با خاموشی توپها و آتشبسهای رسمی، جنگ به پایان میرسد؛ اما آیندهای تازه با چالشهایی نو آغاز میشود. برای کشورهای نفتخیز که سالها بر محور درآمدهای نفتی اقتصاد خود را بنا کردهاند، پایان جنگ نه آرامش، بلکه ورود به دوران پسانفت است؛ دورانی که در آن، نفت دیگر ناجی نیست، بلکه باری بر دوش توسعه است.