داستان تولد انیمیشن، آنچه شما نمی دانید

سایت عملی دانشجویان ایران: پویانمایی یا انیمیشن به فرایندی در کار فیلم‌سازی گفته می‌شود که طی آن هر قاب یک فیلم تک به تک درست می‌شود. این قاب‌ها را می‌توان یا به گونه نگاره‌های رایانه‌ای یا با عکسبرداری از نقاشی یا با پدید آوردن تغییرات پیاپی در یک مدل و گرفتن عکس از آن‌ها پدید آورد. هنگامی‌که قاب‌ها را بهم برسانیم و فیلم حاصل از آن را با سرعت ۱۶ قاب در ثانیه یا بیشتر بنگریم، این پندار پیش می‌آید که حرکتی پیوسته در جریان است.

 

 

تاریخچه

از پیشگامان پویانمایی در اوایل قرن بیستم می‌توان از ج.استوارت بلکتون و وینزر مک کی در آمریکا، ژرژ ملیس، امیل کورته معروف به امیل کل در فرانسه نام برد. ج.استوار بلکتون با همکاری توماس ادیسون شرکت ویتاگراف و بعدها ویتافون را پدید آورد. وینزر زاناس مک کی با دایناسوری به نام جرتی بعد واقعگرا را در پویانمایی نشان داد. ژرژ ملیس پدر جلوه‌های ویژه است که برای نخستین بار از تصویربرداری فریم به فریم استفاده کرد و از کارهای ساده اما ژرف امیل کل می‌توان به فانتازماگوری و کبریت‌های جادوشده اشاره کرد. اما آن کسی را که به راستی نخستین پویانمایی در جهان را پدید آورده، نقاش گاو کوهانداری است که جلوه از حرکت را به این موجود روی دیوارهای غار داده است و او را باید پدر یا مادر پویانمایی نامید.

 

صنعت سلولویید برای پویانمایی روی پس زمینه ثابت که برای دوری از هزینه بالای کارهایی همچون دایناسور جرتی مک کی پدید آمد، از ابداعات جان ربری و ارل هرد است که در سال 1915 با هم متحد شدند. در آغاز پویانمایی‌های دهه‌های 1920 تا اوایل 1930 به صورت سری‌های کوتاه ساخته می شدند با 24 تصویر در ثانیه. از جمله می‌توان به بتی بوپ و دلقک کوکوی برادران فلشر، خرگوش خوش شانس اسوالد والت دیزنی و آب ایورکز در شرکت لفگرام، گربه فلیکس اتو مسمر و کارهای چارلز مینتز و... نام برد. دیزنی در 18 نوامبر سال 1928 نخستین کارتون میکی ماوس با نام قایق بخار ویلی را به روی پرده برد که از کارهای آغازین با صدا بود و این باعث موفقیتش شد. میکی که در آغاز دیزنی می خواست مورنیمر بنامدش در پی از دست دادن اوسوالد به فکر دیزنی رسید.

 

 ارمغان دهه 1930 استفاده از سینکالر دورنگه با قرمز و آبی یا قرمز و سبز در کارتون های تکنیکالر بود. برتری دیزنی در این دوره داشتن حق امتیاز سینکالر سه رنگه بود. صنعت روتوسکوپ مکس فلشر در این دهه به اوج رسید.در این دهه صدا رسما وارد عرصه شد و بازیگران صدا با ذوق هنری خود جلوه دیگری به پویانمایی دادند. از جمله مل بلان که صداهای بسیاری از باگز بانی و دافی داک در دهه های 1930 و 1940، روباه و زاغ شرکت کلمبیا، آقای ماگوی ساخته‌های یکپارچه آمریکا در دهه 1950، بارنی رابل فلینتستون‌ها در دهه 1960 و صداهای بسیار دیگر در گستره بیش از 60ساله کار اوست.

 

شگفتی دهه 1930 نخستین فیلم بلند پویانمایی جهان یعنی سفیدبرفی دیزنی است که با هزینه‌ای یک میلیون دلار (شش برابر هزینه تخمینی آغازینش) ساخته شد. کارگردان سفیدبرفی دیوید داد هند است که در که در ژوییه سال 1944 برای رقابت با پویانمایی آمریکا به انگلستان رفت تا سازمان محدود پويانمايي بريتانيايي گومون (پ.ب.گ)را بر پا کند. پس از سفیدبرفی، مکس فلشردومین فیلم بلند پویانمایی یعنی سفرهای گالیور را برای پارامانت و «آقای باگ به شهر می‌رود» را ساخت که به دلیل آغاز جنگ با شکست روبرو شد که باعث شد این رقیب بزرگ دیزنی از عرصه عقب بماند. دانلد داک را دیزنی با دار و دسته دیزنی در سال 1934 معرفی کرد که با چهره پیشوا در سال 1942 تنها اسکارش را از آن دیزنی کرد. از دیگر کارهای دیزنی در دوران جنگ می‌توان از بامبی و دامبو که با وجود هزینه کم موفق بودند نام برد. در میان کارگردانان بزرگ دهه 1940 که برای برادران وارنر کار کرده‌اند می‌توان از باب کلمپت، تکس آوری، فریز فرلینگ،کارگردان پلنگ صورتی در دهه 1960 ، فرانک تاشلین و چاک جونز نام برد. در دهه 1940 بود که نخستین تام و جری ها با کارگردانی جوزف باربرا و ویلیام هانا پدیدار شدند.

 

یوگی و دوستان، فلینستون‌ها، جتسون‌ها اسکوبی دو و... از کارهای موفق دهه‌های 1950 و 1960 شرکت هانا-باربرا بودند. در جنگ جهانی دوم پویانمایی ابزاری تاثیرگذار بود. در آمریکا برای تمسخر نازی‌ها از چهره‌های ژاپنی بهره می‌بردند. ژاپنی‌ها هم از میکی ماوس و پاپای به عنوان نماد آمریکا در پویانمایی‌ها بهره می‌بردند. علت آن که نازی‌ها در پویانمایی با چهره سربازهای آلمانی و ایتالیایی نشان داده نمی‌شدند، شباهتشان به سربازهای انگلیسی و فرانسه بود. هیتلر از رسیدن پویانمایی ها به آلمان به شدت جلوگیری می‌کرد.

 

دهه‌های 1930 و 1940 شکوفایی پویانمایی عروسکی در اروپای شرقی با چهره‌هایی چون جرج پال و جان هالاس بود. در آلمان اسکار فیشینجر با پویانمایی آبستره و هانس فیشرکوزن از چهره های مطرح پویانمایی به شمار می‌روند.