رمان «سُرمه» نوشته محمد اسماعیل حاجی‌علیان ، گذشته و حال را در هم می‌تند و مخاطب را با بحران‌های اجتماعی، خانوادگی و انسانی در بستر جنگ و ناامنی مواجه می‌کند.