نوع نظارت بر عملکرد یکساله دولت بر اجرای قانون برنامه هفتم توسعه و حضور تک به تک اعضای کابینه در صحن علنی مجلس، انتقادات نسبت به عدم اعلام وصول استیضاح‌ها را تا حدی کاهش داد.

البته محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی نیز صراحتا از ایده ترمیم کابینه بجای استیضاح در نشست خبری اخیر خود با اصحاب رسانه پرده برداشت.

قالیباف در نشست خبری تاکید کرد که بنای مجلس، تعامل با دولت است و قرار نیست در وهله اول سراغ آخرین راه یعنی استیضاح وزرا برود. او در عین حال تاکید کرد که مجلس روشی را ارجح می‌داند که در آن با گفت‌و‌گو و تعامل مستقیم با رئیس‌جمهور، در صورت احراز اشکال مدیریتی، دولت را به ترمیم کابینه متقاعد نماید، نه اینکه مستقیماً وارد فرآیند استیضاح شود؛ به نحوی که رئیس‌جمهور می‌تواند ظرف مدت کوتاهی (حدود ۱۵ روز) وزیر جدید را معرفی کرده و مشکل مدیریتی را بدون اتلاف وقت برطرف سازد.

ناگفته نماند که مجاب کردن دولت به کنار گذاشتن وزرای ناکارآمد مسیری راحت‌تر و البته بی دردسرتری برای مجلس است. تجربه سالیان گذشته نشان داده است که فرآیند استیضاح و معرفی وزیر جدید و رای اعتماد به آن، فرآیندی سه ماهه است که زمان زیادی را از مجلس می‌گیرد؛ درحالی که ترمیم کابینه در بدترین حالت ۱۵ روز زمان می‌برد. از طرفی استفاده از ابزار استیضاح، پاس گلی به مخالفان سیاسی مجلس و حامیان دولت است که مجلس را متهم به سیاسی کاری در قبال دولت پزشکیان کند؛ لذا طبیعی است که مجلس مسیر راحت‌‎تر و یا کم دردسری را برای نظارت بر دولت انتخاب کند.

کاسه صبر مجلس لبریز می‌شود؟

با اینکه مجلس فعلا قصدی برای به جریان انداختن استیضاح ندارد، اما اظهارات اخیر رئیس و اعضای هیات رئیسه مجلس نشان می‌دهد که صبر بهارستان نشینان با وجود تعامل حداکثری با دولت پزشکیان در قبال عدم ترمیم کابینه همیشگی نیست. به طوری که رئیس مجلس در نطق پیش از دستور صحن علنی یکشنبه ۳۰ آذرماه، تاکید کرد که در صورت ناکامی اقدامات معیشتی دولت و عدم ترمیم کابینه، نمایندگان مجبور به آغاز فرآیند استیضاح خواهند شد.

عباس گودرزی سخنگوی هیات رئیسه مجلس نیز در گفتگوی اخیر خود با خبرنگار پارلمانی SNNTV با اشاره به اینکه اراده مجلس بر این بود که دولت خود اقدام به ترمیم کند، اذعان کرد که موفقیت‌ها در این زمینه چشمگیر نبوده و اگر دولت بر عدم تغییر اصرار داشته باشد، مجلس طبق قانون عمل خواهد کرد.

علیرضا سلیمی دیگر عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی نیز در گفتگوی اخیر خود با SNNTV تصریح کرد که مجلس نسبت به ترمیم کابینه مایوس شده و اولتیماتومی که برای برکناری وزرای ناکارآمد به دولت داده شده بود، درحال اتمام است.

دست آخر اینکه شواهد و قرائن موجود نشان می‌دهد خبری از برکناری وزرا نیست و بوی ترمیم کابینه از سوی دولت به مشام نمی‌رسد. با این اوصاف باید دید در نهایت مجلس قرار است رویکرد تعامل با دولت را ادامه دهد و در انتظار ترمیم کابینه بنشیند و یا اینکه کاسه صبرش لبریز شده و از تیغ تیز استیضاح استفاده خواهد کرد. موضوعی که البته با توجه به ورود به فصل بررسی لایحه بودجه، در هاله‌ای ابهام قرار می‌گیرد.