نوبت به لوشامپیونه می رسد

فوتبال فرانسه به لطف دوپینگ مالی ۶۰۰ میلیون یورویی كه اخیراً توسط شبكه تلویزیونی كانال پلاس عایدش شده, آرام آرام به سطح درآمدهای حاصل از پخش تلویزیونی فوتبال بریتانیا نزدیك می شود تا به این ترتیب به تعادلی نسبی دست پیدا كند

به اعتقاد كارشناسان اقتصادی، فوتبال فرانسه به لطف دوپینگ مالی ۶۰۰ میلیون یورویی كه اخیراً توسط شبكه تلویزیونی كانال پلاس عایدش شده، آرام آرام به سطح درآمدهای حاصل از پخش تلویزیونی فوتبال بریتانیا نزدیك می شود تا به این ترتیب به تعادلی نسبی دست پیدا كند.

دومین دوره از پژوهش های گروه مشاور اینوم (Ineum) شاخه مشاور گروه تحقیقات و پژوهش مدرسه آموزش عالی «یورومد» مارسی، درست یك هفته قبل از اینكه كانال پلاس با پرداخت ۶۰۰ میلیون یورو در سال، حق پخش تلویزیونی رقابت های لوشامپیونه را از آن خود كند، منتشر شد.مؤلفان مقاله «فوتبال حرفه ای، اقتصاد و دورنما»، واقعه فوق را با مورد اهمیت قرار دادن نقش حقوق پخش تلویزیونی در ایجاد محیطی مساعد جهت فعالیت باشگاه های حرفه ای فوتبال فرانسه پیش بینی كرده بودند.

ونسان شودل مدیر گروه ورزش مشاوران اینوم گفت: «طی چند سال گذشته در اثر مشكلات اقتصادی تحولات زیادی در سطح فوتبال اروپا و باشگاه های ایتالیایی، اسپانیایی و حتی انگلیسی به وجود آمده است.

این امر فرصت بسیار مناسبی در اختیار فوتبال فرانسه و باشگاه هایش قرار داده تا بتوانند به طور دائمی در عرصه رقابت با سایر كشورهای اروپایی باقی بمانند، نه مانند حركت مقطعی موناكو در لیگ قهرمانان فصل ۲۰۰۴-۲۰۰۳ پس از موج احساساتی كه در پی موفقیت موناكو و مارسی به راه افتاد و البته تأثیرپذیری زیادی از حوادث روز داشت، همگان متوجه شدند لیگ فرانسه قادر به یافتن موقعیتی ثابت و دائمی در میان ۵ لیگ برتر اروپایی است.»

این تحقیق در مجموع به بررسی تعادل رقابتی میان ۵ لیگ برتر باشگاهی اروپا پرداخته است كه براساس آن طی ۱۵ سال گذشته لوشامپیونه عنوان متعادل ترین و البته غیر قابل پیش بینی ترین لیگ اروپا را با در اختیار داشتن بیشترین تعداد قهرمانان غیرتكراری بین سال های ۱۹۸۹ تا ۲۰۰۴ (در مقابل تنها ۵ باشگاه مختلف در سایر كشورها) به خود اختصاص داده است.

● نگاه به آینده دور

نیكلا فرناندز از اعضای گروه پژوهشی مشاور «اینوم» معتقد است: «كانال پلاس كم خطرترین راه را برگزید و ترجیح داد با هزینه كردن ۶۰۰ میلیون یورو، بازار را به انحصار خود درآورد تا اینكه با پرداخت ۴۵۰ میلیون، حق پخش لیگ دسته اول را به صورت اشتراكی به دست آورد. شاید این كار بازده اقتصادی خوبی نداشته باشد چرا كه این شبكه باید حداقل یك میلیون نفر به تعداد مشتركین خود اضافه كند اما در عوض به مدت ۳ سال بدون رقیب خواهد بود.»با افزایش چشمگیر مبلغ پرداختی طی ۳ فصل آینده لوشامپیونه از نظر درآمد حاصل از پخش تلویزیونی در صدر لیگ های اروپایی قرار خواهدگرفت.

طبق مفاد قرارداد به امضا رسیده بین مسئولان اتحادیه باشگاه ها۶۵۰ میلیون یورو برای فصل ۲۰۰۸-۲۰۰۷ به حساب اتحادیه ریخته خواهد شد تا بدین ترتیب لوشامپیونه خود را در كنار لیگ برتر انگلستان ببیند كه حق پخش تلویزیونی آن از سال ۲۰۰۳ به بعد ۵۵۰ میلیون یورو پرداختی توسط شبكه های بی بی سی و SkyB بوده است اما تا ۲ سال آینده لیگ فرانسه با افزایشی ۱۰۰ میلیونی، لیگ برتر را هم پشت سر خواهد گذاشت.

پژوهشگران با استفاده از كسر نسبی مبلغ حق پخش به تعداد مشتركان تلویزیونی به مقایسه سطح حق پخش تلویزیونی در كشورهای مختلف پرداخته اند. بنابه اظهار «ونسان شودل» با افزایش نرخ ۳۷/۴ یورویی این حق پخش به ۷۰ یورو فرانسه رفته رفته به متعادل ترین مدل اقتصادی در میان لیگ های اروپایی نزدیك می شود.

اما تفاوتی آشكار میان فرانسه و انگلستان وجود دارد؛ در كشور ۵ ضلعی اروپا، تنها یك شبكه حق پخش را در اختیار خواهد داشت كه همین امر تردیدهایی را به وجود آورده است. بنابراین جایی برای حذف یا هدر رفتن درآمدهای دیگر باشگاه های فرانسه وجود ندارد هرچند اوضاع تا حدودی بهبود یافته، چرا كه كسر بودجه ۱۶۱ میلیون یورویی فصل ۲۰۰۳-۲۰۰۲ به حدود ۲۰ میلیون یورو در فصل بعد كاهش یافت. حتی لیون قهرمان ۳ باره فرانسه نیز در كارنامه مالی خود تا پایان ژوئن ۲۰۰۴ با ۹/۷ میلیون یورو كسری مواجه شده بود.

بنابراین تعجب برانگیز نیست اگر بدانیم اكثر رؤسای باشگاه های بزرگ سعی دارند جانب احتیاط را حفظ كنند. برای مثال «برنارد كائیازو» رئیس وقت سنت اتی ین بلافاصله پس از اعلام عقد قرارداد با كانال پلاس اعلام كرد قصد ندارد درآمدهای جدید باشگاه را به سرعت هزینه كند. او طی اظهارنظری جالب گفت «نمی خواهیم امروز طوری زندگی كنیم كه ۳ سال بعد به فلاكت بیفتیم.»

نیكلا فرناندز در این مورد توضیح داد: «باشگاه هایی كه آینده نگری مناسبی ندارند، مبالغ هنگفتی برای پرداخت دستمزد بازیكنان هزینه می كنند و ۳ سال بعد درمانده خواهند شد؛ در حالی كه باید به یك تعادل نسبی دست پیدا كنند تا ضمن حفظ استعدادهای جوان خود، مهره های جدیدی هم به خدمت بگیرند و قادر به سرمایه گذاری در خارج از زمین بازی هم باشند.»در میان بخش های مختلفی كه از سوی كارشناسان امر برای سرمایه گذاری در باشگاه ها پیشنهاد می شود، بازسازی و توسعه ورزشگاه ها و در نتیجه افزایش درآمدهای حاصل از فروش بلیت از اهمیت خاصی برخوردار خواهد بود.

این در حالی است كه باشگاه های حاضر در لیگ یك فرانسه در این عرصه نسبت به همتایان اروپایی خود عقب افتاده اند. ثبات قیمت ورودی استادیوم ها از سال ۲۰۰۰ تاكنون شاهد این مدعا است. پتانسیلی كه توسعه درآمدهای حاصل از فروش بلیت در ورزشگاه های فرانسه دارد، غیرقابل چشم پوشی به نظر می رسد.

برای مثال قیمت میانگین ورودی برای تماشای بازی شفیلدیونایتد ۲۰ یورو است در حالی كه این میانگین برای مارسی پرطرفدارترین تیم فرانسه، تنها به ۱۳ یورو می رسد. فرناندز ضمن اشاره به فعالیت های اجتماعی كه با كمك و همكاری بازیكنان در باشگاه های انگلیسی انجام می شود، در فرانسه تفاوت زیادی میان جایگاه های ویژه و سایر سكوها وجود دارد. باید این سكوهای نه چندان گرانقیمت را حفظ كنیم تا هواداران همچنان به ورزشگاه بیایند. اما می توانیم كارهای جانبی را مد نظر قرار بدهیم تا فوتبال به یك تفریح واقعی تبدیل شود. باید خانم ها و بچه ها را به حضور در ورزشگاه ها ترغیب كنیم. می خواهیم كاری كنیم تا ورزشگاه ها به مكانی واقعی برای زندگی تبدیل شوند.»

● ادامه اصلاحات

اما از نظر ورزشی، گردآورندگان تحقیق به دفاع از نظریه «فردریك تیه رز» می پردازند كه اكثراً از چالش های مالی باشگاه های اروپایی انتقاد می كند و خواستار ایجاد یك سیستم نظارتی در سطح فوتبال قاره است. او به عنوان رئیس سازمان لیگ فرانسه، مجوزهای یوفا را فاقد اعتبار لازم می داند و پیشنهاد خلق پروانه هایی جدید در كنار مجوزهای سابق را می دهد كه بر این اساس ایجاد یك برابری واقعی میان باشگاه های بزرگ اروپایی تضمین خواهد شد.

این پژوهش همچنین از نظریه ایجاد ۱۶ G، دفاع می كند. ایده ای كه مورد حمایت چهره های شاخص فوتبال جهان چون سپ بلاتر، امه ژاكه و فرانتس بكن باوئر هم است. در همین حال تئوری ایجاد گروهی كوچك تر متشكل از تیم های برتر اروپایی محال به نظر می رسد، اما آخرین حلقه زنجیر برای تثبیت جایگاه باشگاه های فرانسوی در بین گروه متشكل از برترین های اروپا، مشاركت های عمومی و نقش آنها محسوب می شود.

از آنجایی كه بسیاری از سازمان های حمایت كننده در فرانسه صاحبان ورزشگاه ها نیز محسوب می شوند (مانند شهرداری های یا فرمانداری ها) آنها هم باید در امر بازسازی استادیوم ها همكاری كنند و بدین ترتیب این امكان را به باشگاه های فرانسوی بدهند تا بتوانند با رقبای اروپایی خود رقابت و در عین حال نقش پررنگ تری هم در زندگی شهری ایفا كنند. این تحقیق همچنین دولت را به ایجاد اصلاحات در ساختار قضایی ورزشی ترغیب می كند.

این در حالی است كه قانون معروف به «لامور» از ۲۵ نوامبر گذشته به اجرا درآمد. قانونی كه براساس آن یك درصد از مالیات بر درآمد باشگاه ها كاسته شده است. البته چند تدبیر دیگر هم از سوی نویسندگان گروه اینوم پیشنهاد شده؛ صرفه جویی در دستمزد بازیكنان و «دعوت به جلب مشاركت های مردمی تحت شرایط خاص» یا به بیان بهتر ورود به تالار بورس كه از سوی باشگاه ها مورد توجه ویژه ای قرار گرفته است.