درباره جاستین گاتلین ستاره مسابقات جهانی دوومیدانی هلسینكی

جاستین گاتلین آمریكایی به ظاهر یك مرد جوان آرام است كه شمرده و راحت حرف می زند, اما روی پیست دوومیدانی او آدمی انفجاری و غیرقابل مهار است

جاستین گاتلین آمریكایی به ظاهر یك مرد جوان آرام است كه شمرده و راحت حرف می زند، اما روی پیست دوومیدانی او آدمی انفجاری و غیرقابل مهار است.او با نمایش اش در میدان حرف خود را می زند و در رقابت های تازه پایان یافته دوومیدانی قهرمانی جهان در هلسینكی فنلاند نیز چنین كرد و با فتح هر دو ماده ۱۰۰ و ۲۰۰ متر مردان كاری كرد كه همگان بپذیرند او اینك دونده برتر سرعت جهان است. او این طلاهای ارزشمند را ضمیمه مدال زرینی كرد كه سال پیش در پیكارهای المپیك آتن در رشته ۱۰۰ متر به دست آورده بود و به واقع كار را تمام كرد. این استدلال همیشه وجود دارد كه اگر اسافا پاول جاماییكایی ركورددار جدید دوی ۱۰۰ متر جهان و یا هموطن او شان كرافورد قهرمان المپیك در دوی ۲۰۰ متر در هلسینكی حضور داشتند، پیروزی های گاتلین بدان گونه كه دیدیم شكل نمی گرفت، اما اقتدار او در این آوردگاه به حدی بود كه بسیاری را به باوری خلاف این رساند و شاید هیچ چیز نمی توانست از شكوه و اقتداری كه وی در پایتخت فنلاند و در شب هایی بارانی و بالنسبه سرد در پیست شهر هلسینكی به نمایش نهاد بكاهد. آخرین باری كه یك دونده توانسته بود در یك دوره مسابقات جهانی مدال های طلای هر دو ماده ۱۰۰ و ۲۰۰ متر مردان را ببرد، به سال ۱۹۹۹ و به هموطن مشهور او موریس گرین مربوط می شد. شاید امروز قرار دادن نام او كنار همین دونده، كارل لوئیس و داناوان بیلی به عنوان یكی از بهترین دونده های سرعت ۲۰ ساله اخیر جهان آنقدرها هم كار غیرعقلایی و بی موردی نباشد. حداقل قضیه این است كه این دونده ها نیز مثل گاتلین در آن واحد صاحب مقام قهرمانی المپیك و جهان در دوی ۱۰۰ متر بودند.برتری ای كه گاتلین با آن طلای دوی ۱۰۰ متر را در هلسینكی برد، چیزی بود كه تا به حال در هیچ یك از ادوار مسابقات جهانی رویت نشده بود. او با ۸۸/۹ ثانیه اول شد، حال آنكه نفر دوم (فریتر از جامائیكا) ۱۷صدم ثانیه از او عقب ماند. شاید برای سال ۲۰۰۵ فقط یك كار فوق العاده مانده باشد كه گاتلین هنوز آن را انجام نداده و آن شكستن ركورد جهانی ۱۰۰ متر و درآوردن آن از چنگ پاول است. شاید هم اوجگیری امروز گاتلین با شناختی كه از پیشینه وی در دست است، آنقدرها غیرعادی و غیرمنتظره جلوه نكند، او همانی است كه در ایام كودكی لباس بتمن را به تن می كرد و از در و دیوار بالا می رفت و از روی جعبه تلویزیون به پایین می پرید و پدر و مادرش را نصف العمر می كرد.انگیزه و شتاب، دو عنصر اصلی همیشه حاضر در زندگی گاتلین بوده و وی را پیوسته به پیش می رانده اند اما امروز كه او بدل به ستاره مسابقات جهانی هلسینكی و یكی از بهترین های ورزشی جهان در سال ۲۰۰۵ شده، می توان گواهی داد كه وی سرانجام از حد و مرتبه بچه بازیگوش و كم عقل سابق به رتبه و منزلت یك قهرمان متین و فوق العاده ارتقا یافته و در این راه یك كودكی پرزحمت و یك دوران نوجوانی آلوده با برخی مسائل دردسرساز (مثل مواد مخدر) را پشت سر نهاده و به لحاظ ذهنی بالغ شده است. برآوردها هر چه باشد باید پذیرفت پیشتازی در «دو»ی سرعت به نسل جدید به سركردگی گاتلین انتقال یافته است و نباید زیاد به فكر «گرین تقریباً تمام شده» و «تیم مونتگمری متهم به دوپینگ» بود و زمان برای بازگشت آنها دیر شده است و به واقع چنین مهلتی وجود ندارد و اسافا پاول غایب بزرگ پیكارهای هلسینكی نیز به جبر و حكم جوانی اش، سند دیگری بر صحت این مدعا است.

• سلطان سرعت

گاتلین كه مربی اش تره ور گراهام راهنمای سابق ماریون جونز و تیم مونتگمری است، خوب می داند پیوستن به جمع بزرگان چقدر شیرین و تا چه حد ارزشمند است. «ببینید، كارهای من در هلسینكی نشان داد كه من واقعاً سلطان دوهای سرعت در حال حاضر هستم و هیچ كس با من برابری نمی كند. می گویند اگر پاول بود من در ۱۰۰ متر اول نمی شدم اما برعكس است و اگر او بود، تنها تاثیری كه می گذاشت، بهتر شدن ركورد من بود ولاغیر. من مصمم به پیروزی بودم و پاول را هم می زدم. پاول طی ركوردشكنی اخیرش در آتن فوق العاده كار كرد. اما او باید صلاحیت اش را با فتح مسابقات كلاسیك و بزرگ و رسیدن به طلای آنها به اثبات برساند و به چیزی مثل گرین، كرافورد یا من تبدیل شود و این كاری است كه او تا به حال انجام نداده است. بحث ركوردشكنی با مقوله كسب مدال در رقابت های جهانی و المپیك زمین تا آسمان فرق می كند و تا زمانی كه او كار دوم را انجام نداده باشد، بحثی درخصوص وی نداریم.»گاتلین پس از پیروزی اش در «دو»ی ۲۰۰ متر نیز حرف های زیادی برای گفتن داشت. شاید بتوان به او خرده گرفت كه زمان ۰۴/۲۰ ثانیه ای او در راه ثبت این پیروزی در مسابقه فینال ركورد چشمگیری نبوده است اما این را نمی توان تقصیر او دانست زیرا وی در ۱۰۰ متر دوم بسیار راحت و قوی از جمع پیشتازان كنده شد و ناگهان شتاب گرفت و با یكی دو متر برتری بر رقبا و بدون زحمت افراطی قهرمان شد. «در سر پیچ تردیدهایی داشتم، نمی دانستم چه كسی در اطراف من است. از خودم می پرسم فاصله كاپل و اسپیرمون (هموطنان گاتلین كه دوم و سوم شدند) با من به چه میزان می رسد. به همین خاطر دوباره استارت زدم و در پایان از این پیروزی بزرگ احساس حیرت می كردم و خودم نیز شوكه شده بودم. اما فكر می كنم كه دیگر هیچ كس در مورد توانایی من شكی نداشته باشد.»

• شائبه دوپینگ

گاتلین نمی تواند منكر این شود كه در ورزشی می درخشد كه در سال های اخیر دائماً با اتهام و شائبه دوپینگ همراه بوده است و امكان ندارد كه او نیز یك متهم و فرد مظنون در این ارتباط نباشد. آزمایش های جدید چیزی را در این ارتباط نشان نمی دهند اما امروزه تصور و ابهام دوپینگ و صحبت در این خصوص و رد آن در افكار و صحبت های گاتلین جایی محسوس و وسیع دارد. این درحالی است كه خود او در سال ۲۰۰۱ در یك تست دوپینگ جواب مثبت پس داد و مشخص شد كه از آمفتامین ها سود جسته است و دو سال محرومیت برای وی مقرر گشت كه بعداً با استدلال و ادعای وی در خصوص مصارف و نیت های پزشكی در زمینه استفاده از این دارو به یك سال كاهش یافت. او امروز هرگونه شائبه و اتهام دوپینگ را به شدت رد می كند.«نه، من كاملاً سالم هستم و هر كار لازمی را به شكل صحیح انجام می دهم. در هر ورزشی نوعی تراژدی وجود دارد و دو و میدانی هم مستثنی از قاعده نیست و همیشه ورزشكارانی یافت می شوند كه برای رسیدن به اوج دست به استفاده از مواد نیروزا می زنند اما می خواهم بدانید كه من با ذهن و تصوری پاك به اینجا آمدم و خوشحال و راضی بودم و به هیچ چیز غیرقانونی نمی اندیشیدم و احساس نگرانی هم نمی كردم و شما هیچ نشانی از كژی و تقلب و دوپینگ در وجود و پیكر من نخواهید یافت. من را یك قهرمان بدون مشكل بدانید.»به لحاظ فنی نیز بین گاتلین و مثلاً گرین تفاوت های زیادی وجود دارد؛ گرین مثل یك جنگنده خیابانی بوده است كه می زند و می كوبد و به پیش می رود اما گاتلین مثل پرنسی است كه می خرامد و با گام های بلند و نرمش بر روی مخمل پیست به حركت در می آید. این روش و چیزی است كه تره ور گراهام به او آموخته و ملكه ذهن وی شده است. عجیب تر آنكه به گفته جانت مادر جاستین او در ایام كودكی و نوجوانی و هنگامی كه در نیویورك رشد می كرده، بیشتر دوست داشت دونده با مانع شود و به همین خاطر چیزهایی را به شكل مانع در مسیر خود می چید و سپس به حالت «دو» از بین و روی آنها عبور می كرد و سپس روی تلویزیون می پرید و كاری را می كرد كه در ابتدای مطلب گفتیم. اما چطور شد كه جاستین از دوهای با مانع به ۱۰۰ و ۲۰۰ متر كوچ كرد؟ باز از زبان جانت بشنویم. «هیچ. یك روز كه به فلوریدا رفته بودیم او در یك تورنمنت دوومیدانی شركت كرد. تیمی كه وی عضو آن شده بود در دوهای ۱۰۰ و ۲۰۰ متر نفر نداشت ولی در دوهای با مانع چند عضو گرفته بود. از او خواستند كه ۱۰۰ و ۲۰۰ متر را بدود و او دوید و اول شد. از آن پس دیگر از این مواد جدا نشده است.»مشكل رقبای گاتلین نیز دقیقاً همین مسئله است.