انسولین معتاد‌تان نمی‌کند!

شاید کمتر بیماری شایعی را بتوان یافت که باورهای نادرست پیرامونش را به اندازه دیابت فرا گرفته باشد. اصلاح بعضی از این باورها احتیاج به یادآوری مداوم و تکرار واقعیت‌های علمی …

شاید کمتر بیماری شایعی را بتوان یافت که باورهای نادرست پیرامونش را به اندازه دیابت فرا گرفته باشد. اصلاح بعضی از این باورها احتیاج به یادآوری مداوم و تکرار واقعیت‌های علمی دارد. بدون تردید بین باورهای غلط مربوط به شیوه‌های تشخیص و درمان دیابت، انسولین به تنهایی بیشترین سوءتفاهم را به خود اختصاص داده است.

میلیون‌ها نفر در سراسر جهان به دیابت مبتلا هستند و تا سنین کهنسالی با این بیماری زندگی می‌کنند. وقتی انسولین دچار کمبود یا فقدان می‌شود (نوع۱ بیماری) یا وقتی که در بافت‌های بدن نسبت به انسولین مقاومت پیدا می‌شود (نوع ۲ بیماری) هیچ چاره‌ای جز اصلاح این نقایص وجود نخواهد داشت. هر چند در صورتی که شخصی به اختلال در تحمل گلوکز مبتلا باشد با تغییر شیوه زندگی، رژیم غذایی و ورزش روزانه به مدت ۳۰ دقیقه می‌تواند از تبدیل این حالت به دیابت نوع ۲ جلوگیری یا سیر آن را کند نماید، اما بسیاری از افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ هم پس از اینکه مصرف داروهای خوراکی کاهنده قند خون به اندازه کافی در کنترل بیماری‌شان موثر نباشد مجبور به تزریق انسولین خواهند شد. اما در دیابت نوع۱ تزریق انسولین تنها راه کنترل بیماری است و تزریق این هورمون برای فرد ضروری و حیاتی به شمار می‌آید.

حال بهتر می‌توان متوجه شد که باورهای نادرست در مورد تزریق انسولین تا چه میزان می‌تواند سلامتی یک فرد دیابتی را مورد تهدید قرار دهد.

یکی از این باورهای نادرست این است که مصرف انسولین می‌تواند اعتیادآور باشد و اگر شروع به مصرف آن کنیم دیگر نمی‌توانیم از آن خلاص شویم. البته این درست است که هنگامی که پزشک متخصص یا فوق تخصص غدد برای شما انسولین تجویز می‌کند به جز موارد معدودی از دیابت نوع ۱ شما نیازمند آن خواهید بود که تا آخر عمر انسولین استفاده کنید اما این مساله هرگز به معنای معتادشدن شما نیست. این درست مثل آن می‌ماند که ما بگوییم ما برای اینکه سلامت باشیم به خوردن غذا معتاد شده‌ایم. پس اگر به تشخیص پزشک شما به تزریق انسولین نیاز دارید هرگز تحت تاثیر تبلیغات افراد غیرمسوول از مصرف آن شانه خالی نکنید زیرا در این صورت دیر یا زود پشیمان خواهید شد و زمانی استفاده منظم از انسولین را قبول خواهید کرد که دیگر عوارض جبران‌ناپذیر چشمی یا کلیوی و عروقی به اعضای بدن شما آسیب‌های جدی وارد کرده است. نباید فراموش کنیم که مرگ‌ومیر ناشی از عوارض دیابت از مرگ‌ومیر سالانه ناشی از سرطان پستان و ایدز هم بیشتر است و باید خطر عوارض این بیماری را جدی بگیریم.

دکتر علیرضا استفامتی

فوق‌تخصص غدد و متابولیسم

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران