کارحرفه ای برایم اهمیت دارد نه حواشی

گفت وگو با شهاب اکبری تنظیم کننده آثار خوانندگان مشهور

از معدود تنظیم‌کننده‌هایی است که دغدغه مالی ندارد و به پاس زحماتی که سال‌ها برای کارش کشیده، روزهای خوبی را در عرصه موسیقی پشت سر می‌گذارد. شهاب اکبری تجربه فراوانی در عرصه موسیقی دارد.

او که همواره در زمینه‌های دیگر مانند آهنگسازی نیز کارهایی انجام داده نامش به‌عنوان تنظیم‌کننده بیشتر سر زبان‌ها افتاده است. همکاری او با محسن چاوشی در سال‌هایی که نه چاوشی شهرت چندانی داشت و نه او، توانست موفقیت‌های چشمگیری را برای هر دوی آنها به ارمغان بیاورد. با اوکه هم‌اکنون یکی از چهره‌های سرشناس عرصه تنظیم در موسیقی است، گفت‌وگو کرده‌ایم:

خیلی سعی کرده‌اید تا در میان آهنگسازان نیز معرفی شوید و به‌عنوان آهنگساز نیز جایگاهی برای خود کسب کنید اما بیشتر شما را به‌عنوان تنظیم‌کننده می‌شناسند تا آهنگساز! چرا؟

خودم هم نمی‌دانم دلیل چنین چیزی چه می‌تواند باشد اما آنچه مبرهن است و آشکار این است که چون همکاری من با محسن چاوشی در جایگاه تنظیم‌کننده بود و کارهایی که او در بازار منتشر کرد توانست با اقبال عمومی مواجه شود و مورد استقبال قرار بگیرد همه من را به عنوان تنظیم‌کننده می‌شناسند. این اصلا عیب نیست، هرچند من آهنگسازی را نیز بسیار دوست دارم و کارهای بسیاری در این زمینه تا کنون از من منتشر شده است، اما زیاد خودم را درگیر اینگونه از مسائل نمی‌کنم، چرا که برای من آنچه از اهمیت برخوردار است، کار حرفه‌ای است نه حواشی آن!

از همکاریتان با مهرداد شهسوارزاده بگویید. این همکاری چگونه شکل گرفت؟

خوب یک امر طبیعی است، آشنایی من با هر خواننده‌ای از هر قشر و با هر سبک و فرمی. مانند هر دوست دیگری با مهرداد ۵،۶ سال پیش در استودیوی خودم آشنا شدم، البته آن روزها این رابطه اصلا جالب نبود و فکر نمی‌کردم روزی این رابطه به همکاری مشترک ما بینجامد. فکر نمی‌کردم این رابطه به طور جدی ادامه پیدا کند و به اینجا بکشد که روزی ما در کنار یکدیگر فعالیت حرفه‌ای موسیقی را دنبال کنیم، اما همانطور که می‌بینید این رابطه به جایی رسید که حالا مهرداد یکی از دوستان صمیمی و خوب من شده است و کارهای مشترک ما به زودی در قالب آلبوم‌هایی منتشر خواهد شد.

موسیقی شما برای ساختن فضاهای ذهنی و صدای این خواننده مناسب است؟ صدای مهرداد آهنگسازی و تنظیم‌هایی سنگینی می‌طلبد.

خوب این نیاز به توضیح دارد. قبل از هر چیز باید بگویم که هم من و هم مهرداد سعی کرده‌ایم تا فضای کاریمان را تغییر دهیم. خوشبختانه، این تغییرات در جهت نزدیک‌تر شدن به یکدیگر بوده و با کمک آنها ما توانسته‌ایم به هم نزدیک شویم. اگر اینطور نبود، ما هرگز موفق نمی‌شدیم با هم همکاری داشته باشیم و این همکاری ادامه داشته باشد. هر دوی ما سعی کردیم علاوه بر اینکه ذائقه‌ها و سلایق مردم را در نظر می‌گیریم، از موسیقی جدی نیز غافل نشویم. این هدف و تفکر مشترک موجب شد تا همدیگر را بهتر درک کنیم و بتوانیم به یک نقطه مشترک از موسیقی برسیم. این نقطه مشترک آلبوم «تلنگر» است که هم‌اکنون در مرحله ساخت به سر می‌برد و تصمیم داریم آن را به‌زودی روانه بازار موسیقی کنیم.

هیچ فکر نکرده‌اید که صدای او با موسیقی شما و جنس کارهایتان متفاوت است و با هم زمین تا آسمان فاصله فکری دارید؟

موسیقی و کلا هنر فاصله‌ها را برمی‌دارد. اصلا با چنین چیزی موافق نیستم که وقتی دو نفر هنرشان و جنس کاری که انجام می‌دهند با هم متفاوت است نمی‌توانند با هم کار کنند، بلکه بر عکس این موضوع را باور دارم. هر چه افراد در زمینه هنری خود از دیگران متفاوت باشند، نتیجه بهتری در همکاری با هم به دست می‌آورند. اصلا همین تفاوت‌ها است که منجر به خلق می‌شود. من اگر قرار باشد با کسانی کار کنم که همه شبیه به هم هستند، باید مدام خودم را تکرار کنم و آن وقت نیازی به خلق نخواهم داشت. تفاوت‌های فکری و آرمانی من و مهرداد موجب ظهور تازه‌هایی در این عرصه خواهد شد که متعاقبا آنها را خواهید شنید. من از این همکاری نهایت لذت را تا کنون برده‌ام و مطمئنم نتیجه خوبی را به همراه خواهد داشت.

این تفاوت‌ها و تضادهای ذهنی چقدر می‌تواند زمینه ساز ایجاد یک کار ماندگار و حرفه‌ای را فراهم کند؟

بسیار زیاد، کما اینکه همیشه این تضادها هستند که آدم را از قالب‌ها بیرون می‌آورند و موجب بروز بدعت می‌شود. همیشه این سلیقه‌های مختلف است که کارهای متفاوت را ایجاد می‌کند، اگر نه همه مانند هم کار می‌ساختند و تمییز دادن آنها از هم کار ساده‌ای نبود، بحثی بر سر ماندگاری آنها ندارم، چرا که ماندگاری یک اثر بیش از هر چیز به هویت هنرمند آن برمی‌گردد که در این مقوله نمی‌گنجد.

تضاد اندیشه و تفکر، سبک و حتی ایدئولوژی می‌تواند منجر به بروز کارهایی در سبک نو و با خلق و خوی جدید شود.

همکاری با خواننده‌ای که روی صدایش تسلط دارد، چه محاسنی می‌تواند داشته باشد؟

من معتقدم که مهرداد خیلی زودتر از اینها باید فضاهای دیگر را تجربه می‌کرد، البته من برای موسیقی‌ای که دوست خوبم مهرداد قبل از این کار می‌کرد؛ احترام زیادی قائل هستم، اما با توجه به موسیقی جدید که امروزه می‌شنویم، باید به روز بود و با توجه به آنچه در روز می‌شنویم پیش برویم.

مهرداد خود نیز در زمینه ساخت و تنظیم آهنگ‌ها با شما همکاری می‌کند؟

نیازی به این کار از سوی یک خواننده نیست. همین که یک خواننده بلد باشد بخواند و تمام تمرکزش را بر روی خواندنش بگذارد، کافی است، البته ناگفته نماند که نظرات او را در کارها در نظر گرفته و سعی در اعمال آنها می‌کنم، اما این دلیل نمی‌شود که تمام کارهای آهنگسازی را به عهده او بگذارم. اگر این طور باشد، دیگر نیازی به وجود من احساس نمی‌شود. مهرداد خودش کارهایش را می‌سازد و می‌خواند. ما سعی می‌کنیم به عنوان همکار با هم مشورت کنیم و نهایتا وقتی به نتیجه برسیم کار را اجرا کنیم.

نظارت او را بر روی موسیقی چگونه اعمال می‌کنید؟

فقط به عنوان مشورت در کارها اعمال می‌کنم. این او نیست که آهنگ قطعه را می‌سازد، بلکه من هستم و او به عنوان خواننده کار را اجرا می‌کند. زیبایی و دلنشینی کار به همین است که یکی اجراکننده کار دیگری باشد. چون ایده‌ها و اجراها متفاوت است و هر کس از دریچه دید خودش همه چیز را می‌بیند. اینگونه کار کردن است که ایجاد تفاوت می‌کند و ایجاد کارهایی جدید و بدیع. خوشحالم که همکاری من با مهرداد به چنین جایی رسیده که منجر به خلق شده‌ایم نه تکرار مکررات!

با تفاوت سلیقه‌های یکدیگر چه می‌کنید؟ به هر حال مهرداد متعلق به نسلی است که با موسیقی دهه ۵۰ راهی عرصه موسیقی شد و شناختی که او نسبت به موسیقی دارد با شما کاملا تفاوت دارد.

به نظر من اینکه یک خواننده بر خواندنش تسلط داشته باشد و بتواند اصولی و حرفه‌ای بخواند، اول از همه برای خودش یک وظیفه است که اتفاقا به نفع خودش هم تمام می‌شود، در غیر این صورت، اصلا خواننده نیست و باید عطای او را به لقایش بخشید، ضمن اینکه ناگفته نماند این مشکل سلیقه قبلا حل شده و مشکل خاصی در تولید مجموعه نداریم و نخواهیم داشت.

برای همکاری با او چه اولویت‌هایی را در ساخت و تنظیم در نظر گرفته‌اید. همکاری با او با دیگر خواننده‌ها متفاوت است یا فرقی ندارد.

من برای هیچ فرد خاصی نیست که اولویتی در نظر بگیرم، چرا که اگر کسی به هنرش فکر کند، دیگر فردیت افراد برایش بی‌معنا می‌شود و سعی می‌کند فقط و فقط خوب کار کند، چون دیگر این هنر اوست که بر سر زبان‌ها می‌افتد نه رابطه‌ها و اولویت‌بندی‌ها و پارتی‌بازی‌ها ورفیق بازی‌ها. من قبل از هر چیزی برای هنر و برای خودم و کاری که انجام می‌دهم اولویت‌بندی می‌کنم و ارزش هنر برایم بیش از هر چیز دیگری است.

صدای پاپ-کلاسیک او کار شما را سخت می‌کند، چرا که نمی‌توانید هر آهنگی را برای اجرا به او بسپارید. نظر شما چیست؟

خوب بله و این هم یک تجربه است. تجربه‌ای که نیاز به کار بیش از حد دارد. به هر حال مهرداد امتحانش را پس داده و نشان داده که می‌تواند یکی از بهترین‌های عرصه موسیقی در زمینه خوانندگی باشد. با این دید اگر بخواهیم به این قضیه نگاه کنیم، بله کار من سخت‌تر می‌شود، چون به هر حال صدای او قالب خاص خود را دارد و نمی‌توان از او انتظار داشت هر کاری را بخواند و البته من هم هر کاری را نمی‌سازم و تنظیم نمی‌کنم، ولی برای صدای مهرداد کارهای کلاسیک‌تری جواب می‌دهد.

فکر می‌کنید این همکاری به جاهای خوبی خواهد رسید؟

امیدوارم این اتفاق بیفتد و سعی خود را نیز در این زمینه می‌کنم. به هر حال مهرداد خواننده خوبی است و کار کردن با او محال است به موفقیت منجر نشود.

ویژگی کار با خواننده‌ای که به موسیقی اشراف دارد و جای صدای خود را می‌داند و نیز می‌داند که دارد چه کار می‌کند، چیست؟

علاوه بر اینها که گفتید، مهرداد ویژگی‌های دیگری دارد که همکاری با او را راحت می‌کند. مهم‌ترین این ویژگی‌ها این است که او موسیقی را خوب می‌فهمد و با این اوصاف من و او نیز همدیگر را خوب درک کرده و حرف‌هایمان قابل فهم است. این مهم‌ترین حسن کارکردن با اوست و اینکه دیگر نیازی نیست من مدام به او بابت نخواندن و ژست خواندن و... تذکر بدهم.

آینده این آلبوم را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟

نه تنها این آلبوم، بلکه کلا در ایران آینده هیچ موسیقی‌ای را نمی‌توان پیش‌بینی کرد. من اصلا پیش‌بینی‌ای برای این آلبوم ندارم، فقط امیدوارم که مورد توجه مخاطبان قرار بگیرد. این آلبوم دو طیف از مخاطب را با خود همراه خواهد کرد: دسته اول مخاطبان مهرداد و دسته دیگر مخاطبان موسیقی من هستند. به این ترتیب فکر می‌کنم استقبال خوبی از آن بشود که هرکدام از ما به تنهایی نمی‌توانستیم با آن مواجه شویم.

فکر می‌کنید حرفی برای گفتن داشته باشد؟

قطعا همین‌طور است. آلبومی که حرفی برای گفتن نداشته باشد بهتر است در نطفه خفه شود. اگر یک در صد احساس کنم که با آلبومی نمی‌توانم حرف خود را به مردم برسانم، هرگز در آن کار نمی‌کنم. هر اثر هنری نیازمند این است که بتواند حرف‌های خود را با مخاطبانش در میان بگذارد.

از اینکه زمانی به جای شما استاد بیات با ایشان همکاری داشته‌اند چه احساسی دارید؟

اصلا نمی‌توان مقایسه کرد، اما از اینکه با یکی از صداهای کشف ایشان کار می‌کنم و صدایی که مورد تایید ایشان بوده همکاری می‌کنم حس خوبی دارم. من صدای مهرداد را دوست دارم و می‌دانم که این همکاری نتیجه خوب و خوشایندی خواهد داشت.

فکر نمی‌کنید چنین جایگاهی برای شما چندان راحت نیست؟

کلا جایگاه کسی که کار موسیقی می‌کند، جایگاه چندان راحتی نیست. چون با هنر و انسان‌های هنرمند سر و کار دارد و از آنجایی که هنر مستقیما با روح انسان‌ها سرو کار دارد، این وظیفه وظیفه سنگین و خطیری است. من نیز احساس می‌کنم برای روح آدم‌ها باید موسیقی خوب بسازم و برای آنها غذای خوبی فراهم کنم.

به هر حال باید مواردی را لحاظ می‌کردید، چرا که همه صدای این خواننده را با موسیقی بابک بیات می‌شناسند. شما و استاد بیات هیچ تناسبی با هم ندارید.

نیازی به این نبود که بخواهم رنگ و لعاب کارهایم را عوض کنم. من خودم هستم و آقای شهسوارزاده هم خودش است. هرکدام از ما شخصیت مستقل هنری خود را داریم و نمی‌توانیم به خاطر دیگری خود و اصالت و رسالت هنری خود را فراموش کنیم.

به‌عنوان آهنگسازی که با خوانندگان مشهوری کار کرده‌اید، فکر می‌کنید چه جایگاهی در عرصه موسیقی کشور دارید؟

هر جایی که باشم برایم اهمیت ویژه‌ای دارد. سعی می‌کنم بهتر و بیشتر از اینها پیش بروم و جایگاه محکم‌تر و مستقل‌تری برای خود فراهم کنم. امیدوارم بتوانم موفق شوم.

فکر می‌کنید شهاب اکبری چه کمکی می‌تواند برای از بین بردن رکود موسیقی ایران بکند؟

جواب دادن به این سوال کار سختی است. هنرمندانی که از من بزرگ‌تر و کار درست‌ترند نمی‌توانند در این زمینه اظهار نظر کنند، من کجای موسیقی این زمین ایستاده‌ام که بتوانم درخصوص این مورد اظهارنظر شخصی داشته باشم.

چشم‌انداز موسیقی ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

چه بگویم که بهترین چیز زندگی کردن در حوضچه اکنون است. ما باید الان کار اصولی، صحیح و درست را انجام بدهیم که به مرور بتوانیم به یک جایگاه خوب و متعالی برسیم. در این صورت می‌توان به آینده موسیقی ایران خوشبین بود، اما اگر بنشینیم و فقط به این فکر کنیم که آینده موسیقی چه خواهد شد، موفق نمی‌شویم.

حضور این همه خواننده و ناخواننده و آهنگساز و نا آهنگساز چه تاثیری در روند موسیقی کشور دارد؟

جز اینکه بر پیکره موسیقی لطمه و ضربه وارد کند، کار دیگری نخواهد کرد. این عده به موسیقی صدمه‌های جدی می‌زنند. چون هر موسیقی و ناموسیقی را با آهنگ‌های خود که اتفاقا نمی‌توان نام موسیقی بر آنها نهاد به خورد مردمی می‌دهند که تشنه شنیدن هستند.

این همه آدم در حوزه موسیقی وجودشان لازم است؟

واقعا بیشترشان بود و نبودشان فرقی نمی‌کند و من هیچ الزامی به حضور این همه خواننده نمی‌بینم. بهتر است کمی در این زمینه بیشتر توجه کنیم و تمرکز خود را بگذاریم.

برای اینکه از شما تحت عنوان یک موزیسین مصرفی یاد نشود، چه کرده‌اید؟

حتما در کارنامه هنری خودم کارهایی دارم که به قدری فاخر هستند که من را از هجوم این چیزها در امان نگه دارند و از من تحت عنوان موزیسین مصرفی یاد نشود. مرور زمان همه چیز را ثابت

خواهد کرد.

ماندگاری آهنگسازی مثل شما منوط به رعایت چه چیزهایی است؟فکر می‌کنید ماندگار شوید؟

شاید! ولی فقط به کار کردن فکر می‌کنم. حرفه‌ای کار کردن آدم را ماندگار می‌کند.

رمز موفقیت یک آهنگساز و تنظیم‌کننده در این فضای شلوغ چیست؟

خوب کار کردن و جدی گرفتن کارها!

بسیاری از افراد فقط به دلیل نام شما سراغتان می‌آیند نه کارهایتان. نظرتان چیست؟

اینطور نبوده و متاسفم که این را می‌گویم که اگر اینطور بوده و هر کس این کار را کرده اشتباه بزرگی کرده است. برای این دوستان متاسفم.

برای متمایز شدن و دیده شدنتان چه تمهیداتی را لحاظ کرده‌اید؟

می‌گویند در جایی که همه سعی می‌کنند متفاوت باشند تو خودت باش آن وقت متفاوت خواهی شد. من هم در شرایطی که همه می‌خواهند متمایز شوند که دیده شوند و مورد توجه قرار بگیرند، سعی می‌کنم خودم باشم. این خود بودن کمک بزرگی به دیده شدن می‌کند. ضمن اینکه همیشه سعی کرده‌ام با این کارها متفاوت از همه باشم.

فکر می‌کنید در این زمینه موفق شوید؟

چرا نباید موفق شوم؟ وقتی به کارم اطمینان دارم چرا نباید موفق شوم؟ در این زمینه نیز مطمئنم که موفقیت با من همراه خواهد بود.

آلبوم مهرداد چه زمانی منتشر می‌شود؟

هنوز زمان قطعی و دقیق آن را نمی‌دانیم، اما امسال حتما منتشر خواهد شد. عجله‌ای برای انتشار آن نداریم.

دلیل حساسیت شما بر روی این آلبوم چیست؟

دوستی‌ام با دوست خوبم مهرداد شهسوارزاده دلیل این حساسیت است.

منتظر کار متفاوتی از شما باشیم؟

حتما

حرف آخر؟

ممنونم که این وقت و فضا را در اختیارم گذاشتید. امیدوارم این سال برای همه سالی خوب، پر موفقیت و پر برکت باشد.