تب سیاست بر پیشانی ورزش

● درباره حضور ورزشکاران در انتخابات

امیرحسین ناصری؛او اولین ورزشکاری بود که در انتخابات شرکت کرد و به نمایندگی از مردم بابل به مجلس شورای ملی رسید. پیش از آن ورزشکاران بسیاری به پست های دولتی منصوب شده بودند، کما اینکه ارتشبد محمد خاتم ملی پوش فوتبال ایران در دهه ۲۰ در ۱۳۳۴ به فرماندهی نیروی هوایی رسید و ۲۰ سال در این سمت باقی ماند و یا ارتشبد فتح الله مین باشیان دیگر ملی پوش ایران در دهه ۲۰ به فرماندهی نیروی زمینی ارتش رسید.

حتی هادی طاووسی دروازه بان شاهین معاونت های مهم سازمان برنامه و بودجه وقت را تجربه کرد اما هیچ کدام بخت دریافت منصب از سوی مردم را نداشتند. امامعلی حبیبی اولین طلایی ایران در تاریخ بازی های المپیک بود. او در المپیک ملبورن - ۱۹۵۶ در وزن ۶۷-۶۳ کیلوگرم مدال طلای کشتی را دریافت کرد تا همراه تختی دو مدال آور طلایی این المپیک باشند. او در واقع چهره مقابل تختی به شمار می رفت.

هر چه تختی مغضوب حکومت و محبوب مردم بود، او میان حکومتیان جایگاه ویژه یی داشت، اگرچه در میان مردم هم محبوب شمرده می شد. امامعلی حبیبی از این رهگذر و پس از انقلاب سفیدشاه (اصلاحات ارضی) به عنوان قشر دهقان وارد مجلس شورای ملی شد؛ مجلسی که به اعتقاد بسیاری بیشتر حالت تشریفاتی داشت.

گفته می شود او تنها نماینده مجلس بود که برای دریافت حقوق پای لیست را انگشت می زد و یا در کارت ویزیت خود جمله اشتباه «امامعلی حبیبی، وکیل پایه یک مجلس» را درج کرده بود. با این حال قهرمان کشتی در دهه ۴۰ شمسی به مجلس راه یافت و به عنوان اولین ورزشکار نام خود را ثبت کرد. اما امامعلی حبیبی آخرین تجربه مجلسی و انتخاباتی ورزشکاران در رژیم طاغوت به شمار می رود.

پس از پیروزی انقلاب شرایط بسان گذشته ادامه یافت، به این ترتیب که تحصیلکردگان و افراد سرشناس ورزش به سمت های مختلف دولتی دست یافتند. دکتر غفوری فرد کشتی گیر سرشناسی نبود اما در دولت چهارم به عنوان وزیر نیرو رسید. اما شاید تنها حضور یک ورزشکار در عرصه انتخابات به مرادعلی شیرانی بازمی گردد.نفر سوم وزن ۵۷ کیلوگرم کشتی فرنگی مسابقات جهانی ۱۹۹۷ - لوزان، در سال ۱۳۶۱ به جبهه رفت و به درجه جانبازی نائل شد. شیرانی در انتخابات سومین دوره مجلس شورای اسلامی که در تاریخ ۱۹ فروردین ۱۳۶۷ برگزار شد از حوزه انتخابیه تهران نامزد شد اما نتوانست رای مورد نظر را کسب کند و به مجلس راه یابد.ادامه روند حضور ورزشکاران در انتخابات مختلف تا سال ۱۳۷۷ و انتخابات اولین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا متوقف شد.

در این دوره امیرحسن عابدینی برای حضور در رقابت شهری تهران نام نویسی کرد. امیر عابدینی اما پیش از آنکه به عنوان بازیکن سال های پایانی دهه ۴۰ تیم پیکان و همبازی علی پروین در یادها مانده باشد به خاطر پست های دولتی و مدیریت باشگاه پرسپولیس مطرح بود. عابدینی متولد ۱۳۲۷ و دارای مدرک لیسانس، پیشتر استانداری لرستان، آذربایجان شرقی و خراسان را تجربه کرده و مدتی هم در وزارت معادن و فلزات وقت مدیرعامل شرکت سهامی معادن ایران شد.با وجود این او در پوسترهای تبلیغاتی اش نقش تیم پرسپولیس را برجسته کرد زیرا می دانست بسیاری از مردم تهران امیر عابدینی بدون پرسپولیس را نمی شناسند.

او در نهایت موفق شد وارد شورای شهر تهران شود.طی سال های میانی تا انتهای دهه هفتاد، جو سیاسی کشور به ورزش هم سرایت کرده بود. باشگاه پرسپولیس در انتخابات ریاست جمهوری در سال ۱۳۷۶ از علی اکبر ناطق نوری حمایت کرد و در سوی دیگر باشگاه استقلال به سوی سیدمحمد خاتمی متمایل شد اما در این سال ها نام دو برادر به جهت حرکت ها و جبهه گیری های سیاسی شان در اذهان باقی ماند.

این دو برادر در مسابقات المپیک بارسلونا در سال ۱۹۹۲ (۱۳۷۱ شمسی) دو مدال برنز در وزن های ۷۴ و ۸۲ کیلوگرم برای کاروان ایران به ارمغان آوردند. امیررضا در المپیک بعدی در وزن بالاتر مجدداً مدال برنز را تجدید کرد.رسول خادم متولد ۱۳۵۱ در مشهد. او تا پیش از آنکه تصمیم بگیرد در انتخابات دومین دوره شورای شهر تهران شرکت کند تنها تجربه مدیریت تیم های ملی کشتی را داشت. با این حال او در انتخابات دوم شورای شهر به دلیل سرشناسی اش در فهرست های مختلفی دیده می شد. او هم در فهرست کارگزاران حضور داشت و هم در فهرست آبادگران؛ دو فهرستی که در آن روزها بیشترین تبلیغات و تلاش برای راهیابی به شورای شهر را داشتند. رسول خادم در نهایت پس از رای گیری در ۹ اسفند ۸۱ با ۹۲۶۰۶ رای به عنوان نفر یازدهم وارد شورای شهر شد.

اما امیررضا تجربه بیشتری از رسول داشت. او علاوه بر سمت های فنی در کشتی، ریاست فدراسیون کشتی را نیز تجربه کرد. سال ۱۳۸۰ او به این سمت دست یافت اما پس از حضور محسن مهرعلیزاده بر راس سازمان تربیت بدنی، به دلیل ناهماهنگی با سیستم مدیریتی وی مجبور به استعفا شد. با این حال امیررضا که در سال ۱۳۴۸ در مشهد به دنیا آ مده، در طول دوران قهرمانی نیز فرد با نفوذی شناخته می شد. او در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۷۶ از علی اکبر ناطق نوری حمایت کرد تا شایعه یی دهان به دهان شهر را پر کند که وی قول ریاست سازمان تربیت بدنی را در ۲۸سالگی دریافت کرده است.

بسیاری از افرادی که امیررضا را می شناسند او را فردی ذی نفوذ با تمایل بالا به قدرت معرفی می کنند. فردی که حتی پس از پایان دوره قهرمانی نیز نفوذ بالایی در کشتی ایران داشت. تلاش او یک سال پس از ورود رسول به شورای شهر در جهت رسیدن به مجلس شورای اسلامی برای بسیاری که او را می شناختند غیرعادی نبود؛ «یک قهرمان وقتی جایگاه ملی پیدا می کند و به ماندگاری در اذهان می رسد باید تلاش کند. قهرمان ملی مثل دستمال کاغذی نباید تاریخ مصرف داشته باشد.

این تلاش برای حفظ جایگاه دلیل اصلی ورودم به انتخابات بود. من قبول نداشتم که تابلو افتخاراتم در کشتی را قاب کنم، به دیوار بزنم و از کنار آن نان بخورم. مدرک افتخارات باید در جیب گذاشته و برای ادامه حرکت از آن استفاده شود. البته پس از خروجم از فدراسیون کشتی می دانستم تنها در مقطع کوتاهی می توانم در دنیای قهرمانی بمانم. از طرفی سنم بالا رفته بود و می خواستم در جایی ورای فضای ورزشی که تا آن زمان مشغول بودم شرکت کنم و تاثیرگذار باشم. این دغدغه یی بود که همیشه داشته و دارم.»در آن دوره عده یی دلیل اصلی حضور امیررضا در انتخابات مجلس هفتم را برکناری از فدراسیون ذکر کردند.

شایعه یی با این مضمون که او برای انتقام گیری از محسن مهرعلیزاده به مجلس رفت؛ «اتفاقاً این برداشت را دقیقاً به خاطر دارم. در این مورد پاسخی نمی دهم اما عملکردم در فراکسیون ورزش مجلس می تواند مشخص کننده نوع عملکرد، موضع گیری و برخورد من با سازمان تربیت بدنی باشد. از برخوردی که در آن دوره با من شد بسیار متاثرم. امروز معتقدم اگر آن اتفاق نمی افتاد نه من ضرر می کردم نه کشتی، زیرا من با تمام توانم برای کشتی تلاش می کردم.» امیررضا با تاثیر پذیرفتن از رسول در انتخابات مجلس هفتم در فهرست آبادگران حضور یافت و پس از رای گیری اول اسفندماه ۱۳۸۲ با حدود ۷۰۰ هزار رای وارد مجلس و به عنوان رئیس فراکسیون ورزش مشغول به کار شد.جلال مرادی هم می توانست تجربه خوبی برای ورزشکاران و جامعه ورزش باشد.

او در دومین دوره انتخابات شورای شهر از کرمانشاه کاندیداتوری خود را اعلام و با حد نصاب بالایی به شورای شهر کرمانشاه راه یافت و حتی به مقام ریاست شورای شهر هم رسید. تجربه های موثر حضور ورزشکاران در انتخابات اگر چه در برخی موارد مثبت بود اما در مورد علی فتح الله زاده خویی و امیر عابدینی در دور دوم انتخابات شورای شهر خوشایند نبود.نتایج این تجربه ها باعث شد بسیاری با اعلام آغاز ثبت نام سومین دوره انتخابات شوراهای شهر و روستا مدارک را تحویل دهند و نام خود را میان هزاران داوطلب دیگر ثبت کنند.

هادی ساعی، علیرضا دبیر، مهدی محبی، نصرت ایراندوست و... دیگر چهره هایی بودند که به تازگی وارد انتخابات شدند. پیش از آغاز رسمی تبلیغات تعدادی از ورزشکاران با گروه ها و احزاب مختلف مذاکره کردند و شایعات فراوانی پیرامون حضور ساعی در فهرست اصلاح طلبان یا علیرضا دبیر در جمع اصولگرایان مطرح شد اما در نهایت ساعی در فهرست ائتلاف اصلاح طلبان جای گرفت اما علیرضا دبیر به عنوان مستقل وارد تبلیغات شد تا همچنان رسول خادم تنها ورزشکار اصولگرایان باشد.دبیر که در انتخابات ریاست فدراسیون کشتی نیز ثبت نام کرده فعالیتش را در جنوب شهر متمرکز کرده است.

او که در دوره ریاست جمهوری محمد خاتمی با نامه وی مجوز حضور در دانشگاه را گرفت ابتدا مدرک فوق لیسانس را در دانشگاه شهید بهشتی گرفت و سپس به ادامه تحصیل تا مقطع دکترا پرداخت. پسر ۳۰ساله کشتی اما در برابر هادی ساعی قرار دارد. تکواندوکایی که با وجود حضور در انتخابات شورای شهر، ترجیح داد به قطر برود تا در مسابقات آسیایی برای کاروان ایران مبارزه کند. او در رقابت اولش مصدوم شد تا پس از چند پیروزی کم رنگ در برابر حریف کره یی در نیمه نهایی تن به شکست دهد و به مدال برنز دست یابد.

هر چند مسوولان صداوسیما در حق او تنها به دلیل حضورش در انتخابات اجحاف کردند اما این پایان نامهربانی های مسوولان نبود. مسوولانی که منتظر مدال طلای او بودند تا با فخر کنار او عکس بگیرند پس از شکست اش سالن را ترک کردند و حتی در مراسم اهدای مدال برنز به وی نیز حضور نداشتند.و این انتخابات تنها آزمونی دیگر برای مردان جامعه ورزش است که دریابند تا چه میزان مردم آنها را به عنوان نماینده در دیگر حوزه ها می پذیرند. نمایندگانی که به اعتقاد برخی از کارشناسان ورزشی تنها به دلیل محبوبیت جذب می شوند و نه تنها برش اداری بلکه تجربه کافی برای مواجهه با مسائل اجتماعی - سیاسی را نیز ندارند.