بازیافت از منازل شروع می شود

در مناطق شهری ایران روزانه بالغ بر ۴۰ هزار تن مواد زائد جامد تولید می شود با توجه به ترکیب فیزیکی زباله های شهری و وجود ۷۰ درصد مواد آلی فسادپذیر و قابل تبدیل به کود, امکان بازیافت و استفاده مجدد از زباله نه تنها ممکن بلکه ضروری است تفکیک زباله های تر, مواد خشک قابل بازیافت و سایر مواد زائد هم از نظر اقتصادی و هم از نظر زیست محیطی اهمیت بسیاری دارد بدون تردید نزدیک ترین راه برای رسیدن به این مقصود از خانه های خود ما آغاز می شود

در مناطق شهری ایران روزانه بالغ بر ۴۰ هزار تن مواد زائد جامد تولید می‌شود. با توجه به ترکیب فیزیکی زباله‌های شهری و وجود ۷۰ درصد مواد آلی فسادپذیر و قابل تبدیل به کود، امکان بازیافت و استفاده مجدد از زباله نه‌تنها ممکن بلکه ضروری است. تفکیک زباله‌های تر، مواد خشک قابل بازیافت و سایر مواد زائد هم از نظر اقتصادی و هم از نظر زیست‌محیطی اهمیت بسیاری دارد. بدون تردید نزدیک‌ترین راه برای رسیدن به این مقصود از خانه‌های خود ما آغاز می‌شود.

● بازنگری در سطل‌های زباله

هر خانوار ایرانی با داشتن دو سطل زباله می‌تواند نخستین گام را در راه بازیافت بردارد. تفکیک زباله‌های تر از زباله‌های خشک اقدام موثری است که از طریق آن نه‌تنها به سیستم جمع‌آوری و دفع زباله شهری کمک می‌شود بلکه حتی سلامت اعضای خانواده را هم در پی دارد. قوطی‌های کهنه، شیشه‌های شکسته، انواع ظروف بسته‌بندی، کاغذ، دستمال‌های کاغذی، پارچه و پلاستیک که جزو زباله‌های خشک هستند، نباید با بقایای مواد غذایی اعم از پوست تخم‌مرغ، استخوان گوشت و مرغ، سبزیجات، پوست میوه و... که در رده زباله‌های تر جای دارند، مخلوط کرد. رعایت نکردن همین اصل ساده باعث می‌شود بسیاری از میکروب‌ها و انگل‌ها در محیط زندگی ما پرورش پیدا کنند.

● شناخت زباله‌های خطرناک

باتری‌ها، انواع مواد شیمیایی با قابلیت احتراق یا خورندگی یا حتی انفجاری، سوزن سرنگ، تیغ، باندهای زخم، دماسنج‌ها، روغن موتور، قوطی‌های رنگ، لامپ‌های کم‌مصرف و قطعات الکترونیکی، زباله‌های خطرناکی هستند که برای دور ریختن آنها باید دقت کافی به خرج داد. این مواد حتما باید از سایر زباله‌ها تفکیک شوند.

● مصرف مواد به طور کامل

توصیه می‌شود مواد مصرفی پس از خرید به طور کامل مصرف شود و مازاد آنها در اختیار افرادی که به آنها نیاز دارند، قرار گیرد. کاهش مواد دور ریز یکی از بهترین گزینه‌ها در راه مصرف صحیح است.

● ظروف حشره‌کش را جدی بگیرید

ظروف و قوطی‌های حاوی ته‌مانده‌های شیمیایی را هیچگاه نباید درون سطل عادی زباله انداخت، زیرا اغلب این مواد قابلیت اشتعال بالایی دارند و با کمترین تغییر درجه حرارت در محیط آشپزخانه یا منزل فاجعه به بار خواهند آورد. این ظروف را به هر دلیل نباید برای مقاصد دیگر مورد استفاده قرار داد زیرا احتمال دارد پس‌مانده درون قوطی با موادی که وارد آن می‌شود، واکنش نشان دهد. این ظروف را نباید در حیاط منزل دفن کرد یا سوزاند. خالی کردن آنها به فاضلاب نیز خطای بزرگی است. عاقلانه‌ترین کار تفکیک آنها در منزل و دفع مجزاست. لازم به ذکر است مصرف دوباره قوطی‌های اسپری به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود.

● حجم زباله را کم کنید

بسیاری از مواد مصرفی منازل مانند بسته پودرهای شست‌وشو یا آب‌های معدنی را می‌توان به صورت دستی فشرده کرد تا حجم زباله تولیدی کمتر شود و کیسه زباله کمتری هم مصرف شود. تولید زباله کمتر به مراتب بهتر از استفاده مجدد از زباله است. از آنجا که بسیاری از بسته‌بندی‌ها جنبه تبلیغاتی دارند، بنابراین توصیه می‌شود مصرف‌کنندگان از مصرف دوباره این مواد جدا خودداری کنند.

● با شیرابه زباله مقابله کنید

توصیه می‌شود از وارد کردن هر گونه مایعات به سطل زباله جدا خودداری کنید. با کاهش رطوبت، فعالیت بیولوژیک هم بشدت کم می‌شود و این در حالی است که رطوبت ۵۰ تا ۶۰ درصدی می‌تواند شرایط بهینه را برای فعالیت انواع میکروب‌ها فراهم کند. قرار دادن چند صفحه روزنامه زیر سطل زباله منزل، رطوبت را به خود جذب کرده و از سرریز شدن شیرابه آن به بیرون جلوگیری می‌کند.

● از مواد غذایی مرغوب استفاده کنید

مواد غذایی مرغوب نه‌تنها پسماندهای کمتری دارند، بلکه از نظر اقتصادی هم با مواد غیرمرغوب که میزان فسادپذیری بالایی دارند، قابل مقایسه نیستند.

● تحویل مواد سمی به مراکز مربوط

باتری‌ها بدون در نظر گرفتن ابعادشان حاوی مواد سمی نظیر جیوه، کادمیوم، لیتیوم، سرب و نیکل هستند. اگر باتری بدرستی بازیافت نشود، این مواد می‌توانند وارد آب یا خاک شوند و تاثیرات آنها قطعا تا سال‌ها باقی خواهد ماند. همین مساله در مورد انواع مواد سمی و خطرناک دیگر هم صدق می‌کند. بنابراین تحویل مواد خطرناک و سمی به مراکز خاصی که برای این کار مجوز دارند، در اولویت قرار دارد.

فرناز حیدری

کارشناس ارشد مهندسی محیط‌زیست